Istırap Korosu: Çemberi kırmak için cesaretsiz ama şikayet etmek için oldukça özgüvenliyiz

Istırap Korosu bir apartmanı merkezine alan ve oradaki insanların kendileri ve komşularıyla yaşadıkları problemleri mevzu edinen bir oyun Bu türlü bir oyunu yazma fikri nasıl ortaya çıktı Yazım sürecinde Ensest Hikayeler yaşadıklarınızı bizimle paylaşır mısınız

2019 yılında dönem sonuna gerçek İKSV den bir mail aldık Bam olarak Gülriz Sururi Engin Cezzar Teşvik Ödülü ne aday olduğumuza dair Bir evrak hazırlayıp önümüzdeki Sikiş Hikayeleri projemize takviye olmaları için bir sunum yaptık ve Bereze D22 ile birlikte Teşvik Ödülü’nü aldık Daima başımda olan bir apartman kıssası anlatma fikri böylelikle yola çıkmış oldu Deniz Karaoğlu Seda Sex hikaye Türkmen oyuncu olarak Gizem Bilgen hareket dizayncısı Sevda Deniz Karali ve Özden Selim Karadana da şimdi metin yazılmamışken fikir evresinden itibaren birlikte yola çıktığım isimler Daha sonra pandemi ve sahne yasakları ortaya girdi önümüzü göremedik fakat ortada okumalarda buluşuyorduk en nihayetinde de Ağustos 2021 üzere fizikî provalara başladık ve 2 Kasım 2021 de İstanbul Tiyatro Festivali nde seyirciyle buluştu oyunumuz

‘OYUNCULAR YERİNDEN KALKMIYORLAR LAKİN DAHA ÖZGÜRLER’

Istırap Korosu iki kişilik bir oyun Seda Türkmen le ve Deniz Karaoğlu nun harikulade bir performans gösterdiklerini söylemek gerek İki oyuncu yerlerinden kalkmadan birden fazla karaktere hayat verirken biz bütün geçişleri ve bütün karakteri rahatça anlıyoruz Bu fikir nasıl ortaya çıktı Uygulama sürecinde neler yaşandı

Birinci oyunumuz Sen İstanbul dan Daha Güzelsin ile başlayan bir araştırma süreci bu Bir halde anladığımız manada mizanseni sahne üzerinden kaldırıp oyuncunun alanını daraltarak aslında ona oyun alanını daha kalın çizgilerle çizip o kısıtlı alanda daha özgürleşmesini sağlamaya çalışan bir biçim Kader Can oyunumuzla hareket tasarımı olarak gruba katılan Gizem Bilgen in dayanılmaz bir katkısı var bu biçime Istırap Korosu bu araştırma sürecinin son halkası diyebilirim Evet kalkmıyorlar fakat daha özgürler metnin modüllü kurgusu bu biçimle seyirciyle daha sağlıklı buluşuyor niyetindeyim

Oyundaki dekor ve kostüm de minimal seviyede tutulmuş Günlük kıyafetler içerisindeki iki kişi iki tahta kutu üzerinde oturuyorlar Hareket dekor ve kostüm geride tutulmasına karşın oyun epey yüksek ritimli komik ve hüzünlü Bu durum hakkında neler söylemek istersiniz

Aslında her şey olması gerektiği kadar var Sahnede bir metin ve iki güçlü oyuncu görüyoruz başka bütün sahne araçları katkısı olabildiği ölçüde var ne fazlası ne azı Bu biçimle oyuncunun materyalini ve yeteneğini sahne üzerinde rastgele diğer bir uyarana takılmadan daha saf ve güçlü haliyle seyirciyle buluşturmayı amaçlıyoruz diyebilirim Doğal elinizde Seda ve Deniz üzere iki çok yetenekli oyuncu olunca hudutlar da zorlanıyor provalarda daha süratlisi daha güçlüsü bizim tabirimizle notalara bastıkça her provada oyun daha da güçlendi ve ortaya benim masa başında yazdığım 22 sayfadan çok sesli çok renkli ve eğlenceli bir oyun çıktı

‘BERABER YAŞAMAYI BİZ ZORLAŞTIRIYORUZ’

Apartmanda birbirinden farklı bir sürü karakter var ve hepsini tek tek düşündüğümüzde memleketin bir kısmını temsil ettiği fikrine varıyoruz Bu apartman nitekim de Türkiye mi ve bir ortada yaşamak neden bu kadar sıkıntı

Oyunla ilgili tespite karşılık vermem güç fakat ben bildiğimiz ya da bilip art planını görmediğimiz bir küme insanı anlatmak istedim Evet biraz Türkiye biraz bizim mahalle biraz yan apartman Bir arada yaşamayı biz zorlaştırıyoruz güya o kadar ilgiliyiz ki öteki hayatlarla ne sevincimiz ne hüznümüz tam o boşluğa oturmuyor Yüksek apartmanlarda üst üste lakin bambaşka ve son yılların moda tabiriyle ayrıştırılarak yaşıyoruz Bir toplumdan daha çok çok kalabalık bir yığın üzereyiz sanki Ve herkesin de bir ıstırabı var arabesk bir durum var yani Çemberi kırmak için yüreksiz ancak şikayet etmek için epey özgüvenliyiz

Bir de daima tekrarlanan Burası aile apartmanı lafı var Fakat aileler o kadar çürümüş ve mutsuzluk içerisinde kıvranıyorlar ki bekârlar onlara tehlikeli geliyor Burada ister istemez Tolstoy un “Bütün memnun aileler birbirine emsal, her mutsuz ailenin ise kendine has bir mutsuzluğu vardır,” lafını hatırlıyoruz.

Genel olarak ömrünü gerçekleştirememiş beşerler topluluğu olarak görüyorum ben bizi Çocukken bu yılları hayal ederken herkesin daha özgür olacağını düşünürdüm daima fakat o denli olmuyor Aile kavramı muhafazakâr fikrin bir prangası haline geldi İsteyerek olunan bir şey değil de olmazsan eksiksin ya da toplum dışısın üzere bir algı gelişti Bir de metafor olarak kullanılan Biz bir aileyiz kardeşiz vs klişeleri var Herkesin eşit haklara sahip olduğu ve fırsat eşitliğinin var olduğu bir toplum ülkü olan aslında güya Aile kavramı bir denetim düzeneği haline geldikçe insani mutsuzluklar da artıyor doğal Sonuçta aşk cinsellik ve bunun için işlenen hatalar maalesef aile kavramı içinde legalize ediliyor Yani kol kırılıyor konutların ortasına kocaman bir mutsuzluk bombası atılıyor

‘SAHNELERİN DURUMU ÇOK KÖTÜ’

Pandemi süreciyle pek çok şey üzere sahneler de bu kısıtlamalardan nasibini aldı Şimdilerde durum nasıl içeriden biri olarak neler söylemek istersiniz

Sahnelerin durumu çok makus Ekonomik krizin birinci vurduğu alan sahne sanatları alanı oluyor maalesef artan kiralar faturalar Ve gözümüze sokulan cüzi belediye ve devlet destekleri Seyirci var epeyce devam edecek bağımsız sahneler şu politik ortamda öbür bir deva yok Öbür bir yol önerisi olan da yok Tiyatro Kooperatifi nin pandemi boyunca gayretiyle elde ettiği birtakım kazanımları bedelli buluyorum alışılmış yeterli ki varlar

Son vakitlerde neler okuyorsunuz Bize bir kitap bir sinema bir de oyun önerir misiniz

Bir sürü şeyi tıpkı anda okumaya çalışıyorum biraz baş karıştıran bir durum ancak bu ortalar Balzac ın ‘Bilinmeyen Şaheseri’ni bitirdim tavsiye ederim çok Kitap çantanızdayken Kadıköy Boa Sahne deki Misket oyununa gidin hatta öğle de Kadıköy Sineması ya da Beyoğlu Sineması nda Dünyanın En Makus İnsanı sinemasına gidin Ayda bir oyuna gidin en azından lakin son cümlem de bu olsun