Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın birinci çeyreğine ait Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) raporunu yayımladı. Bilgiler, büyümenin itici gücünün tüketim harcamaları olduğunu gösterirken, çalışanların ulusal gelirden aldığı hissenin da sistemli olarak gerilediğini ortaya koydu.
GSYH bilgilerine nazaran çalışanların ulusal gelirden aldığı hisse, 2020 yılının birinci çeyreğinde yüzde 39,1 iken geçen yıl yüzde 35,5, bu yıl ise yüzde 31,5’e geriledi.
İşletmelerin aldığı hisse ise geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 45,6 iken, bu çeyrekte yüzde 47,6’ya yükseldi.
BÜYÜMEYE EN BÜYÜK KATKI ÜRETİM DEĞİL, TÜKETİMDEN GELDİ
Rakamlardaki dikkat cazibeli bir başka data ise, büyümenin itici gücünün üretim değil, tüketim olduğunu ortaya koydu. Tüketim harcamaları evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 19,5 arttı. Hanehalkı tüketimi birinci çeyrekte büyümeye 11,6 puan katkı yaptı.
Endüstrinin büyüme performansı da (yüzde 7,4), hizmetler kesiminin (yüzde 14,9) altında kaldı.
KİŞİ BAŞI GELİR AZALDI
Ekonomistler de yaptıkları değerlendirmede, büyüme bilgilerinde tüketimin tartısına ve işçilerin ulusal gelirden aldığı hissenin azalmasına dikkat çekti. Ekonomistlerin, büyüme datalarına ait değerlendirmeleri şöyle:
İktisatçı Hayri Kozanoğlu: Her ne kadar 2022 birinci çeyrek büyümesi yüzde 7.3 açıklansa da, dolar bazında GSYH 793,8 milyar dolara geriledi. Kişi başına gelir de 9374 dolara düştü. Özetle, Türkiye birinci 10 iktisat ortasına girme amacından biraz daha uzaklaştı!
Ekonomist Cihan İhtilal Zelyut: Keyifli azınlık tüketimi ile oluşan büyüme bir zafer değildir! Tarımdaki büyüme yüzde 0,9 iken büyüme ile övünmek cehalettir! Baz tesiri yalnızca enflasyonda değil büyümede de karşımıza çıkacak, seneye bu çeyrek sayıları çakılacak! Yatırım ve üretim olmadan şişen son balonu gördük…
İktisat müellifi Uğur Gürses: Nizamlı biçimde gerileyen fiyat hissesi… “Ne hoş büyüdük” değil mi?
Doç. Dr. Baki Demirel: Üç fotoğrafta kompozisyonuna bakalım:
1- Hizmet ve finans yüklü büyüme. Bilhassa Tarımın katkısı yok denecek kadar az(Üretim)
2- İç ve dış talebin sürüklediği bir büyüme Sürdürülebilirlik? (Harcama)
3- Emek aleyhine büyüme(gelir)
(EKONOMİ SERVİSİ)