Yedinci sanat, hoş sanatların klâsik altı koluna (resim, heykel, mimari, dans, şiir ve müzik) sonradan eklenen “sinema sanatı” nı anlatan bir tabir.
Hepsini topladığınızda sinema ediyor. 1905 yılında Manaki kardeşlerin Paris’e bir sinema kamerası almak için gitmesiyle başlayan bu topraklardaki sinema kıssası, 100 yılı aşkın bir sevda. Her yıl çekilen yüzlerce sinemanın dünya üzerindeki milyonlarca metropoldeki sinemalara dağıtıldığı ve artık önemli bir dal ve ağ haline gelen, sinema işletmeciliğini de bir meslek olarak literatüre sokan yedinci sanat bir tutku işi; hem çeken için hem de gösterime sunan için.
İrfan Demirkol bu sinema sevdasına tutulanlardan yalnızca biri. Başşehir Ankara’ nın en işlek caddelerinden biri olan Meşrutiyet caddesinin Hatay sokağı yıllardır sinemaseverlerin akın ettiği bir yer. 11 Salonu, 4 büfesi, 6 oturma salonu, bir bahçesi ve 20 çalışanı ile her gün ışıklarını ve perdesini 12 saat açık tutan sinemanın öyküsü, İrfan Bey’in muvaffakiyet kıssası aslında.
1954 Aslen Bartınlı olan İrfan Beyefendi, SBF Basın yayın mezunu bir bilişimci. Okuldan sonra kurduğu Denk Ajans onun hayatında farklı bir dönüm noktası olmuş. 1 Haziran 1983′ de, Hürriyet, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde kültür sanat ilanları hazırlayarak başlamış işe. Sinema tutkusu çocukluğundan beri varmış; hatta İstanbul’ da bulunduğu iki yıl boyunca, Onat Kutlar’ın kurduğu ve seyircinin sinema sanatı ile daha güçlü bir bağ kurmasına neden olan sinematek’ in bir kesimi olmuş adeta.
”1974′ de Kıbrıs ambargosu ve döviz yasakları ie daha az sinema gelmeye başlayınca, o periyot porno sinemaları furyası da çoğaldı” diyor. ”Daha az kaliteli sinema seyreder olduk..”
Panel, konferans, söyleşi, konser ve gala yapmak üzere fikirler başında dolanırken, Kızılırmak sinemasının kiralık olduğunu duyunca çabucak tutmuş; yıl 1987 imiş ve böylelikle de sinema serüveni başlamış.
1991 yılında Kavaklıdere Sinemasını kiralayıp Avrupa satandartlarında bir salon haline getirirken, Ankara Sinema Festivali’ e de konut sahipliği yapan bir sinema haline gelmiş salon. Daha sonra gösterilen nitelikli şenlik sinemalarından dolayı sinema, ”Kitle bağlantı Ödülü’ ne” layık görülmüş.
ANKET SONUCU BELİRLENEN BİR SİNEMA İSMİ
Ankara’nın seçkin semtlerinden birinde 1996 yılında ”Butik, Bağımsız ve Özgür” sloganı ile kurulan ”Büyülü Fener” sineması ikinci adım olmuş.
Büyülü Fener (Latince: Lanterne magica), günümüzdeki slayt projektörlerin atası olan tarihteki birinci projeksiyon aygıtı. Bu isimden yola çıkılmış; fakat bir anket sonucu ismi bulan ve kazanan kişi Fatih Erduman olmuş.
Sinemada bulunan 6 Adet salona verilecek isimleri de bir yarış ile belirleyip, Türkân Şoray, Şener Şen,Tarık Akan, Yavuz Turgul, Atıf Yılmaz ve Atilla Dorsay isimleriyle; 3 oyuncu, 2 direktör ve efsane eleştirmeni yaşatmaya, ölümsüzleştirmeye çalışmışlar.. Bu isimler 1 yıl boyunca sinemaya bedel ödemeden girme hakkına sahip olurken, sinemanın isim babası da süresiz konuk olarak sinema izleme imkanı bulmuş.
Kızılay, Ankara’ da merkez olduğu için bir sinema fikri daha yeşermiş İrfan Bey’in aklında. 1997 yılında Tempo Mecmuası onu Ankara’nın vazgeçilemeyen 100 simasından biri seçmiş hizmetlerinden ötürü. 29 Ocak 2005 yılında Kızılay Büyülü Fener hizmete girmiş; sinemanın temelini Devrin Kültür Bakanı İstemihan Talay atmış,ama açılış Erkan Mumcu’ ya kısmet olmuş.
Avrupa Kurulu’na bağlı Eurimages-Europa Cinemas tarafından da desteklenmekte olan sinema, yılda 150 yerli ve yabancı sineması konuk ediyormuş.
Pandemi devrinde ne yaptınız? diye sorduğumda “16 ay kapalı kaldık,zararımız oldu natürel, fakat artık yavaş yavaş toparlıyoruz” diyor. Bu yıl “Örümcek Adam” ve “Bergen” yüzümüzü güldürdü diyor. Netflix ise beklendiği üzere etkilememiş onları. İnsanların sinemadan vazgeçmeyeceğini vurguluyor.
Macar Sinema Şenliği, Japon Sinemaları Şenliği, Gezici Sinema Şenliği, Ankara Memleketler arası Sinema Şenliği, şu an devam eden Uçan Süpürge Bayan Sinemaları Şenliği ve Vistula (Polonya Filmleri) olmak üzere 6 farklı şenliğe konut sahipliği yapıyorlarmış.
United International Pictures (UIP), Warner Bros ve Korelilerin satın aldığı Mars Dağıtım ve tekrar Kore menşeili CJ Entertainment ile teklif yöntemi çalışıyorlar..
6 numaralı salonu ise ”Başka Sinema” ismi altında bağımsız ve bilhassa Berlin, Cannes üzere şenliklerden ödül alan sinemaların gösterimi için kullanıyorlar. Şu an Temmuz ayında girecek sinemaların hazırlığı ile meşgullermiş.
En çok yüzlerini güldüren sineması sorduğumda, rekoru Nuri Bilge Ceylan’ ın ”Ahlat Ağacı” diyor. Tam 28 hafta vizyonda kalmış, lisana kolay.
Şenlik yoğunluğundan ötürü hayli kalabalık bir trafik var ve teşekkür edip ayrılıyorum.
Merdivenlerden inerken girişin çabucak sağında bir gurur tablosu. Büyülü Fener Ankara’ nın en uygunu ve Türkiye’ nin en güzel 10 sineması ortasında bulunuyor. İnsanlık ve insan öyküleri yaşadıkça var olacak yedinci sanat; güldürerek, düşündürerek ve kimi vakit korkutup, kimi vakit ağlatarak..
Büyülü Fener daima aydınlatsın.
Hasret Kalkan