Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin İzmir Vilayet İstişare Meclisi Toplantısı’nda 2023 Genel Seçimlerinde Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı olacağını açıkladı. Anayasa Kurulu Üyesi, CHP İstanbul Milletvekili, Anayasa Hukuku Profesörü Dr. İbrahim Ö. Kaboğlu, Erdoğan’ın 3. defa tekrar aday olup olamayacağını ait değerlendirmelerde bulundu.
‘ÜÇÜNCÜ DEFA ADAY OLAMAZ FAKAT…’
Haziran 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimleri yahut seçimlerin daha evvelki bir tarihte yenilenmesi varsayımına nazaran, 2014 ve 2018 seçimlerinde Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, yine aday olmasının ne manaya geldiğini anlatan İbrahim Kaboğlu, “Madde 101/2’ye nazaran bu sorunun cevabı açık: Misyondaki Cumhurbaşkanı, 3. sefer aday olamaz. Lakin, bu kesin kurala, 2017 Anayasa değişikliği sırasında ‘koşula bağlı’ bir istisna getirildi.”
Kaboğlu, “Cumhurbaşkanlığı seçimleri, üç şarttan birinin gerçekleşmesi durumunda yapılır” dedi. Bu 3 şart ise şöyle:
– Misyon mühleti erdiğinde
– Cumhurbaşkanı seçimlerin yenilenmesine karar verir ise
– Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) seçimlerin yenilenmesine karar verirse. Bunun şartı üçte iki çoğunluktur.
Kaboğlu şöyle devam etti: “Şu hâlde, Ağustos 2014’te ve 24 Haziran 2018 seçimlerinde olmak üzere iki defa Cumhurbaşkanı seçilen ve hala misyon başında bulunan kişi, genel 2. defa yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, lakin Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) seçimlerin yenilenmesine karar verir ise, unsur 116/3’ün öngördüğü istisnai yolla 3. kere aday olabilir.”
Bu ne manaya geliyor? Kaboğlu, “TBMM seçimlerin yenilenmesine 3/5 çoğunluk oyu ile karar verebilir” diyerek, “Bu durumda, en az 360 vekil oyu ile Haziran 2023 öncesi bir tarihte seçim yapılmasına karar verilir ise, vazife başındaki Cumhurbaşkanı yine aday olabilir. Diğer bir deyişle, 2014’te ve 2018’de seçilen ve hala vazifede bulunan Cumhurbaşkanı, unsur 116/3’ün öngördüğü şarta bağlı kuralın gerçekleşmesi halinde üçüncü defa aday olabilir” dedi.
Artı Gerçek’ten Esra Çiftçi’ye konuşan Kaboğlu şöyle devam etti: “2017’de Anayasa’da değişiklik yapıldı, Anayasa değişmedi. Bunun manası şudur: 7 Kasım 1982’de 2907 sayılı Kanun ile kabul edilen Türkiye Cumhuriyeti Anayasası yürürlükte. Vakit içinde yapılan değişiklikler, Anayasa’nın yürürlüğünü hiçbir vakit kesintiye uğratmadı ve tesirleri, sadece değiştirilen unsurlar ile hudutlu kaldı. Anayasa’nın bağlayıcı ve üstünlüğü, “Anayasa kararları, yasama, yürütme ve yargı organlarını, yönetim makamlarını ve öbür kuruluş ve şahısları bağlayan temel hukuk kurallarıdır” kararı (md.11) ile teyit edilmektedir.”
İbrahim Kaboğlu, özetle 2017 değişikliğinin, Anayasa’nın yürürlükteki kararlarının normatif yani bağlayıcı kıymetini kesintiye uğratmadığı için, 2007 Anayasa değişikliği ile öngörülen, “Bir kimse en fazla iki kere Cumhurbaşkanı seçilebilir” kuralını da etkilemediğini tabir ediyor. 2/17 değişikliği ile, bu genel kurala, şarta bağlı bir ayrık kural getirdiğini söyleyen Kaboğlu, ikinci devrinde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi hali olduğunu belirtiyor. Kaboğlu sonuç olarak, iki devirdir vazifede bulunan Cumhurbaşkanının, hukuken 3. defa aday olamayacağını (md.101/2) buna karşılık, hukukun açtığı yolla siyasal iradenin ortaya çıkması şartı gerçekleşirse tekrar aday olabileceğini söyledi. (HABER MERKEZİ)