IŞİD’in Kobanê’ye yönelik taarruzlarına karşı 6-8 Ekim 2014’te gerçekleşen protesto hareketleri münasebet gösterilerek Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Liderleri, Merkez Yürütme Şurası (MYK) üyelerinin de ortalarında bulunduğu 21’i tutuklu 108 ismin hakkında açılan Kobanê Davası’nın 13’üncü duruşması 30 Mayıs’ta başlayacak.
Yargılamanın yapıldığı Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi, siyasetçiler Aysel Tuğluk, Dilek Yağlı, Gülser Yıldırım, Gültan Kışanak, Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş, Mesut Bağcık, Sebahat Tuncel, Sibel Akdeniz, Aynur Aşan ve Zeynep Karaman’ın savunmalarının avukatlarıyla birlikte bir gün, birleşen belgeleri bulunanlar için iki gün olacağını belirtti.
Mezopotamya Ajansı’ndan Berivan Altan’a konuşan HDP Hukuk ve İnsan Hakları Kurulundan Sorumlu Eş Genel Lider Yardımcısı Ümit Dede, tutuklu siyasetçilerin savunma hakkının kısıtlanmasına yönelik kararı kıymetlendirdi.
‘SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASINA MÜSAADE VERMEYECEĞİZ’
Anayasa’da milletlerarası mukavelelerde en temel hakkın yargılananların “savunma hakkı” olduğunu anımsatan Dede, “Hiçbir formda kısıtlanamaz. Adil bir yargılama olacaksa, hiçbir halde savunmanın kısıtlanmaması gerekiyor. Bu kadar kapsamlı bir davada 3 bin 530 sayfalık iddianame, dava başlarken 324 olan klasör sayısı bini aştı. Arkadaşlarımızın bir gün de savunmasını yapmasını beklemek, adil yargılama hakkının direkt ihlali demektir. Bu karar bizim açımızdan yok kararındadır. 30 Mayıs’ta başlayacak duruşmalarda bu taraftaki itirazımızı sunacağız. Hiçbir formda kabul etmeyeceğiz. Yargılanan siyasetçiler de bu sonlandırmayı kabul etmeyecek. Arkadaşlarımızın savunma hakkının kısıtlanmasına müsaade vermeyeceğiz” dedi.
‘İKTİDARDAN BAĞIMSIZ DEĞİL’
Ansızın mahkeme heyetinin bu türlü bir karar almasının 2023 Haziran seçimlerinden bağımsız olmadığını da kelamlarına ekleyen Dede, “Bu soruşturmanın yürütülmesi periyodunda de biçiminde de siyasi kararlar olduğu çok açıktı. 2014 yılında gerçekleşen olaylarda arkadaşlarımızın her birinin tabiri alınmışken, suçlama yalnızca 2911 sayılı kanuna muhalefete teşvik suçlaması iken, 2018’de Erdoğan’ın seçim kampanyasının bir aracı olarak bu evrak tozlu raflardan çıkarıldı. Özel olarak görevlendirilmiş savcı Ahmet Altun, belgeye saklılık kararı koydu ve bu süreç örüldü. Yargılama başlaması akabinde da Devlet Bahçeli, Fahrettin Altun, Süleyman Soylu, Erdoğan’ın şahsen kendisi bu yargılamaya direkt müdahale olan telaffuzlar, tweetler ve görüntüler paylaştı. Mahkemenin son aldığı kararında bu siyasi iradeden bağımsız olduğunu düşünmek mümkün değil. Osman Kavala, Canan Kaftancıoğlu, Seyahat davalarında kararlar verildi. Seçim öncesinde siyasi iktidar Kobanê Davası’nda da bu ülkenin demokrasisi için çaba eden insanları bir mahkeme kararıyla hatalı sıfatıyla seçim gereci olarak kullanılması hedefi var. Mahkeme bir rutin içerisinde devam ediyordu. Yaşanan harika bir durum yok iken mahkemenin bu türlü bir orta karar alması, hakikaten bizde de bir yerlerden bu türlü bir talimat geldiği, tehdit edildiği, sıkıştırıldığı ya da istekli olarak siyasi iktidara iradelerini teslim ettikleri kanısını uyandırıyor” tabirlerini kullandı.
‘YOĞUN İŞTİRAKLİ DURUŞMA OLACAK’
Heyetin orta kararında 20 Mayıs’a kadar siyasetçilerin savunma için isim bildirmesine dair kararına bağlantında Dede, verilen kararın hukuksuz olduğunu söyledi. Mahkemenin aldığı kararın Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda (CMK) yeri olmadığını da aktaran Dede, “Böyle bir düzenleme, yol yok. Bugüne kadar Türkiye’de yapılan hiçbir yargılamada bu karar alınmamıştır, bunun alınabilmesinin imkanı yok. Bu orta karara istinaden bize söylenen hiçbir şeyi yapmayacağız. İsim bildirmedik, bildirmeyeceğiz. Mahkemenin hukuksuz bir halde yürüttüğü bu yargılamada aracı haline gelmeyeceğiz. Baştan beri bu halimizi koruyoruz. Bu duruşma öncesi barolarla, hukuk örgütleriyle çeşitli görüşmeler yaptık. Memleketler arası temsilciliklerle görüşme yaptık. Yapılan hukuksuzluğun ortadan kaldırılması ismine, karşı durmak ismine, 30 Mayıs’ta başlayacak duruşmalara gelmelerini istedik. Orada olacaklarını söylediler. Biz o gün davanın yüzlerce avukatı, baro liderleri ve Türkiye Barolar Birliği’nden, hukuk kurumlarından katılacak bireylerle mahkemenin orta kararından dönmesi için çabamızı sürdüreceğiz” formunda konuştu.
‘GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ’
Dede, siyasetçilerin savunma hakkının kısıtlanması yanı sıra avukatların da mesleksel faaliyetlerinin bu kararla engellendiğini belirtti. Dede, şunları kaydetti: “Barolar, hukuk örgütleri, avukatların mesleksel faaliyetlerini sürdürmelerini, müvekkillerinin haklarını, hukuklarını savunma imkanlarının ellerinden alınması için çaba edeceklerdir. Asla geri adım atmayacağız. Mahkemenin orta kararını uygulamasına fırsat vermeyeceğiz.”
‘AYM’NİN KARARI HUKUKA UYGUN DEĞİL’
Dede, AYM’nin Aysel Tuğluk ve Sebahat Tuncel hakkında Kobanê Davası kapsamında yapılan müracaata verilen ret kararını kıymetlendirdi. Bu kararında ülkedeki siyasi atmosferden bağımsız ele alınamayacağını vurgulayan Dede, “Anayasa Mahkemesi kararı hukuka uygun değildir. Bir kişi hakkında bir tutuklama kararı varken, ikincisi verildiğinde ‘ben denetleyemem’ diyor. Denetlenmeyen bir kararsa o karar verilmemelidir. Şayet birkaç belgeden tıpkı anda tutuklamaya hukuk müsaade veriyor ve bu kararlar alınıyorsa, AYM’de verilen kararların hukuka uygun olup, olmadığını denetlemekle yükümlüdür. Orada bir hukuka karşıtlık varsa AYM’nin bunu incelemesi gerekir. AYM’nin ikinci ya da üçüncü tutukluluk kararlarda verdiği retler mağduriyetlere yol açacak. Mahkemeler de bu hususta AYM’nin kararları nedeniyle pervasız davranacaktır. İdris Baluken hakkında benzeri bir karar olduğu için bugün 2911 sayılı kanuna muhalefetten dahi hakkında tutuklama kararı verildi” diye belirtti.
‘NEDEN İNCELEMİYOR?’
AYM’nin de şuurlu bir biçimde birkaç tutuklama kararı olan ya da ceza almış siyasetçilere yönelik müracaatları değerlendirdiğini anlatan Dede, şöyle konuştu: “Selahattin Demirtaş yalnızca bu evraktan tutuklu ve müracaatlar eş vakitli yapıldı. AYM, ikinci tutuklulara dair süratle karar veriyor neden Demirtaş’ın başvurusunu önüne alıp, onun üzerinden karar vermiyorlar. Bugün Kobanê Davası’nda heyetin de kendine destek yaptığı aleyhe olan kararları öncelikle ele alıyor. Ülkedeki siyasi atmosferin AYM nezdinde de tesirli olduğunu gösteriyor. Bu sahiden tehlikeli bireylerin hürriyeti tehdit altında. Bu noktada AYM’nin rolünü oynaması gerekir. İkinci tutukluk sorununun uygulanabilir olup, olmadığını bir tarafa bırakarak, tutuklama sorununun hukuka uygun olup, olmadığını tespit edip, karar vermesi gerekir. Bu lokal mahkemeler ve toplum nezdin de bir sonuç doğururdu.”