Prof. Achille Mbembe…
Kamerunlu.
Tarihçi. İktisat araştırmacısı. Siyaset teorisyeni. Sömürgecilik ve sonuçları üzerine yazdıklarıyla tanınıyor.
Yüksek tahsilini Paris Sorbonne ve New York Columbia Üniversitesi’nde yaptı.
Batı’nın bilindik Yale, Berkeley, Pennsylvania, Harvard, Duke
üniversitelerinde misyon yaptı.
Topraklarını unutmadı; Afrika’da toplumsal bilimler çalışmalarını teşvik etmek için kurulan CODESRIA’da çalıştı. Ve, Güney Afrika Cumhuriyeti’ndeki Witwatersrand Üniversitesi Wits Toplumsal ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü/ WISER üyesi…
Prof. Mbembe, Afrika hakkındaki akademik ve tanınan telaffuzun Batılı fantezilere ve endişelere bağlı çeşitli klişeler içinde sıkışıp kaldığını ileri sürüyor. Bu kaba tasvirin otantik Afrika’yı değil; suçluluk, inkar ve tekrar etme zorunluluğuna bağlı bilinçsiz bir yansıtma olduğunu savunuyor…
Eleştirel fikrin çağdaş kalemlerinden Prof. Mbembe’nin iki kitabını okudum:
-Zenci Aklın Eleştirisi…
-Düşmanlık Politikaları…
Bilhassa okuduğum ikinci kitabı kimi çevrelerden çok reaksiyon aldı. Bir örnek vereyim:
Almanya’da Yahudi aykırılığına karşı gayretten sorumlu Federal Komiser Felix Klein, 14 Ağustos 2020 tarihinde Prof. Mbembe’nin yapacağı konuşmayı engelledi. Almanlara nazaran, “Düşmanlık Politikaları” kitabında Prof. Mbembe, İsrail’in işgal ettiği Filistin topraklarındaki siyasetleri ile Apartheid periyodundaki Güney Afrika devleti ortasında paralellik kurması bir Yahudi düşmanlığı idi.
Evet Prof. Mbembe Nazi rejimi ile, emperyalizm ortasında -Hannah Arendt gibi- bağ kurduğu doğruydu. Keza dedi ki:
-“Avrupa’nın ‘uygar’ halklarının evvelden ‘vahşilere’ uygun gördükleri tekniklerin İkinci Dünya Savaşı’nda yaygınlaştığına tanıklık ederiz.”
Uzatmayayım. Tartışmaların yaşandığı devirde okudum kitapları…
Şuraya geleceğim:
ALTINI ÇİZDİKLERİM
Batı’nın bugünlerde İsveç ve Finlandiya‘yı NATO’ya almak istemesine Türkiye’nin karşı çıkmasını nasıl pahalandırmak gerekiyor?
Türkiye diyor ki:
-Ayrılıkçı PKK’ya siyasi takviye veriyorsunuz.
-Bölücü PKK’ya silah dayanağı yağdırıyorsunuz.
-Burnumuzun tabanında terör devleti kurduruyorsunuz.
-Siz nasıl müttefiksiniz? Bizimle değil, terör örgütüyle işbirliği yapıyorsunuz?
Prof. Mbembe’nin kitaplarında altını çizdiğim satırları tekrar okudum.
Bilhassa “Düşmanlık Politikaları” kitabındaki birtakım kısımlar Türkiye’nin üstte yazdığım sorularına karşılık veriyor. Batı’nın “Düşmanlık Politikaları” üzerinde duruyor kitap:
-Sömürgecilik periyodu bitmedi/ emperyalizm son bulmadı. İşgal/sömürge/ yağma savaşları sürüyor.
-Zamanımız; militarizm ve sermaye kalkanı altında globalleşme ve bunun sonucunda demokrasiden çıkış periyodudur.
-Olağanüstü hali olağanlaştıran Batı liberal demokrasilerin, kendi toprakları dışında kontrolsüz aksiyonlara devam ediyor…
-Daraltılan ve askerileştirilen bu topraklarda ilkel biçimde hudutlar yaratmayı sürdürüyor.
–Savaş, demokrasinin bağrına yerleşmekle kalmadı siyasete ve kültüre de sızdı.
-Irk/etnisite ve bu uğurda savaş tarihin iki kutsalı ilan edildi.
-Ülkeler, toplumlar, beşerler hadım edilmeyi / köle olmayı şahsen isteyecek hale getirildi; baştan hastalandırıldı!
İşte… Bu satırlar Batı‘nın ikiyüzlülüğünü ortaya çıkarıyor. “Kürt hareketi” diye yücelttiği PKK’ya takviyesinin asıl manası net belirli oluyor: Sömürgeleştirme!
Dün Irak’ta, bugün Suriye’de niçin var?
NATO’nun ısrarla genişlemesinin manası ne?
Bunlar birbirinden kopuk değil…
İKİYÜZLÜ SİYASET
Batı içte ve dışta, endişeyu doğurup- büyüterek düşman yaratarak, güvensizliği körüklüyor. Sonra da dostu düşmandan ayırmak için ya silah satıyor ya da kendi savaş çıkarıyor. Kökenindeki kılıç yasası gereği insanların kendilerini kurban/feda/ intihar etmelerini sağlıyor! IŞİD üzere, PKK gibi…
Sömürgeci işgalin kendisi, fizikî coğrafik bir bölgeye el koyma, sınırlama ve denetimi sağlama, alana yeni toplumsal- mekansal alakalar bütünü götürmekti.
Kendine yapılmayan terörü, siyasi yapıdaki yanlışın düzeltilmesinin bir yolu olarak gördüğünü daima sakladı Batı!
Böylelikle:
Yaratılan düşmana duyulan kin-nefret bulaşıcı hastalığa dönüştü; ne olursa olsun tek gaye, oluşturulan düşman tehlikesini ortadan kaldırmaktı…
Batı, dünyanın dört yanında kan hukukunu bu türlü inşa ederek savaşı daima hale getirdi/getiriyor. Gaye kuşkusuz, dünyaya hükümran olmak. Haçlı Seferleri’nden beri yaklaşık bin yıllık açlığı bitmedi, bitecek üzere de görünmüyor.
Ukrayna’nın neden kışkırtıldığına bu açıdan bakmak zorundasınız.
PKK’nın eline tutuşturulan silahlara bu açıdan bakmak zorundasınız.
Prof. Mbembe diyor ki:
-“Artık sömürü biçimlerinin, yeryüzünü mutlak bir çöküşe gerçek sürüklemesini engelleyip engelleyemeyeceğimizi sormanın vakti geldi.”
Üzüldüğüm; Türkiye’nin NATO çıkışına birçok sol hareketlerin ses çıkarmaması…
Soner Yalçın