ABD’de yer alan kanser tedavi merkezlerinden Memorial Sloan Kettering’de (MSK) deneysel bir rektum kanseri ilacının 12 hastaya tatbik edildiği klinik deneyin sonuçları elde edildi. Dostarlimab isimli ilacı kullanan hastaların tamamında tümörler kayboldu, hiçbirinde kıymetli yan tesirler ve daha fazla tedavi muhtaçlığı ortaya çıkmadı.
New York kentinde bulunan MSK Kanser Merkezi’nin çapı küçük klinik deneyinde elde edilen sonuçlar, 5 Haziran’da New England Tıp Mecmuası’nda (NEJM) yayımlandı.
‘HER HASTANIN GÜZELLEŞMEYE BAŞLADIĞI BİRİNCİ KANSER İLACI DENEYİ’
The New York Times’a konuşan MSK Kanser Merkezi’nin deney liderlerinden onkolog hekim Luis Alberto Diaz Jr., “Bunun kanser tarihinde birinci defa olduğuna inanıyorum, zira bu, her hastanın güzelleşmeye girdiği birinci kanser ilacı klinik deneyi” dedi.
Bir uzman, “hastaların hepsinin düzgünleşme sürecinde kalıp kalmayacağını, ilacın farklı rektum kanseri tiplerinde işe yarayıp yaramayacağını söylemek için çok erken olduğunu, lakin sonuçların büyük bir optimistlik nedeni oluşturduğunu” söyledi.
Kalın bağırsağın son kısmını oluşturan rektum, dışkıyı tutma ve dışkılamada vazifeli makat kaslarının üzerindeki yaklaşık 15 santimetrelik kısma deniliyor.
YANLIŞ EŞLEŞME NOKSANLIĞI, KEMOTERAPİ VE RADYASYONA DİRENÇLİ OLABİLİYOR
Sputnik Türkçe’deki habere nazaran 12 deneğin hepsinde yanlış eşleşme tamiri noksanlığı bulunan, hasebiyle kemoterapi ve radyasyona direnç gösterme eğiliminde olan bir rektum kanseri çeşidi vardı. Bu kanser çeşidi, hücrelerin DNA’yı tamir etme düzenekleri bozulduğunda ortaya çıkıyor.
Normalde, hücreler DNA’larının kopyalarını oluştururken, spesifik enzimler genetik kodda oluşabilecek yazım yanılgılarını düzeltmek için çalışır. Kopya düzenleme enzimlerini kodlayan genler yanılgılı olduğunda, hücreler kansere yol açabilecek DNA yazım yanılgılarını biriktirir.
DENEY SÜRECİ
NEJM’de yayımlanan rapora nazaran rektum kanseri hastalarının yaklaşık yüzde 5-10’u, yanlış eşleşme tamiratı noksanlığından mustarip. Bu çeşidin kemoterapi ve radyasyona karşı direnci, etkilenen hastaların proktektomiye gereksinim duyma mümkünlüğünü artırıyor. Rektumun tamamını yahut bir kısmını çıkarmak için yapılan bu ameliyat, kalıcı hudut hasarı, bağırsak, idrar ve cinsel fonksiyon bozukluğuna neden olabiliyor. MSK’deki deney, hastaların ameliyatın bu muhtemel yan tesirlerinden kaçınmasına yardımcı olma umuduyla başlatıldı.
Araştırmacılar, ‘dostarlimab’ın, ‘pembrolizumab’ ismi verilen birebir sınıftan bir ilaçla yapılan evvelki deneylere dayanarak hastaların tümörlerini küçültmeye yahut ortadan kaldırmaya yardımcı olabileceği fikrinden hareket etti. Hem pembrolizumab hem de dostarlimab, bağışıklık hücrelerinin kanser hücrelerini tanımlama ve onlara saldırma yeteneğini artıran ‘kontrol noktası inhibitörleri’ ilaçları.
Pembrolizumab, metastatik uyumsuzluk tamiri eksikliği olan, yani tümörleri tüm bedene yayılmaya başlayan kanserli hastalarda birinci basamak tedavi olarak yararlar gösterdi. Bu hastaların tümörlerini stabilize etmeye, küçültmeye yahut ortadan kaldırmaya yardımcı olarak böylelikle ömürlerini uzattı.
Araştırmacılar, bu sefer şimdi metastatik hale gelmemiş lokal kanserli hastalar için misal bir ilacın neler yapabileceğini görmek istedi. Denekler 6 ay boyunca her 3 haftada bir 500 miligram dostarlimab aldı. Baştaki beklenti, bu tedaviyi takiben hastaların birçoklarının hala standart kemoterapi, radyasyon tedavisi ve potansiyel ameliyat kombinasyonundan geçmesi gerekeceğiydi.
2 YIL BOYUNCE TEKRAR NÜKSETMEDİ
Ama 12 hastanın tamamı yalnızca dostarlimab kullanımıyla tümörlerden kurtuldu. Hastaların fizikî muayenesi, endoskopi, PET ve MRI taramalarında rastgele bir tümör saptanamadı.
Yaklaşık bir yıl sonra, hastaların hiçbirinde daha fazla tedavi gereksinimi doğmadı ve kanser nüksetmedi. Tedavinin üzerinden 2 yıldan uzun müddet geçmişken bile, hiçbir hasta için kemoradyoterapi yahut cerrahi gerekmedi ve takip sırasında hiçbir ilerleme yahut nüksetme hadisesi kaydedilmedi.
NEJM’de yayımlanan rapor için yorum yazan Kuzey Carolina Üniversitesi Lineberger Kapsamlı Kanser Merkezi’nin onkologu Dr. Hanna Sanoff, “Bu sonuçlar büyük bir optimistlik nedeni” diyerek ekledi: “Ancak daha fazla araştırma yapılmadan, dostarlimab şimdi uyumsuzluk tamiratı eksikliği olan rektum kanseri için standart uygunlaştırıcı tedavinin yerini alamaz.”
‘Bazı hadiselerde hastaların denetim noktası inhibitörlerine verdiği reaksiyonların yıllarca kalıcı olduğunu, başkalarında tesirlerin çabuk geçtiğini, genel olarak, ameliyatsız tedavi edilen hastaların yaklaşık yüzde 20-30’unda kanserin yine büyüdüğünü’ belirten Dr. Sanoff, “Dostarlimab’a klinik olarak verilen tam karşılığın, tedaviye eşit olup olmadığını öğrenmek için ne kadar müddet gerektiğine dair bilgimiz yok” dedi.
Bu belirsizliklere karşın, yeni deney sonuçlarının çok güçlü olduğu ve gelecekte rektum kanserinin tedavi edilmesinde çarpıcı değişikliğe işaret ettiğini vurgulayan onkolog, “İmmünoterapi rektum kanseri için uygunlaştırıcı bir tedavi olabilirse, buna uygun hastalar artık tedavi uğruna fonksiyonel ödünlere razı gelmek zorunda kalmayabilir” diye ekledi.
Dr. Diaz da “Yanıt müddetini kıymetlendirmek için daha uzun takip gerekli olsa da, bu, (yanlış eşleşme tamiri eksikliği) lokal olarak ilerlemiş rektum kanseri hastaları için pratiğin değişmesi manasına geliyor” açıklamasını yaptı. (HABER MERKEZİ)