İstanbul’da ortalama kira bedeli 6 bin 360 lira

Rapora nazaran mevcut siyasetler sonucunda yaşamaya elverişli konuta sadece üst gelir kümesi ve sermaye birikimi olan bireyler erişebiliyor Çalışmada 1 5 milyon lira kıymetindeki bir konut Ataşehir Escort için çekilen 10 yıllık kredini aylık ödemesi 21 bin 416 lira olarak hesaplandı Bu meblağ taban fiyatın 5 katı

İnsanların yaşamaya elverişli konuta erişmek için çaba etmek zorunda kaldığı anlatılan çalışmada TÜİK in geçen nisan ayı için Türkiye genelinde resmi kira artış oranını yüzde 34 46 İstanbul genelinde ise resmi kira artış oranını yüzde 31 48 olarak belirlediği anımsatıldı

MÜCADELE ETMEK ZORUNDA

Kent gündemine bakış İstanbul da konut krizi ile mücadele isimli çalışmada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı Konut Finansman Projesi ismi altındaki üç paket de ele alınıyor

Birebir vakitte Merkez Bankası datalarına yer verilen çalışmada 2012 yılından beri artış gösteren konut fiyat endeksinin 2020 yılı sonrası süratle yükseldiği İstanbul da konut fiyat endeksinin 2022 şubat ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 106 3 artış gösterdiği belirtildi

Çalışmada şu sözler yer aldı

Konut kira ve satış fiyatlarında yaşanan bu artış her mesken değişiminde artan kira uçurumu yeni mesken bulamama üzere sıkıntılar sebebiyle bireylerin kiraya çıkma konut bulma sürecinde ekonomilerini zorlayan bir durum olarak sistemli ve huzursuz edici bir çaba alanı yaratıyor İstanbul İstatistik Ofisi tarafından İstanbullu kiracılar ile yapılan araştırma kapsamında kira artışı sürecinde konut sahipleri ile sorun yaşayan kiracıların oranının yüzde 38 7 olduğu ortaya çıktı Ek olarak önümüzdeki sene de tıpkı oranda kira artışı yapılması durumunda kiracıların yüzde 85 1 inin kirasını karşılamakta zahmet çekeceği belirtildi

KONUT FİYATI ARTIŞINDA DÜNYADA 1 NUMARA

Çalışmada konut fiyat ve kiralarında yaşanan bu önemli artışın korona virüsü salgınının getirdiği teminatsız şartlar ve ekonomik krizle birlikte değerlendirildiği belirtildi Artışın konut siyasetlerinin yetersizliğinden kaynaklandığına dikkat çekildi Yaşanan bedel değişimlerinin Türkiye nin milletlerarası piyasalardaki yerini de etkilediği söz edilen çalışmada Knight Frank Memleketler arası Konut Fiyat Endeksi ne nazaran ülkenin nominal konut fiyat artışı bakımından yıllık yüzde 59 oranla dünyada birinci sırada geldiği anımsatıldı

BİR KRİZ MESELESİ

Fiyatların artış nedenleri de sıralanan çalışmada yabancılara gayrimenkul satışı ile vatandaşlık verilmesi üzere teşvik uygulamaları konut satışlarını kıymetli ölçüde etkilediğine değinilerek şu tabirlere yer verildi

Yabancılara konut satışının teşviki bilhassa İstanbul ve Antalya üzere büyük kentlerde gayrimenkul talebini artıran bir uygulama olması bakımından dikkat çekiyor Bu uygulamalar yaşamaya elverişli konuta erişim bahsinde alt ve orta gelir kümelerine destekleyici siyasetler üretilmemesi süratle artan konut fiyatları ve düşen alım gücü ile birlikte değerlendirildiğinde herkes için güçlü sağlıklı emniyetli konuta erişimi zorlaştıran sonuçlar doğurmakta Mevcut siyasetler sonucunda yaşamaya elverişli konuta sadece üst gelir kümesi ve sermaye birikimi olan bireyler tarafından erişilebilmesi mümkün Bu durum konutun bir kriz sıkıntısı olarak tanımlanmasının önünü açıyor

ASGARİ FİYATIN 5 KATI

Çalışmada bakanlık tarafından açıklanan paketler üzerine de başka farklı değerlendirmeler yer aldı İlk Konutum Konut Finansman Paketi ne ait çalışmada kamu bankalarınca 2 milyon lira kıymetine kadar birinci el konutlarda kullanılmak üzere aylık yüzde 0 99 faizli konut kredisine ait Mart ve nisan ayları ortalama konut fiyatları dikkate alınarak İstanbul da ortalama bir konut için 1 500 000TL bedelinde 0 99 faiz oranı ve 10 yıllık bir kredi kullanılması durumunda ödenen aylık taksitin 21 416 00 TL olması gerekmekte Yaşamaya elverişli konutun en değerli kriterlerinden biri ödenebilirlik olarak tabir edilmekte ve ödenebilirliğin sağlanması için konut masraflarının hane halkı bütçesinin 30 undan düşük olması gerekiyor 2022 yılı itibariyle Türkiye de minimum fiyatın 4 253 40 TL olduğu dikkate alındığında konut kredisi aylık ödemesinin minimum fiyatın yaklaşık 5 katına denk geldiği görülüyor tespiti yapıldı

Çalışmada Genişletilmiş Konut Finansman Paketi ne ait ise tespitler şöyle

Konut pahasının en az yarısının 1 Nisan 2022 tarihinden evvel açılmış döviz tevdiat hesaplarının bozdurulması yahut fiziki altınların Merkez Bankası na satılarak karşılanması koşuluyla birinci yahut ikinci el 2 000 000TL kıymetine kadar konutlar için 10 yıla kadar vadeli ve aylık yüzde 0 89 faizli konut kredisi kullandırılması opsiyonu ise esasen dövizde ve altında sermayesi bulunanların yani yatırım yapabilecek onların dövizden bozdurmasına yönelik bir opsiyon olarak ortaya çıkıyor

KRİZ ŞİDDETLENİR

Yeni faiz indirim paketinin hem kira hem de satış bedellerini arttırarak yaşanabilir konuta erişimi güçleştirdiği belirtilen çalışmada sonuç ve teklifler kısmı da yer aldı Bu kısımda özetle şöyle denildi

Bu tıp bir faiz indirim paketinden çok kira ve satış fiyatlarını dengeleyici kira artışlarına karşı uygun müdafaa araçları geliştirilmesi tarafında adımların atılması zaruridir Bu noktada bütüncül bir konut siyasetinin sırf konut edindirmeye yönelik değil tıpkı vakitte kiracıları da gözetecek formda ele alınarak toplumun her kısmına hitap edecek biçimde oluşturulması gerekmekte Aksi takdirde tahlil teklifleri olarak sunulan projeler kısa vadeli toplumun sadece aşikâr bir kesitine hitap etmekten ileriye gidemeyecek ve konut krizi her geçen gün daha da şiddetlenecektir

Raporun tamamı