Avrupa Parlamentosu (AP) 2021 Türkiye Raporunu Strazburg’daki genel oturumda oylayarak kabul etti. Mevcut 622 parlamenterin oy kullandığı oturumda 448 ‘evet’, 67 ‘hayır’ ve 107 ‘çekimser’ oyla kabul edilen raporda Türkiye’ye dönük söz özgürlüğü kapsamında reaksiyonlar yer aldı.
AP Türkiye raportörü Nacho Sanchez-Amor, Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Türkiye hakkındaki raporum büyük bir çoğunlukla onaylandı. Türkiye hükümeti verilen açık iletiye kulak tıkamaz umarım, AB yolunun kapısını kapatmak için şuurlu bir karar aldınız. Türk toplumu bilmeli ki, gelecek yazılmadı” sözlerini kullandı.
Deutsche Welle (DW) Türkçe’den Kayhan Karaca’nın haberine nazaran, AP raporunda her yıl olduğu üzere Türkiye’de demokrasi, hukuk devleti ve temel hak ve özgürlüklere hürmetle ilgili genel bir tablo çiziliyor. Bu alanlarda elle tutulur ilerleme kaydedilmeden AB ile üyelik müzakerelerinin yine başlama bahtı olmadığı bildirisi veriliyor. Türkiye ile AB ortasında “değerler ve normlar bakımından kapanmak bilmeyen bir aralık olduğu ve bu uzaklığın kapanması için gereken ıslahatlar konusunda siyasi iradenin bulunmadığı” görüşü lisana getiriliyor.
TCMB VE TÜİK DE RAPORDA
Raporda Türkiye’deki mevcut ekonomik durum “kaygı verici” olarak tanımlanıyor. Türkiye’de Cumhurbaşkanlığın “bağımsız olması gereken Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) üzere kurumlara müdahale etttiği, müdahaleler nedeniyle bu kurumlara güvensizliğin arttığı” savunuluyor. Bu iki kurumun işleyişinin bağımsızlığı “AB üyeliği için elzem bir kriter” olarak gösteriliyor.
Hukuk devletine hürmet alanındaki makûs performansın Türkiye’nin “marka imajı” üzerindeki olumsuz tesirine işaret edilen raporda, “hukuksal güvenliğin olmaması yabancı yatırımları önemli biçimde tehlikeye sokabilir” tabirlerine yer veriliyor. AB ile “daha güçlü ve yakın bir ilginin kimi zorlukların aşılmasına ve Türk halkının hayat seviyesinin güzelleşmesine katkıda bulunabileceği” görüşü lisana getiriliyor.
‘AB İLE MÜNASEBETLERDE OSMAN KAVALA KRİZİ’
AP, Türkiye-AB ilgilerinin temel çerçevesinin “Türk toplumunun demokrasi ve Avrupa yanlısı hasretini desteklemek için” üyelik süreci olduğunu not ediyor. Buna karşılık, geçen yıl olduğu üzere üyelik müzakerelerinin resmen askıya alınmasını istiyor. AİHM’nin Osman Kavala kararıyla ilgili gelişmelerin Türkiye-AB münasebetlerinde yarattığı olumsuz etkiyi hatırlatıyor. Türk hükümetini, “Osman Kavala davasında AİHM kararına açıkça meydan okuyarak, AB üyelik sürecini tekrar başlatma emellerini taammüden imha etmekle” suçluyor.
ALTERNATİF BAĞLANTI MODELLERİ
Parlamento, geçen yıl olduğu üzere, Türkiye ve AB’nin, üyelik sürecine paralel olarak, üst seviye diyalog ve çağdaşlaştırılmış bir muahede vasıtasıyla, “demokrasi, hukuk devleti ve temel hak ve özgürlüklere hürmet şartlı, yeni, istikrarlı ve mütekabiliyet unsuruna dayalı ortaklık” arayışına girmelerini istiyor.
Raporun satır ortalarında bu yeni paydaşlığın neler olabileceğiyle ilgili ipuçları da verilmekte. Türkiye için “ekonomik ve stratejik planda kıymetli ortak” tabirini kullanan AP; ticaret, göç, kamu sıhhati, iklim, ekolojik dönüşüm, güvenlik ve terörle uğraş üzere müşterek çıkar alanlarında Türkiye’yi “AB için kıymetli bir komşu” olarak tanımlıyor.
‘RUSYA’YA SIĞINAK OLMA’ MESAJI
Dış siyasete geniş yer ayrılan raporda, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline de değiniliyor. Ukrayna’nın bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne takviyesi için Ankara’ya teşekkür ediliyor. Lakin Ankara’dan Rusya, Rus yöneticiler ve Rus oligarkları gaye alan yaptırımlarla ilgili tavrını gözden geçirmesi ve Rus sermaye ve yatırımları için “sığınak olmaktan kaçınması” isteniyor.
AB’nin bilhassa Afganistan ve Ukrayna evraklarında Türkiye ile yakın işbirliği yapabileceğine dikkat çekilen raporda, Ankara’nın, aday ülkeler ortasında AB’nin dış ve güvenlik siyasetine “en uzak ülke” olduğu belirtiliyor. Türkiye ve AB’nin Kafkasya, Suriye, Irak ve Libya siyasetlerinin “çeliştiği” not ediliyor. Ankara’nın Suriye ve Irak topraklarındaki askeri operasyonları kınanıyor.
‘KIBRIS’TA İKİ DEVLETLİ TAHLİLE HAYIR’
Türkiye’ye karşı Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile “tam dayanışma” iletisi verilen raporda, Ankara’ya “Kıbrıs’ta iki devletli tahlil teklifinden vazgeç” iletisi gönderiliyor. Kıbrıs müzakerelerinin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) kararları temelinde ve BM himayesinde 2017’de Crans Montana’da kaldığı yerden devam etmesi gerektiği savunuluyor.
Erivan ile Ankara ortasında son vakitlerde yürütülen diyaloğun olumlu olduğu belirtilirken, Ankara’ya bir defa daha “Ermeni soykırımını tanı” davetinde bulunuluyor.
GÖÇMEN KRİZİ DE RAPORDA
Türkiye ile AB ortasında göç ve sığınmacılar konusunda işbirliğinin devamını savunan AP, bu alanda Mart 2016’da imzalanan siyasi deklarasyona iki tarafın da hürmet duymasını istiyor. Türkiye’ye yönelik göç baskısını anladığını belirtmekle birlikte, Türk hükümetinden göçmenleri “siyasi malzeme” olarak kullanmamasını istiyor. Afganların konutlarına zorla gönderildiği, Suriyelilerin ise ülkelerine keyfi biçimde yollandığının kaydedildiği raporda, Türkiye’de sığınmacı ve göçmenlere karşı artan yabancı düşmanlığı ve ırkçılık gündeme taşınıyor.
‘AB’DEKİ TÜRK DİASPORASI’ TEPKİSİ
Raporda Ankara’nın, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ve Diyanet aracılığıyla “AB’deki Türk diasporasını denetim etmek istediği” görüşüne de yer veriliyor. Türkiye’nin “Afrika, Balkanlar, Yakın Doğu ve Kuzey Afrika’da AB aksisi dezenformasyon yaydığı kuşkuları üzerine AB Dış Bağlar Dairesi Stratejik İrtibat ünitesinden mevzuyla ilgili evrak hazırlayarak AP’ye sunması” talep ediliyor. (Kaynak)