Yalova’da bir köyde büyüyen, başarılı bir öğrenci olduğu için daima özel okullarda burslu olarak okuyan Mine Ekinci, çocukluğundan itibaren toplumsal adaletsizliği kaygı edinmiş. Burslu girdiği Robert Kolej ile Boğaziçi Üniversitesi’ni bitirdikten sonra Harvard Üniversitesi’nde yüksek lisans yapan Ekinci, ‘kariyeri’ne köy okullarına dokunarak devam etmeye karar vermiş. Eğitimdeki fırsat eşitsizliğini ortadan kaldırmak için de KODA’yı (Köy Okulları Değişim Ağı) kurmuş.
KODA ile Muş’tan Aydın’a kadar yüzlerce köy okulundaki öğretmenlerle irtibat kuran Ekinci, gereksinimlere yönelik eğitimler organize ediyor, Ulusal Eğitim Bakanlığı ile birlikte köy öğretmenlerine dayanak kitapları hazırlıyor, eğitim fakültelerindeki Öğretmen adaylarına yönelik çalışmalar yapıyor.
ÇOCUKLUĞU KÖYDE GEÇTİ
Hürriyet’ten Ece Çelik haberine nazaran, Mine Ekinci’nin kıssası 99 sarsıntısından sonra ailece babaannesinin köyüne taşınmalarıyla başlamış: “Çocukluğum Yalova’da babaannemin köyünde ve Adapazarı’ndaki annemin köyünde geçti. Bizim köylerimiz çok hoştu, yemyeşil, altyapıların tam olduğu yerlerdi, bu yüzden benim başımda çok hoş bir köy algısı vardı. Ben parlak bir öğrenci olduğum için daima özel okullarda burslu okudum. Küçük yaştan beri topluma ve adalet konusuna dair bir şeyler yapmak istiyordum. Yatılı olarak Robert Kolej’inde okudum. Sivil toplumla da o yaşlarda tanıştım. Hafta sonları Yalova’da kent meclisi üzere yerlerde çalışırdım. TEMA ve TEGV’le tanıştım. Robert Kolej’inden sonra Boğaziçi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası İlgiler Bölümü’ne girdim. Okula birinci girdiğim yıl kaydımı dondurdum.
GÜNEY AMERİKA’DA BELGESEL
O yıl AB’nin bir projesiyle Fransa’ya gittim ve engellilere bakım veren bir projede çalıştım. Üniversitede okurken geçimimi sağlamak için ağır olarak özel ders verdim. Üniversite bittiğinde çocuk eğitiminin toplumun değişiminde ne kadar kıymetli olduğunu ve bu husus üzerine çalışmak istediğimi biliyordum. Üniversiteyi bitirdikten sonra bir mühlet Güney Amerika’da belgesel çekimine gittim, daha sonra bir okulda çalışmaya başladım.”
YÜKSEK LİSANS TEZİ KODA’YI GETİRDİ
Yüksek lisans tezini tamamladıktan sonra tanıştığı öğretmenlerle KODA’nın tohumlarını atan Ekinci, birinci olarak öğretmenlere takviye olabilecek projeler oluşturmaya başlamış. Birinci 5-6 ay köy okulu öğretmenlerine ziyaretler yapıp meskenlerinde kalıp neler yapılabileceğini düşünmüş: “Urfa, Çanakkale, Muş, Aydın’ın da ortalarında bulunduğu 17 farklı kentte bir ortaya gelen öğretmen topluluklarımız var. Bu topluluklarda öğretmenler ayda bir buluşup hem birbirlerini destekliyorlar hem de gereksinim duydukları eğitimleri bize iletiyorlar. Biz de onlara bu eğitimleri sağlıyoruz. MEB ile bir protokolümüz var, bu kapsamda köy okullarına gidecek öğretmenlere eğitimler yapıyoruz. MEB ve Sabancı Vakfı ile birlikte iki kitap çıkarttık. Biri ‘Köy Öğretmeninin Baş Ucu Kitabı’, oburu ise öğrenciler için bir aktiflik kitabı. Bunlar EBA’da bulunuyor şimdiye kadar 25 bin öğretmen bu kitaplardan faydalandı. Mentorluk programı yürütüyoruz.”
HARVARD’DA YÜKSEK LİSANS
Üniversiteden sonra Harvard Üniversitesi’nden yüksek lisans kabulü alan Ekinci, akademik olarak köy okulları üzerine bir çalışma yapmayı hedeflemiş. Ekinci, bu fikri oluşturan süreci şöyle anlatıyor: “Ailelerle eğitimcilerin bir ortada olduğu, tabiatın içerisinde bir eğitim modeli olması gerektiğine inanıyordum. Köy okulları neden kapatılıyor, neden öğretmenler takımlı olmuyor? Köy okulları toplumsal adaletin çok temelinde bir yerde duruyor. Kırdan kente göç bugün Türkiye’de sorun olarak gördüğümüz pek çok sorunun en temelinde yer alıyor. Hata oranlarından tutun da işsizliğe, ekolojik sorunlara kadar… Köylerde eğitimin eksikliği de zati pek çok problemlerin ana ögesi. Beşerler bulundukları yerde eğitim alabilseler ve çalışabilseler tüm tablo değişebilir.”
ÖĞRETMENLERLE TEMAS
Yüksek lisansta akademik olarak bu mevzuyu çalışırken pek çok öğretmenle mülakatlar gerçekleştiren Ekinci, “Örneğin iki farklı öğretmenle konuşuyorum. İkisi de Muş’ta. Birisi nasıl süratlice buradan kurtulabilirim diye bakıyor. Oburu ise köydeki tüm bayanlara okuma yazma öğretiyor, okulu güzelleştiriyor, çocukların aileleriyle irtibat kuruyor… Orada köy okullarında öğretmen faktörünün ne kadar değerli olduğunu anladım” diyor.
İHTİYACI DEĞİL FAZLA OLANI YOLLUYORLAR
Mine Ekinci, köy okullarının çok tanınan bir problem olduğunu lakin daima ‘yardım yapılacak yer’ algısı bulunduğunu söylüyor: “Şimdiye kadar yüzlerce köy okulu gezmişimdir. Okulların bir köşesinde hiç açılmayan ansiklopediler bekliyor. Beşerler gereksinime nazaran değil konutlarındaki fazla şeyleri yolluyorlar. Örneğin köye bir sürü ayakkabı gönderilmiş lakin çocukların ayak numaralarına uymayan numaralar. Bir de bu yardımlar o anda muhtaçlıkları karşılasa bile sistemi temel olarak dönüştürmüyor.”
YER SOFRASINDAN LÜKS DAVETE
“Robert’te okurken sosyoekonomik farklılıklar beni çok etkiledi. Okulda çok güçlü ailelerin çocukları vardı. Burslu olan daha alt ekonomik sınıflardan öğrenciler de vardı. Örneğin bizler İngilizce bilmiyorduk lakin gelir seviyesi yüksek ailelerden gelen çocukların tümü İngilizce biliyordu. KODA için çalışırken, bir gece Urfa’da fakir bir köyde yer sofrasında Yemek yerken, sonraki gün kendimi projelere fon bulmak maksatlı çok lüks bir aktiflikte bulabiliyorum. Duygusal olarak güç bir şey lakin ben artık ‘arada’ olma halinin benim misyonum olmasını kabullendim.”