İstanbul’da artık makul bir fiyatla kiralık konut bulmak neredeyse imkansız. Pandemi öncesinde İstanbul’da 2 bin TL’ye kiralanan meskenlerin fiyatı üç katına kadar çıktı. Olağan devirde kiraya verilmesi için aylarca beklenen bodrum katlar, artık çok yüksek fiyatlara kiracı buluyor.
Daireleri çok yüksek fiyatlara kiraya veren emlakçıların kimileri ise fırsatçılık yapmaya çalışıyor. Nispeten uygun kiraya oturan vatandaşların da aklına giren kimi emlakçılar, kiracıların fiyatlarının yükselişine direkt tesir yapıyor. Kiracı seçme üzere kriterleri de var.
İstanbul Esenyurt’ta yabancı asıllı G.C.E. de, geçtiğimiz yıl Türk eşi ve kızlarıyla mesken kiralamak için randevu alıp K. isimli siteye gitti. Sitenin emlak ofisine eşinin girdiğini belirten G.C.E., yalnız olan eşine “Elimizde uygun daire var gösterebiliriz” denildiğini, beş dakika sonra kendisinin içeri girdiğinde ise “Üzgünüz fakat siyahileri sitemize kabul etmiyoruz. İdarenin talimatı var, üzgünüz” halinde karşılık verildiğini belirtti.
Habertürk’ten Cihat Aslan’ın haberine nazaran G.C.E., eşine konuşmaları gerçek anlayıp anlamadığını sorması üzerine eşinin “Aslında meskeni bana kiraya verebileceklerini ama sen siyahi olduğun için bize mesken veremeyeceklerini söylüyorlar” dediğini söyledi. Bunun üzerine mevzuyu Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) taşıyan G.C.E., siyahi olmasından ötürü kendisine ayrımcılık yapıldığını belirtti.
DERİ RENGİ TEMELİNDE AYRIM
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, site idaresinin siyahi bireyleri siteye kabul etmemeye yönelik bir iradesinin olmadığının görüldüğünü kaydederek, “Tüm bu açıklamalar doğrultusunda, emlak ofisinin site idaresinin talimatı olmaksızın başvurana kiralama hizmeti vermeyi reddettiği ve ayrımcı muamele argümanlarının direkt ve tek muhatabı olduğu kanaati oluşmuştur” dedi.
Başvuranın deri renginden ötürü kamuya açık sunulan bir hizmetten yararlanamadığını belirten Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, “Emlak ofisinin başvuranın ‘rengi’ nedeniyle hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit bir formda yararlanmasını engelleyerek ayrımcılık yasağına karşıt bir muamelede bulunduğu kanaatine ulaşılmıştır. C. R. E. emlak ofisi (B. Ş.) hakkında 5 bin TL idari para cezası uygulanmasına oybirliği ile karar verildi” değerlendirmesinde bulundu.
‘ETNİK KÖKEN, CİNSİYET, UYGAR DURUM…’
İstanbul Umum Emlak Komitecileri Esnaf Odası Lideri Nizameddin Aşa, emlakçıların mal sahibinin talebine uygun olarak hareket ettiğini söylüyor. Aşa şöyle konuştu; “Ev kiralamak isterken bir kriter koyabilirsiniz. Başta aileye özel bir lansman yapabilirsiniz, fakat bir vatandaş geldiği vakit ‘Sen bekarsın, sana bu yüzden konut vermiyorum’ dediğin an kabahat işliyorsun. Buna alet olan emlakçı da, mal sahibi de ceza yiyor. İnsan hakları temelinde ayrımcılık olarak algılanıyor. Kişinin yalnızca etnik yapısının değil, cinsiyeti, uygar durumu rastgele bir durumundan ötürü da mesken kiralatmamak hata oluyor.”