AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından sonra ülkeyi başta ekonomik ve siyasi açıdan Yeni Türkiye olarak Escort Sincan tanımlamaları dolar kurunun 15 lirayı geçmesiyle eski ekonomik tertibin devam ettiğini gösterdi
10 Ağustos 1970 tarihli Milliyet gazetesinin manşeti
1964 yılından itibaren Türk lirasındaki çok pahalanma ve bu değerlenmeye karşı Ankara Escort üretilen kur siyasetleri 1970 li yılların başında başlayan bir ödemeler istikrarı krizine neden oldu Bunun sonucu olarak da 10 Ağustos 1970 te Türk lirası 66 oranında devalüe edilerek 1 ABD Escort Bayan doları 15 TL ye eşitlendi
1 DOLAR 47 LİRA OLDU
1970’ler hem Türkiye’de hem de dünyada ekonomik ve siyasi buhranların yaşandığı bir periyottu Sovyetler Birliği ile ABD ortasında yaşanan Soğuk Sincan Escort Savaş bu iki kampta yer alan ülkeleri de önemli oranda etkiliyordu 1973 yılı sonunda OPEC in petrol fiyatlarını dört katına çıkarması Türkiye nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan iktisatların gırtlağa Sincan Escort Bayan kadar borca batmasına neden oldu Türkiye’nin Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra ABD’nin uyguladığı ambargoyla birlikte bilhassa 1977 den sonra Türkiye daima bir kriz sürecine girdi Vadesi gelen borçlarını ödeyemeyen Türkiye 1978 de IMF ile anlaşmak zorunda kaldı Uygulanan program çerçevesinde 1 ABD doları 25 TL ye çıkarıldı Bir yıl sonra yeniden yapılan bir devalüasyonla 1 ABD dolarının bedeli 47 TL oldu
24 OCAK KARARLARI SONRASI 70 LİRA OLDU
Soğuk Savaş sürecinin getirdiği hem toplumsal hem de siyasi karışıklık ortamının üzerine 1979 da İran Irak Savaşı nın da tetiklediği 2 petrol krizi de Türkiye iktisadını çok olumsuz etkiledi Türkiye iktisadının yönetilemez noktaya gelmemesi için kredi bulmak zorundaydı ABD de Ronald Reagan ve İngiltere de de Margaret Thatcher ın başını çektiği serbestleşme hareketi Türkiye iktisadını hür piyasa şartlarında dışa açılması için zorluyordu 24 Ocak 1980 kararları da bu iklimde Türkiye nin IMF kredisi alabilmek için hazırladığı bir ekonomik programdı Turgut Özal’ın hazırladığı 24 Ocak Kararları Türkiye iktisadının bugünkü temellerini atan kararlardı Yeni ekonomik modelde döviz kuru Türkiye nin rekabet gücünü sağlayacak formda değişken olacak ve akabinde özgürleşmeye geçilecekti Bu doğrultuda 1 ABD doları 47 TL den 70 TL ye çıkarıldı 1 Mayıs 1981 den itibaren de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türk lirasının dış kıymetini ABD dolarının piyasadaki pahasını izleyerek günlük olarak ilan etmeye başladı
SABİT KUR REJİMİNDEN SONRA GÜNLÜK OLARAK BÜYÜK DEĞİŞİMLER YAŞANDI
1980 den sonra Türkiye sabit kur rejiminden Merkez Bankası nın çeşitli araçlarla piyasaya müdahale ederek kura tesir ettiği müdahaleli dalgalı kur rejimine geçti Ağustos 1988 de Merkez Bankası bünyesinde döviz ve efektif piyasaların kurulmasıyla günlük olarak açıklanan kur arz ve talebin tesir ettiği dalgalanmaya bırakıldı Bu dalgalanma Merkez Bankası nın vakit zaman yaptığı müdahalelerle denetim altında tutuluyordu Sabit kur rejiminin terk edilmesiyle periyot dönem uygulanan yüksek oranlı devalüasyonlar da sona erdi Lakin 1980 den sonra da Türkiye iktisadı bilhassa kriz periyotlarında günlük kurda yüksek değişimlerin yaşandığı devirler yaşadı
2001 Şubat krizinde ABD doları 685 bin TL den 957 bin TL ye çıktı Türkiye siyasetinde ve iktisadından kıymetli değişimlerin yolunu açan bu kriz iktisadın 6 ya yakın oranda daralmasına da neden olmuştu Türk lirasında bir diğer rekor seviyede bedel kaybı da süregelen ekonomik krizden kurtulmak için 5 Nisan 1994 te açıklanan kararların akabinde yaşanmıştı Bu kararlardan sonra Türk lirasında 6 ve 7 Nisan tarihlerinde sırasıyla 28 ve 20 ye yakın oranlarda paha kaybı yaşandı
52 YIL SONRA 15 LİRA
Son on yılda Türk lirasında en yüksek bedel kayıpları ise 2018 yılında yaşandı Türkiye’nin ABD ile yaşadığı sıkıntıyla birlikte başlayan ekonomik badireler 2018 in başında 3 75 TL düzeylerinde olan ABD dolarını yıl içinde 7 TL düzeylerine kadar çıkardı Türk lirası ABD dolarına karşı günlük olarak 24 Mayıs ta 5 13 Ağustos ta 9 ve 14 Ağustos ta ise 13 6 bedel kaybetti Son on yılın bir başka yüksek bedel kaybı da 22 Mart 2021 de yaşandı 20 Mart ta Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal ın vazifeden alınmasıyla tetiklenen dalgalanmayla Türk lirası bir gün içinde 8 kıymet kaybetti En son 20 Aralık 2021’de 1 ABD doları 18 lira düzeyine yükseldi Daha sonra 12 lira düzeylerine düşen dolar 4 5 aylık vakitten sonra 15 lirayı geçti
Yıllara nazaran dolar kuru