İstanbul Tabip Odası İdare Heyeti Üyesi Güray Kılıç ve İzmir Tabip Odası Üyesi Ergün Demir, Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tedavisinde kullanılan şurup formundaki ilacı karşılamaması nedeniyle binlerce ailenin mağdur olduğunu söyledi. Bir ailenin aylık en az 740 lira ilaç parası ödemek zorunda kaldığını kaydeden Demir, kelam konusu ilacı üreten firmanın inhisar olduğunu belirterek, “İlacı üreten firma muadili olmayan şurup formunun geri ödeme listesinde yer almaması için müracaat mı etti?” diye sordu.
Demir yaptığı açıklamada bir aileyi örnek göstererek yaşanan mağduriyeti anlattı. Demir, “Hastamız 10 yaşında. Teşhisinde çocukluk otizmi, aktive ve dikkat bozukluğu var. Babası 6 bin lira fiyatla çalışıyor. Annesi çalışmıyor, çocuğun eğitim ve bakımı ile uğraşıyor. 2 bin 850 lira kira ödeyen bu aile, 900 lire elektrik, su, doğal gaz parası öderken; çocuk ayda üç kutu bu ilaçtan kullandığı için 740 lira bu ilaca ve öbür ilaçlara 66 lira fark fiyatı ödüyor” dedi.
‘İLACI ÜRETEN FİRMA MI İSTEDİ?’
Demir, ilacı üreten firmanın şurup formunda ‘tekel’ olduğunu kaydederek, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’e şu soruları yöneltti:
“Dikkat eksikliği tedavisinde kullanılan ilacın kapsül formları ödenirken, şurup formları neden ödenmemektedir? 6 yaş ve üzeri çocuklarda kullanılan ilacın şurup formunun geri ödeme listesinde neden yer almamaktadır? Yoksa ilacı üreten firmanın şurup formunun muadili olmadığı için geri ödeme listesinde yer almaması için müracaat mı etmiştir? Sonuç olarak muayene için randevu bulamayan aileler artık çocuklarının ilaçlarına da ulaşamamaktadır.”
ANKA’nın haberine nazaran Kılıç ise, yaptığı yazılı değerlendirmede şunları kaydetti:
‘TEDAVİ EDİLMEYEN ÇOCUK VE ERGENLER ÖNEMLİ ZORLANMALAR YAŞAMAKTA’
“DEHB olan çocuk ve ergenlerin oranı yaklaşık yüzde 8 olup bu da 30 kişilik bir sınıfta en az bir ya da iki tane dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergen görülebileceği manasına gelmektedir. İlacın kullanımına yönelik karar; hastaların semptom şiddetine, hastanın yaşı ile bağlı yetersizliğe ve semptomların sürekliliğine nazaran çocuk ve ergen psikiyatri uzmanlarının kapsamlı bir değerlendirmesi ile verilmektedir.
Çocuk ve ergen psikiyatri uzmanları, ‘Yapılan bilimsel araştırmalarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tedavi edilmeyen çocuk ve ergenlerin olağan akranlarına oranla daha fazla kaza geçirme, trafik kazası yapma, kabahat sürece, mahpusa düşme, sigara-alkol ve unsur kullanma riski taşıdıklarından ortalama ömürlerinin kısa olduğu belirlendiğini, ayrıyeten DEHB olan çocuk ve ergenler akademik, sosyal-arkadaşlık ve aile alakaları hususlarında önemli zorlanmalar yaşanmakta ve bu zorlanmalar çocuğun, ergenin ve ailenin hayat kalitesini düşürdüğünü’ tabir etmektedirler.
‘RANDEVU ALAMAYAN İLACA ULAŞAMIYOR’
Muayene için randevu alamayan vatandaşlar ilaca da ulaşamıyor! Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu ile SGK ilaç geri ödeme komitenin ‘düzenleyici, denetleyici, acil önlem alınmasını gerektiren ilaçlar hakkında karar alma’ vazifelerini yerine getirmediği anlaşılmaktadır. İlgili bakanların da bu duruma sessiz kaldığı görülmektedir.
Kuvvetle mümkündür ki sorun şuradan kaynaklanmaktadır; ilaç firması, ürettiği kapsül formunun muadil ilacının mevcut olduğu, lakin şurup formunun muadili bulunmadığından kamu kurum ıskontosunu ödememek ve eczaneden direkt satılması sağlamak gayesiyle yani büsbütün ticari dertlerle bu form için ilaç geri ödeme komitesine müracaat yapmamıştır. İlacın şurup formuna gereksinim duyan vatandaşlar da fakat cepten ödeme yaparak erişebilmektedirler.
‘EĞER BU MÜMKÜNLÜK KELAM KONUSU İSE DURUM VAHİMDİR’
Şayet bu mümkünlük kelam konusu ise durum vahimdir. İleri ki devirlerde muadili olmayan, hayati değere haiz ilaçların geri ödeme listesine alınmaması kelam konusu olabilecektir. İlaç firmaları, bu ilaçlar için kamu kurum ıskontosu ödememek emeliyle Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu ile SGK ilaç geri ödeme komitesine müracaat etmeyecek ve bu ilaçlar direkt eczaneden fiyatlı satılacaktır. Bu durum tekrar vatandaşı olumsuz etkileyecek; muhtaçlığı olan hastalar lakin cebinde parası varsa yahut borç para bulabilirse ilaca erişebilecek, parası yoksa ilaca erişemeyecektir.
Hangi ülke bizi kıskanıyor bilemeyiz lakin; vatandaşlar kamu hastanelerinde çocuk ve ergen psikiyatri polikliniklerine muayene için MHRS sistemi üzerinden randevu alamamakta yahut aylar sonrasına randevu alabilirken şimdide çocuklarının tedavisi için ilaca ulaşamamaktadır.” (HABER MERKEZİ)