Parıltı Kaplan
Ankara- Türkiye’de her geçen gün ağırlaşan ekonomik krizden gençler de nasibini alıyor. Üniversite okuyan çok sayıda genç geçinebilmek için bir yandan da çalışmak zorunda. Geçim sıkıntısı nedeniyle hayallerini yarıda bırakan ya da mezun olduğu alanda iş bulamayınca kendini hizmet kesiminde bulan gençlerle ömür şartlarını, gelecek korkularını, borçlarını, işsizliği, yurtdışına göçü ve siyaseti konuştuk.
‘BÜYÜK HAYALLERLE BAŞLADIĞIM ÜNİVERSİTE HAYATIM BORÇLA BİTTİ’
On altı yaşından beri ailesine yük olmamak için hizmet bölümünün pek çok alanında teminatsız ve kayıt dışı çalışan Aydan Tekin, büyük hayallerle başladığı üniversite hayatını 24 bin lira kredi borcu nedeniyle bitirdiğini anlattı. Kendi alanında iş bulamadığı için giysi bölümünde haftada 6 gün, 9 saat çalışan Tekin şunları söyledi:
“Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin Edebiyat Bölümü’nden mezun oldum. Garsonluk, satış danışmanlığı, anketörlük üzere alanlarda öncelikle ailemin maddi yükünü hafifletmek ve toplumsal hayatta var olabilmek için çalıştım. Büyük ümitlerle başladığım üniversite hayatım hayal kırıklığıyla bitti. Mezun olduktan sonra KPSS’ye hazırlanmaya başladım. Milyonlarca kişinin girip, kâfi puan almasına karşın mülakat pürüzüne takılmaları üzere ben de atanamadım.”
‘HİZMET BÖLÜMÜNE DÖNMEK ZORUNDA KALDIM’
Hem geçimini sürdürebilmek hem de mesleğine ait bir işte çalışmak için özel okullara başvurduğunu, orada 5-10 yıllık deneyim ve formasyon pürüzüyle karşılaştığını anlatan Tekin, 800 liraya öğretmenlik yaptığı günlerden de kelam etti.
“Kendi alanımda iş bulamadığım için hizmet bölümüne dönmek zorunda kaldım. Kendimi ilişkin hissetmediğim bir yerde, beş yıldır kullandığım bozuk telefonumu değiştirebilmek ve yüksek lisansı rahat yapabilmek için çalışıyorum” diyen Tekin, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik şartları da şu sözlerle eleştirdi: “Bu hükümetin yanlış siyasetleri bana, alanım dışında çalışmama karşın ‘Neyse ki bir işim var, bu ay da maaş aldım’ cümlesini söyletiyor. Bu ülkenin yarınlarına istikamet verecek yaşlardayken iktisat insan bağlantılarımı de etkiliyor. Arkadaşlarımla buluşmadan evvel gidilecek yer, yenecek yemekten fazla ‘bunları yaparsam yarın işe gitmek için yol paramı nasıl karşılarım’ diye düşüyorum.”
‘DAYIM ZİYARETE GELMİŞTİ, LOKANTAYA GİTTİK’
Ankara Üniversitesi’nde okuyan Hasan Çetin ise geçimini sürdürebilmek için devamlı olarak ek iş yapıyor. Çeşitli kurumlara giderek yemek gereksinimini karşıladığını söyleyen Çetin, KYK borcunun 27 bin 500 lira olduğunu söz etti. Öğrencilik hayatını “Part-time öğrenci, full-time işçiyim” kelamlarıyla tanımlayan Çetin şunları kaydetti:
“Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü’nde okuyorum. KYK yurdunda kalıyorum, yurdum okula zıt, günde dört kere araç kullanıyorum. Yurt yemekleri de zamlandı. Doymak için her gün 10 lira fazladan veriyorum. Ek işlerde çalışıyorum. Geçen yaz kâtiplik yaptım, inşaatlarda çalıştım, özel ders verdim. Bu yaz da çalışacağım, bir çorbacı var günlük 125 lira, orada başlamayı düşünüyorum. Telefonum kaçak, 800 liraya almıştım, vergiden arındırılmış. En büyük lüksümüz Kurtuluş’a gidip oturmak. Bir de dayım ziyaretime gelmişti bir lokantaya gitmiştik…”
‘GEÇİNEMİYORUZ HAREKETİNE KATILDIĞIM İÇİN KREDİM KESİLDİ’
Geçiminin pandemi ile birlikte daha da zorlaştığını söyleyen Çetin, bilgisayarı olmadığı için bu yıl dört dersten kaldığını anlattı. “Geçinemiyoruz” aksiyonuna katılması nedeniyle tahsil kredisinin üç ay kesildiğini söyleyen Çetin şöyle devam etti: “İnsanların fikirlerini özgürce söz edemediği, problemlerin çözülemeyeceğine inanan bizler Avrupa’ya kaçmayı hayal ediyoruz. Eylül ayında Almanya’ya gideceğim.
TÜİK palavralarıyla bir arada yüzde 70’i bulan bir enflasyon var. Yoksulluk hududu 16 bin lira, açlık hududu 6 bin lira. Pandemi, ekonomik kriz, siyasi ve mülteci krizi üzere çoklu bir krizin içindeyiz. Oy kullanmayacağım. Rastgele bir partiyi başarılı bulmuyorum. Muhalifler kazansa bile kısa vadede hiçbir sorunun çözüleceğine inanmıyorum. Biz lakin sokaklardan sesimizi duyurabiliriz.”
‘KENDİMİ MESLEĞİMİ YAPARKEN HAYAL BİLE EDEMİYORUM’
Ankara’da Hemşirelik okuyan Nilüfer Sezer de part-time olarak 600 liraya bir kafede çalışıyor. Ailesinin gelirinin nizamlı olmaması nedeniyle çeşitli zahmetlerle ayakta durmaya çalıştığını söz eden Sezer, okuduğu alanı işsiz kalmayacağını düşünerek tercih ettiğini ama son devirde ülkede sıhhat çalışanlarının göçüne şahit olması sebebiyle kaygılandığını anlattı. Staj tecrübesinde dahi şiddete maruz kaldığı için denkliğinin geçerli sayıldığı bir ülkeye gitmek isteyen Sezer şöyle devam etti: “Gülhane Sıhhat Bilimleri Üniversitesi’nde Hemşirelik Bölümü’nde okuyorum. Aileme ekonomik olarak bağlıyım lakin uzun müddettir onlardan ekstra para isteyemiyorum, durumları yok. Sıhhat kısmında okumama karşın geleceğe dair telaşlarım var. Stajdayken bile şiddete maruz kaldım. Tedirginim. Bizlerin ne kadar geleceksizleştirildiğinin farkında değiller. Kendi alanımızı bir kenara bırakarak ‘iş bulalım yeter’ noktasındayız. Kendimi mesleğimi yaparken hayal bile edemiyorum…”
‘KİTAP ALIP DERSHANEYE GİTMEK BİLE SINIFSAL’
“Gençler iktisattan etkilenmiyor sanıyorlar” diyen Sezer, yeni bir kitap alırken özel bütçe ayırmak zorunda kaldığını, yemeği yalnızca yaşamsal muhtaçlığını karşılamak için yediğini anlattı: “Kitap alıp dershaneye gitmek bile sınıfsal bir hal aldı. KPSS’ye hazırlanıyorum, yeni bir kitap alsam mı yoksa PDF mi alsam diye düşünüyorum. İktisat bizi direkt etkiliyor. Daima simit yiyoruz. Bugün birileri çıkıp ‘Telefonunu çıkar’ diyor o olmadan hayatımızı devam edemeyeceğimizin farkında değil. Değerli bir telefona sahip arkadaşım bile yok. Z neslinden bunlara oy çıkmaz, gidecekler.”
‘MARKETTE ESERLERİ RAFA KALDIRDIĞIM ÜZERE HAYALLERİMİ DE RAFA KALDIRDIM’
Ankara Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra alanında iş bulamadığı için ailesinin konutuna dönmek zorunda kalan Zeynep Doğan, bir markette taban fiyatla haftada 6 gün 9 saat çalışıyor. 1+1 konutta beş kişi yaşadıklarını tabir eden Doğan, Antalya’da çıkan yangınlar esnasında ailesinin hem işini hem de meskenini kaybettiğini anlattı, “Marketteki eserleri rafa kaldırdığım üzere hayallerimi de rafa kaldırdım” dedi.
‘Z NESLİNİ KARŞILARINA ALARAK SONLARINI GETİRDİLER’
Ankara Üniversitesi’nin Kimya kısmından mezun olan Canan Kılıç, bir giysi mağazasında çalıştığını, alanında iş ararken türlü zorluklarla müsabakası hasebiyle dört yıldır çalıştığı işi geleceği için bir alternatif olarak gördüğünü söz etti. Kılıç, “Ailemin geçim badiresini hafifletmek için 2. sınıfta bir mağazada işe başladım. Dört yıldır burada çalışıyorum. Doğduğumdan bu yana değişmeyen bu hükümet, bizi geleceksizleştirmekle kalmadı, bir çıkmazın içinde bıraktı. Z neslini karşılarına alarak sonlarını getirdiler” diye konuştu.
*Yaşam zorluklarını anlatan gençlerin isimleri kendi istekleri üzerine değiştirilmiştir.