Bursa’da 24 Temmuz’da iki yıldır kira ödemediği için yaşadığı konuttan tahliye edilen bir kişinin meskeninde, belediye grupları tarafından bulunan 9 yaşındaki çocuğun bir yıldır odada kilitli tutulduğu ve hiç okula gitmediği ortaya çıktı. Eğitim Sen Genel Lideri Nejla Heyet, yaşı geldiği halde zarurî eğitim sistemine dahil edilmeyen çocukların neden tespit edilemediğini ANKA Haber Ajansı’na anlattı.
“Yönetmeliğine nazaran 66 ayını dolduran her çocuk sisteme dahil olmak zorunda. Mecburî eğitime alınmak durumunda. Meğer çocuk 9 yaşına gelmiş ve 5,5 yaşından bu yana geçen mühlet içerisinde her okul kayıt yılında atlanmış. Bu çocuğun peşine kimse düşmemiş” diyen Konsey, 2006 yılından beri adrese dayalı nüfus kayıt sistemine nazaran okul kayıtlarının yapıldığını söyledi. Heyet, devlet okulları ortasındaki eşitsizlik nedeniyle ‘gözde okullar’ ortaya çıktığını, bu nedenle velilerin çocuklarını ikamet adresleri dışındaki okullara kayıt ettirmek istediğini, bunun da çocukların takibini güçleştirdiğini söz etti. Kurul’a nazaran, çocukların tespit edilememesindeki bir öbür neden okullardaki yoğunluk ve işçi eksiği. “Yoğunluk öylesine fazla ki okul idareleri gelmeyen çocukları takip etmekte zahmet çekiyor” diyen Şura, “En esaslı tahlil tüm okulları birbirine denk, muadil hale getirmek ve mahallelerde kayıtları güzel tutmak” sözlerini kullandı. Konsey, şunları söyledi:
“OKUL İDARESİ BU ÇOCUĞUN NEREDE OLDUĞU SORSUNU KESİNLİKLE SORMALI”
“Milli Eğitim Temel Kanunu’ndan yola çıkarsak ve buna bağlı olarak çıkartılmış İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’ne nazaran 66 ayını dolduran her çocuk sisteme dahil olmak zorunda. Zarurî eğitime alınmak durumunda. Halbuki çocuk 9 yaşına gelmiş ve 5,5 yaşından bu yana geçen müddet içerisinde her okul kayıt yılında atlanmış. Bu çocuğun peşine kimse düşmemiş. Şayet anne, akrabalar yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa ve çocuğu okula kaydetmiyorlarsa devletin; valilik, kaymakamlıkların ve ulusal eğitim müdürlüklerinin ne yapması gerektiği sorusu son derece değerli. Çocuğun birinci kayıtlı olduğu yerdeki e-okul sisteminde bu çocuğun okula gideceği gözüküyor olmalı ve okul idaresi bu çocuğun nerede olduğu sorusunu kesinlikle sormalı. Zira adrese dayalı kayıt sistemine nazaran okullara kayıtlar yapılmaya başlandı 2006 yılında. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na nazaran bulunduğu yerleşim yerine nazaran okul sistemine kayıt sistemine geçilmiş oldu.
“İÇİŞLERİ BAKANLIĞI VE AİLE VE TOPLUMSAL SİYASETLER BAKANLIĞI ÜZERİNDEN ARAŞTIRILMASI GEREKİRDİ”
Bunun olumlu ve olumsuz yanlarını eleştiren görüşler var. Lakin ben şunu tabir ediyorum; şayet Türkiye’deki tüm okullar birbirine denk ve eşit eğitim verebilmiş olsaydı bilhassa küçük yaş kümelerinin meskene en yakın okulda, yani mahalle mektebinde eğitim görmesi beklenirdi. Bu çocuğun muhtemelen doğum evrakları var. Bu dokümanlar e-okul kayıt sisteminde gözüküyor. Bir okulda bu çocuk kaydedilmiş olmalıydı. Kaydedilmediğine nazaran ‘Bu çocuk nerede’ sorusunun birinci evvel okuldan sorulmuş olması gerekirdi. Okul soruyu sorduktan sonra çocuk İçişleri Bakanlığı yahut Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı üzerinden araştırılması gerekirdi.
“OKUL SİSTEMİNDEN KAÇAK GÖZÜKEN ÇOCUKLARIN SAYISINI BİLMİYORUZ”
Biz bu çeşit çocukların yani okul sisteminden kaçak gözüken çocukların, sistemin dışına düşmüş çocukların takibinin çok kıymetli olduğunu biliyoruz ve şimdi sayısının hangi seviyede olduğunu bilmiyoruz. Göçmen çocuklarla ilgili de bu türlü meselelerimiz var, 400 bine yakın çocuğun kayıtlı olmadığını biliyoruz. Türkiye yurttaşlarının da çocukları var ve bu çocuklar okula hiç gidememişlerse bunların bir yandan sayılarını takip etmemiz bir yandan da bu çocukların ne yaşadığını belirlememiz gerekiyor. Bunun için de kamunun yükümlülükleri var. Başta okul idareleri olmak üzere… Sonra da onunla koordineli çalışacak kurum ve kuruluşlar. Bu çocuklara ne oldu, bu çocuklar neden okula gelmiyorlar, ne yaşıyorlar, çocuk personelliği mi var, çocuğun istismarı ve ihmali kelam konusu olabilir mi?
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na bağlı olarak çıkarılan Nüfus Kayıt Sistemi’nin uygun biçimde takip edilmesi gerekiyor. Fakat Türkiye’de okullar ortasında önemli eşitsizlikler var. Yani bir beğenilen okullar var, bir de göz önünden uzak tutulmaya çalışılan gözden ırak okullar var.”
“YOĞUNLUK ÖYLESİNE FAZLA Kİ OKUL İDARELERİ TAKİP ETMEKTE ZAHMET ÇEKİYOR”
Kurul, velilerin o mahallede oturmasa bile çocuklarını ‘gözde okullara’ kaydettirmeye çalıştığını söz ederek, bu nedenle okullardaki sınıf başına düşen öğrenci sayılarında dengesizlikler oluştuğunu anlattı. Konsey, “Oysa tüm okullar birbirine denk ve muadil hale gelmiş olsa velilerin bu cins arayışları olmayacak” diyerek şöyle devam etti:
“Yoğunluk öylesine fazla ki okul idareleri gelmeyen çocukları takip etmekte zahmet çekiyor. Kayıt sistemi içerisinde yer almasına karşın neden çocuğun kayıt yaptırmadığını takip etmek ve izlemek kıymetli bir aktiflik fakat okullarda memur takımları kaldırılmış durumda. Müdür ve müdür yardımcıları bu misyonu yapmak durumunda kalıyorlar. Okulun öteki sıkıntıları yanı sıra bu sıkıntılarla uğraşmak için kâfi vakit kalmıyor. Bu yüzden okullarımızda toplumsal hizmetlerin geliştirilmesi, çocuklarımızın izlenmesi ve takip edilmesi, insan hakkına yaraşır bir eğitim alabilmesi için çalışmaların yürütülmesi son derece kıymetli.
“EN ESASLI TAHLİL MAHALLE KAYITLARINI DÜZGÜN TUTMAK”
Bu olumsuz örneği hiçbir çocuğun yaşamaması için eğitim sisteminde çocuk önemli çalışmalar yapılmalı. İl-ilçe ulusal eğitim müdürlükleri böylesi çocukların hayatlarındaki bu büyük travmaların ortaya çıkmaması için öğrencilerin takip sistemini çok daha âlâ yerine getirmeli. Lakin bunun en esaslı tahlili tüm okulları birbirine denk, muadil hale getirmek ve mahallelerde kayıtları yeterli tutmak. Bu kayıtlara nazaran de tahsil yaşına gelmiş çocuklarımızı okul sisteminin içerisine dahil ederek onlara nitelikli bir eğitim sunmaya çalışmaktan geçiyor.” (Merve Sabcıoğlu- ANKA)