Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bugün düzenlediği Para Siyaseti Heyeti toplantısı sonrasında siyaset faizini 100 baz puan indirerek yüzde 12’ye çekti.
Ekonomistler ise bu kararı farklı açılardan kıymetlendirdi.
Ekonomist Alaattin Aktaş kararın seçim atağı olduğunu belirterek, “Faizdeki indirime devam edileceği kanısındayım. Ekim %11 Kasım %10 Aralık %9 Ocak %8 Bu oranlara şaşırmam, zira faizin ekonomik izahı kalmadı. Bu indirimler kasımda %85-90’a çıkacak enflasyonun aralıkta %65-70, ocakta %50-55 ortasına inmesinin münasebeti olarak kullanılacak” dedi.
Ekonomist Atilla Yeşilada ise “TCMB artık ‘yoldan çıktı’. 100 baz puan daha faiz indirimi, ben Dünya’da değil, Mars’ta yaşıyorum demek” yorumunda bulundu.
Ekonomist Tuğba Özay, Twitter’dan paylaştığı yorumda “Metindeki tek değişiklik zayıflayan dış talebin tesiri ile büyümede yavaşlamanın başlamış olması” dedi ve ekledi:
“Küresel resesyonun ihtimallerinin arttığı bir ortamda dış talebin yavaşlaması kaçınılmaz. Haliyle faizler ne kadar düşerse düşsün dış talep zayıflamaya devam edecektir.”
Ekonomist ve Yeniçağ gazetesi muharriri Cihan İhtilal Zelyut, kararı Twitter’dan şu biçimde yorumladı:
“AKP’nin taktikleri: Bakın faizi nasıl indirdik, seçimde bize oy verin enflasyonu da bu türlü indirelim…
“Bu taktiğe kanıp oy veren çıkar mı? AKP, TCMB’yi kullanarak sadece seçimlerde kullanacağı bir telaffuz için kuru ve enflasyonu patlattı, lakin herkes emin olsun bunlar yeterli günler!”
Öte yandan Reuters anketine katılanların birçok, TCMB’nin faizleri sabit tutmasını bekliyordu.
Ankete katılan 14 ekonomistin 11’i TCMB’nin faizleri değiştirmeyeceğini öngörüyor, biri 50 baz puan; ikisi 100 baz puan indirime gideceğini kestirim ediyordu.
Reuters’ın aktardığına nazaran Londra merkezli bağımsız ekonomik araştırma şirketi Capital Economics’ten kıdemli ekonomist Liam Peach, TCMB’nin bu ay büyümenin önünü açmak gerekçesiyle faizleri indirebileceğini söylüyor ve Temmuz ayında endüstriyel üretimin aylık bazda düştüğünü hatırlatıyor.
Bloomberg HT Araştırma Ünitesi tarafından gerçekleştirilen ankete katılan 17 kurumun ortalama beklentisiyse faizin 50 baz puanla yüzde 12,50 düzeyine indirileceği tarafındaydı.
Buna nazaran 9 kurum faizlerde indirime gidilmesini beklerken, bunların 8’i 100 baz, biri ise 50 baz puanlık faiz indirimi beklentisi açıklamıştı.
Merkez Bankası geçen ay siyaset faizini 100 baz puan indirerek yüzde 13’e düşürmüştü.
TCMB böylelikle 2022 yılında yüzde 14 düzeyinde tuttuğu siyaset faizini ikinci sefer değiştirdi.
“BUNUN BEDELİ YÜKSEK”
Reuters’a konuşan yabancı ekonomistler de kararı kıymetlendirdi.
SEB Stratejisti Per Hammarlund şu sözleri kullandı:
“Ekonomik büyümeyi desteklemek için faizi indirme kararını aldılar. Demek ki bu noktada enflasyonun yükselmesinden çok büyümeyi önemsiyorlar.
“Fakat rezervleri büsbütün tüketmeden Türk Lirası’nı desteklemenin bir yolunu bulmaları gerekecek. Önümüzdeki aylarda bu tarafta bir açıklama yahut müdahale bekliyorum. Enflasyon tekrar yükselebilir, bu da Türk Lirası’nın bedelini tekrar düşürebilir.”
Allspring Global Yatarım, Gelişen Pazarlar Lideri Alison Shimada, “Ekonomik siyasetlerin böylesine mantık dışı olduğu bir pazarda yatırım fırsatlarını kovalamak çok zor” dedi ve ekledi:
“Düzgün bir hükümet (ekonomik politika) iktidara gelirse pazarların toparlanması mümkün. Bunu daha evvel Hindistan ve Endonezya üzere ülkelerde gördük. Ama karar vericinin yanlışsız olması gerekiyor. Enflasyon yüzde 80 düzeyindeyken faiz oranını düşürmek mantık dışı.”
Swissquote Bankası Analisti İpek Özkardeşkaya ise, “Normal kaidelerde yüksek enflasyona karşılık faiz oranının da artması gerekir. Her indirim, faizi olması gerektiği bedelden uzaklaştırıyor ve döviz kurlarına da yansıyor” dedi:
“Böylesine özgür bir para siyaseti idaresinin bedeli yüksek ve katiyetle sürdürülebilir değil.”
Capital Economics Gelişen Pazarlar Kıdemli Ekonomisti Liam Peach ise şu tabirleri kullandı:
“Bir negatif gerçek faiz sorunu var, cari açık büyüyor ve kısa vadeli dış borçlar hala yüksek. Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yatırım yapma isteği azalabilir ve Türk Lirası’nın üzerinde daha fazla baskı oluşabilir. Doların pahasının yıl sonunda 24 TL’yi bulmasını bekliyoruz.”