Amerika ve Avrupa ülkeleri Türkiye’den ülkelerine seyahat etmek isteyen şahıslara vize alırken problemler yaşatıyor. Yetkililer Türkiye’den gelen kaçak göçmenleri neden olarak gösteriyor. Bu durum ülkeler ortasında tansiyona de yol açmakta. Bilhassa az gelişmiş ülkelerden ABD ve AB ülkelerine geçişte büyük oranda talep var. Fakat homojen bir toplum yaratma ideasında olan AB ülkeleri geçişlere soğuk bakmaktadır. Örneğin; 12-14 yaşlarında turistik seyahat etmek isteyen çocuklara ve yanındaki ebeveynlere dahi vize verilirken sorun yaşanıyor. ABD’ye göç etmek için kuvvetli kriterler var. Örnek vermek gerekirse göçmen vizesine başvurmak için , göç etmek isteyen yabancı bir vatandaşa ekseriyetle bir ABD vatandaşı yahut yasal daimi ikamet eden yakın akrabalar yahut olası ABD patronu tarafından sponsor olunmalı ve göçmen vizesine sahip olmadan evvel onaylanmış bir dilekçeye sahip olunmalı. Son yıllarda Türk vatandaşlarının da kaçak yollardan bu ülkelere artan oranda geçiş yapmaya çalıştığı istatistiklere yansıdı. Bu istatistiki datalara nazaran hangi yıllar aralığında artış yaşanmaktadır? Hangi vilayetlerimizden daha fazla geçiş mevcut? Sistemsiz göçün ziyanları nelerdir?
TÜRK İSTİLASI DEDİLER
Euronews’in haberine nazaran ABD’nin Kaliforniya’dan sonra en kalabalık ikinci eyaleti olan Teksas’ta Meksika sonundan son olarak ülkeye yasa dışı yollarla giriş yapmak isteyen Türkler yakalanmıştı. El Paso Hudut Muhafız Müdürü Gloria Chavez toplumsal medya hesabından gelişmeyi duyururken, “Türk istilası” sözünü kullandı. Chavez, “Sınır güvenliği, ulusal güvenliktir. Hudut muhafız vazifelileri 45 ülkeden gelen kaçak göçmenleri tutukladılar. Büyük iş yaptılar. Vazifeliler Türkiye’den ABD’ye yasa dışı bir biçimde gelen bireyleri yakaladı.” sözünü kullandı.
KAÇAK GEÇMEDE REKOR
Meksika ve Türkiye’den ABD’ye kaçak geçenler rekora ulaşıyor. Memleketler arası Göç İncelemeleri kitap kısmının datalarına nazaran bugün Amerika’da 400.000’e yakın Türk’ün yaşadığı varsayım edilmektedir. En çok kaçak göçmen veren vilayetlerimiz ise Çorum, Ağrı ve Giresun. Kaçak geçen Türklerin istatistiki bilgileri şöyle:
2020: 2.580
2021: 4.989
2022’nin birinci 5 ayında 11.827 olan sayının yılsonunda 25 bin olması bekleniyor.
El Paso’dan Türkiye’den gelen kaçak göçmen sayısının 2021 yılında bir evvelki yıla oranla 109 kişi artarak, bin 409’a çıktığı aktarıldı. Bilgilere nazaran, yalnızca ekim ayından bu yana Türkiye’den gelen 957 kişi yakalandı.
TÜRKİYE’DEN 330.289 KİŞİ GÖÇ ETTİ
Türkiye’den yurt dışına göç eden kişi sayısı 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran %2 artarak 330 bin 289 oldu. Göç eden nüfusun %54,6’sını erkekler, %45,4’ünü ise bayanlar oluşturdu. Türkiye’den yurt dışına giden nüfusun 84 bin 863’ünü T.C. vatandaşları, 245 bin 426’sını ise yabancı asıllı nüfus oluşturdu.
EN FAZLA 25-29 YAŞ KÜMESİ GİTTİ
Türkiye’ye 2019 yılında göç edenlerin yaş kümesi incelendiğinde, en fazla göç edenlerin %13,3 ile 25-29 yaş kümesi olduğu görüldü. Bu yaş kümesini %12,2 ile 20-24 ve %11,6 ile 30-34 yaş kümesi izledi. Türkiye’den göç eden nüfusun yaş kümelerine bakıldığında, en fazla göç edenlerin %15,2 ile yeniden 25-29 yaş kümesi olduğu görüldü. Bu yaş kümesini %13 ile 30-34 ve %12,6 ile 20-24 yaş kümesi izledi.
FRANSA: EN ÇOK TÜRK GÖÇMENİN OLDUĞU YERLERDEN BİRİ
Fransa, bu süreçte en çok göçmen personel kabul eden ülkelerden biri olmuş ve 1950’lerin ikinci yarısından 1960’ların sonuna kadar, nizamlı bir biçimde göçmen personel kabul etmiştir. Fransa’da çalışan Türk göçmenlerin bir kısmının çalışma müsaadesi olmadığını eklemek gerekir. Aşağıdaki tabloda 1962-2009 ortasında Fransa’da bulunan Türk göçmen sayısı gösterilmektedir.
| 1964 |
1968 |
1975 | 1982 | 1990 | 1990 | 2009 | |
| TÜRKİYE | 1.4 | 1.3 | 1.9 | 3.0 | 4.0 | 4.0 | 4.5 |
Bkz. Faik Ragıp Aksoy, Fransa’daki Türk Göçmenler Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Toplumsal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Kolu, Sivas, 2019, s. 37.
Türk göçmenler gerek Avrupa’da gerekse ABD’de kimliklerini kaybetme tehdidi ile karşı karşıyalar. Kimlik tehdidi yaratan temalar olarak; iktisat, İngilizce bilmemek, kültürü kaybetme korkusu, Türkiye’ye olan fizikî uzaklık, alıcı kültüre entegre olamamak temaları var.
ABD’DE GÖÇMEN OLMAK ZOR
Kişilerin göçmenlik başvurusu yapabilmek için öncelikle lise mezunu olması gerekiyor. Birebir vakitte son beş yıl içerisinde uzmanlığı olan bir alanda iki sene tecrübe kazanmış olması gereklidir. Müracaat için 18 yaşını doldurmuş olmalıdır. Hem firmaların hem de şahısların hazırlaması gereken evrak prosedürü son derece karmaşıktır. Süreksiz çalışma vizesi için her sene nisan ayının birinci vakitlerde firmalar çalışanları için süreksiz vize müracaatlarını başlatmaktadır. Ama bu vize süreçlerinde belli bir kota uygulaması bulunmaktadır. Şayet müracaatlar çok fazla ise müracaatların hepsi kabul edilmiyor. Bunun yerine bir çekiliş prosedürüne başvurulmak durumunda kalınıyor. Amerika nitelikli göçmenlik müracaatlarının birçoğu çalışma vizesinde ya da yatırım vizesinde gerçekleştirilmektedir. ABD’den vize almak ya da göçmen olarak çalışmak sıkıntı olduğu için beşerler yasadışı yollara başvuruyor.
ABD VE AVRUPA GÜÇ DURUMDA
Onlarca yıl boyunca ABD ve Avrupa ülkeleri büyük göç alan ülkeler ortasındadır. Bugün bu ülkeler göç ve iltica siyasetlerinde zorluklarla karşı karşıya kalmakta. Bilhassa Avrupa ülkeleri süratli bir çağdaşlaşma ve homojen toplum yaratma projeleriyle uğraşırken bir taraftan da ulusal kimliklerini muhafazaya çalıştılar. Bu ülkelerin siyasi liberalleşmeleri ulus kimliğini muhafazalarında önlerine pürüzler çıkardı. Kendi kamuoylarında hükümetler etnik kimliklerinin korunması tarafında önemli baskılar görüyorlar. Bundan ötürü da göçmenlere karşı bir önyargı mevcut. Lakin AB uygulamalarının açtığı geniş alanlarda yok değil. Angela Merkel bu geniş alandan yararlanıp binlerce mülteciyi ülkesine kabul etmiş ve neo-Nazilerin gayesi hâline gelmişti.
DÜZENSİZ GÖÇ SİYASİ KRİZE NEDEN OLDU
Özellikle nitelikli iş gücü yahut beyin göçü üzere sistemli göç, hükümetlere istihdam sağlama ve halk yapısını çeşitlendirme imkânı sunarak kültürel manada toplumlarını geliştirme imkanı sundu. Ama sistemsiz göç bu tablonun tam aykırısı bir fotoğraf çiziyor. İç savaş, ekonomik külfetler vb. nedenlerle ülkesini terk ederek kaçak yollarla diğer ülkelere sığınan göçmenler -işin insanı boyutu bir yana- göçe maruz kalan ülkeler için ekonomik, toplumsal ve elbette siyasi manada çeşitli meselelerin ortaya çıkmasına yol açıyor.
Dr. Girayalp Karakuş