Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İngiltere merkezli The Economist mecmuası için makale kaleme aldı.
Cumhurbaşkanı yazıda, “Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın (NATO) üyeliklerine itirazı tıpkı vakitte şimdiye kadar terörün maksadı olmuş tüm üyeler ismine atılmış kararlı bir adımdır” dedi.
Erdoğan’ın kaleme aldığı makale şöyle:
Ukrayna’daki savaş, kurallar temelinde işleyen milletlerarası nizam, büyük güç rekabeti ve Avro-Atlantik güvenliği konusundaki yaygın inanışlara meydan okudu. Yaşanan süreç birebir vakitte tarihin en büyük askeri ittifakı olan NATO’yu yine ayağa kaldırdı.
Türkiye 70 yıldır NATO’nun gururlu ve vazgeçilmez bir üyesi olmuştur. Ülkemiz, özgürlük ve demokrasiyi savunmak için Kore’ye asker göndermesinin akabinde 1952 yılında ittifaka katılmıştır. Soğuk Savaş periyodunda ve sonrasında Türkiye, Ortadoğu, Kafkasya ve Karadeniz bölgelerinde istikrar sağlayıcı ve olumlu bir aktör olmuştur. Türk askeri de NATO misyonları kapsamında Kosova’dan Afganistan’a kadar dünyanın birçok bölgesine gitmiştir.
Tıpkı vakitte ülkemiz savunma sanayine milyarlarca dolar yatırım yaparak savunma kapasitesini güçlendirmiştir. Bu ek kapasite sayesinde ortaya konan eserler Ukrayna’nın da içinde olduğu farklı savaş bölgelerinde kıymetli tesirler yaratmıştır.
Türkiye’nin bu artan kapasitesi NATO’nun dayanıklılığına ve gücüne katkı sunmuştur. Ortaklarımız Türkiye’nin, NATO’nun kolektif güvenlik misyonuna sunduğu katkıyı her vakit takdir etseler de kendi güvenlikleri tehdit altında olmadığı vakitlerde bu katkıyı acilen unutmuştur. Türkiye’nin değerini sırf (Balkanlar’da yaşanan kriz gibi) karışıklık periyotlarında hatırlayan paydaşlarımız, Türkiye olmadan uzun vadeli istikrarın sağlanabileceği hülyasına kapılmış; bu nedenle tehdidin savuşturulmasının akabinde jeopolitik gerçekleri ve bölgede ortaya çıkması mümkün tehditleri gözardı etmiştir. Kuşkusuz bu hülyaları, yaşanan milletlerarası krizler sonucunda daima kısa sürmüştür.
Son yıllarda milletlerarası barış ve güvenliğin karşı karşıya olduğu tehditlerin değişime uğraması birçoklarının NATO’yu artık fonksiyonunu tamamlamış ve “demode” bir örgüt olarak nitelemesine yol açmıştı. Hatta Emmanuel Macron 2019’da ittifakın “beyin ölümü” yaşadığını söylemiştir. Tıpkı bölümler Türkiye’nin de bu örgütteki rolünü sorgular olmuştu. Harika bir hayalperestlik ile çok bir stratejik miyopluk sonucu ortaya çıkan bu hal NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi.
“TÜRKİYE NATO’NUN BİRTAKIM ISLAHATLAR YAPMASI GEREKTİĞİNİ SAVUNDU”
Buna karşın Türkiye, birtakım üye ülkelerin öngörüsüz ve yer yer sorumsuzca hallerini NATO’ya mal etmedi. Bilakis NATO’nun değerini vurgulayarak, üye ülkelere (NATO’nun misyonunu yeni tehditleri içerecek halde güncellemek ve örgütü yeni jeopolitik ve global sınamalar karşısında daha değerli kılmak gibi) adımları atmaları davetinde bulunduk. Türkiye’nin bu daveti giderek istikrarsızlaşan milletlerarası sisteme karşı aldığı konum ile paralellik taşıyordu.
Bu açıdan Türkiye, tıpkı öteki milletlerarası örgütler üzere NATO’nun da yeni güvenlik tehditlerine karşı birtakım ıslahatlar yapması gerektiğini savundu. Bilhassa terör tehdidi konusunda (birçok üye ülkenin direkt amaç alınmasına rağmen) kolektif güvenlik noktasında kâfi adım atılmaması, hem güvenlik işbirliğini zedeliyor hem de NATO ülkelerinin kamuoylarında örgüte yönelik derin bir güvensizlik oluşturuyordu.
Türkiye bu durumu katıldığı tüm NATO tepelerinde vurguladı ve terörle uğraşın dönüşüm geçirmesi için milletlerarası işbirliğinin elzem olduğunu söz etti. Bu kapsamda NATO’nun terör örgütleriyle gayret ederken istihbari ve askeri mevzularda daha güçlü işbirliği içinde olmasını dilek ettik. Bunun sadece terör taarruzlarının engellenmesi açısından değil, tıpkı vakitte NATO sonları içinde terörün finansmanı ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi konusunda gündeme getirdik.
“BÜYÜK ÖLÇÜDE YALNIZ BIRAKILAN ÜLKEMİZ, KRİZLERLE TEK BAŞINA UĞRAŞ ETTİ”
Tıpkı halde Türkiye’nin etrafında iç savaşlar yaşanırken NATO’dan birtakım yasal ve gerekli taleplerde bulunduk. Sonlarımızın ve hava alanımızın güvenliğini sağlamak ve II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük mülteci dalgası bölgede ortaya çıkarken ‘insani güvenlik’ için bu taleplerde bulunduk. Bu bahislerde büyük ölçüde yalnız bırakılan ülkemiz, bu krizlerle tek başına uğraş etti ve bu gayrette büyük bedel ödedi. Meğer ki bu krizler konusunda NATO bünyesinde atılacak adımlar bundan sonraki periyotta NATO’nun sonlarında yaşanacak öteki çatışma ve krizlerle uğraş konusunda da örgütü hazırlayabilirdi.
Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan durum Türkiye’nin beklenti ve davetlerinin ne kadar yerinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu periyotta çatışmalar önemli yıkıma neden olurken Türkiye’nin jeopolitik pozisyonunun farkına varan birtakım üye ülkeler, geçmişte yaptığımız birtakım atılımların ne kadar yerinde olduğunu gördü. Sahiden de Türkiye, NATO üyelerine gelecekte karşı karşıya kalınacak jeopolitik sınamalara hazırlıklı olmaları gerektiğini söylerken haklıydı. NATO’nun kıymetsiz olduğunu savunanlara karşı örgütün değerinin giderek artacağını söylemekte de katiyen haklıydık.
“GEREKLİ ADIMLARI ATMAMALARI HÂLİNDE TÜRKİYE DURUŞUNU DEĞİŞTİRMEYECEKTİR”
NATO için Türkiye’nin ne derece değerli ve kritik bir ülke olduğu bütün üyelerce yine kabul edilirken, birtakım üyelerin Türkiye’ye yönelen kimi tehditleri tam olarak takdir edememesi şanssız bir durumdur. Türkiye’ye nazaran İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğe kabulü, kendi güvenliği ve örgütün geleceği açısından riskler barındırmaktadır. 5. Husus uyarınca NATO’nun en büyük ikinci ordusunun yardımına koşmasını bekleyen bu ülkelerin, AB ve ABD tarafından da terör örgütü olarak kabul edilen PKK’nın eleman devşirme, finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemesini beklemek en doğal hakkımızdır.
Türkiye aday ülkelerden tüm terör örgütlerinin faaliyetlerini durdurmalarını ve mensuplarını Türkiye’ye iade etmelerini istemektedir. Bu ülkelerin makamlarıyla açık ispatlar paylaşılmış ve adım atmaları beklenmiştir. İlaveten Türkiye, bu ülkelerin NATO üyelerince yapılacak terörle çaba operasyonlarına dayanak vermelerini istek etmektedir. Terör tüm üye ülkelere tehdit oluşturmaktadır ve aday ülkelerin örgüte katılmadan evvel bu gerçeği kabul etmeleri gerekmektedir. Gerekli adımları atmamaları hâlinde Türkiye bu husustaki duruşunu değiştirmeyecektir.
“HER TÜRLÜ SİLAH AMBARGOSU ASKERİ PAYDAŞLIK RUHUNA AYKIRI”
İlaveten Türkiye, (İsveç’in ülkemize uyguladığı türden) her türlü silah ambargosunun NATO şemsiyesi altındaki askeri paydaşlık ruhuna muhalif olduğu görüşündedir. Bu üzere kısıtlamaların yalnızca ulusal güvenliğimiz değil NATO’nun kimliği açısından da son derece ziyanlı sonuçları olmaktadır. İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir unsur eklemiştir.
Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine itirazı birebir vakitte şimdiye kadar terörün maksadı olmuş tüm üyeler ismine atılmış kararlı bir adımdır. Terörün dini, milleti ve rengi yoktur. Maksadı sivil halka ziyan vermek olan her örgütün karşısında her üye ülkenin kararlı bir formda durması bu ittifakın en değerli misyonlarından biridir. Hiçbir ülkenin bu hususta bir ayrıcalığı bulunmamaktadır.
“TÜRKİYE DİPLOMASİ VE DİYALOĞUN HER TÜRLÜSÜNE AÇIK”
Problemleri çözmek ve global barış ve istikrarı desteklemek kelam konusu olduğunda her vakit kısa yollar mevcut olmayabilir. Ancak atılabilecek yürekli ve hakikat adımlar sayesinde bu yollar elden geldiğince kısaltılabilir. İsveç ve Finlandiya’nın müttefik olmak istedikleri devletlerin güvenlik telaşları ve hassasiyetleri konusunda göstereceği tutum Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyecektir.
İttifakın her genişleme sürecinde olumlu ve yapan bir noktada duran Türkiye’nin kesimi olduğu örgütle ilgilerini sorgulamaya cüret edenlerin cehaleti ve hadsizliği bu duruşumuzu değiştirmeyecektir. Diplomasi ve diyaloğun her türlüsüne açık olan ülkemiz, bu gayretlerin aday ülkelerin ikna edilmesine odaklanmasını tavsiye etmektedir. Terörle uğraş konusunda gönülsüz olan hiçbir ülkenin Ankara’da talimat verebileceği hiçbir makam bulunmamaktadır. NATO üyelerinin terörle çaba konusunda ikili standart uygulaması hâlinde ittifakın prestijinin ve inandırıcılığının tehlikeye gireceğine inanıyoruz.