ANKARA Danıştay 10 Dairesi İstanbul Sözleşmesi nin feshine ait 20 Mart 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararının Escort Ferhatpaşa iptal istemini reddetti
Oy çokluğu ile alınan kararda Sözleşmenin parlamento yerine Cumhurbaşkanı tarafından feshedilmesinde yetkide ve yöntemde kanuna terslik bulunmamaktadır denildi
Danıştay 10 uncu Dairesi nin 2 üyesine rağmen 3 Ferhatpaşa Escort Bayan üyesinin oy çokluğuyla alınan kararında kanuna uygunluk Anayasa nın 104 hususuna nazaran memleketler arası antlaşmaları onaylama yetkisinin açıkça Cumhurbaşkanına verildiği üzerinden açıklanırken Anayasa tarafından verilen temsil yetkisi ve 9 sayılı Ferhatpaşa Escort Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde verilen yetkiye istinaden tesis edilmiş olan dava konusu Cumhurbaşkanı Kararında hukuka karşıtlık bulunmadığı ve davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır sözlerine yer verildi
İYİ Parti Gelecek Partisi ve HDP li hukukçulara nazaran Danıştay 10 Dairesi’nin kararı onaylanırsa hiçbir milletlerarası mukavele ve hatta yasanın teminatı kalmayacak
CUMHURBAŞKANI ÜLKENİN ÇIKARI MAZERETİYLE ULUSLARASI MUTABAKATLARDAN ÇIKABİLİR
TBMM’nin uygun bulma kanunu uyarınca onaylanarak yürürlüğe giren memleketler arası kontratların yalnızca yürütme organı süreciyle feshedilmesinin mümkün olamayacağına vurgu yapan ÂLÂ Parti Hukuk ve Adalet İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Bahadır Fazilet Karar metninde Ülkenin çıkarına uygun değilse Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olarak Meclis in onayladığı bir milletlerarası mukaveleyi tek başına yürürlükten kaldırılabilir demiş Bu kabul edilmesi mümkün olmayan bir hukuksal münasebettir Şayet bu türel münasebet itiraz sürecinde kabul edilirse o vakit yürütmenin başı olan tek bir kişi Türkiye yi Birleşmiş Milletler BM İnsan Hakları Sözleşmesi nden de çıkarabilir Ya da yürütmenin başı bir gece yarısı Atlantik Paktı na üye olmak Türkiye nin çıkarına uygun değildir diyerek NATO dan çıkabilir Ya da Montrö Sözleşmesi nden çıkıyorum diyebilir Danıştay ın kararın münasebetini bu halde açıklaması kabul edilemez bir yaklaşımdır Bu münasebet bir fecaattir sözlerine yer verdi
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ NİN GELDİĞİ NOKTAYI GÖSTERİYOR
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi nin en berbat tarafının bütün yetkilerin tek bir şahısta toplaması olduğuna vurgu yapan ve Danıştay ın bu kararının da bu duruma somut bir örnek oluşturduğunu belirten Fazilet şöyle konuştu
Bu karar Cumhurbaşkanı’nın milletlerarası mukavelelere ait TBMM nin yetkisini gasp ettiğinin açık bir biçimde örneğidir Böylelikle TBMM onayından geçen her türlü milletlerarası muahede Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile iptal edilebilir hale geldi Bütün yetkiler Cumhurbaşkanı’nda olduğu için Danıştay da o tarafta bir karar verdi Danıştay ın bu kararı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi nin geldiği noktayı gösteriyor Tam da bu yüzden Türkiye nin bu üzere kararlar ile tek elden yönetilmemesi için bizler Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçişin kıymetine vurgu yapıyoruz
KARAR ANAYASAYI AKSİNE ÇEVİREREK TEKRAR ANAYASA YAZAN BİR KARAR
Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcı Prof Dr Serap Yazıcı ise Danıştay ın verdiği kararın büsbütün anayasayı bilakis çevirerek yine anayasa yazan bir karar olduğunu söz etti
Anayasanın 90 unsurunun emredici kararının milletler ortası bir muahedenin uygun bulunabilmesi sürecinde asıl yetkiyi TBMM ye tanıdığını kaydeden Yazıcı Kamu hukukunun temel bir prensibi var Bir hukuksal süreç yürürlüğe konulurken yetkili olan organ hangisiyse onun geri alınmasında ve kaldırılmasında birebir organ yetkilidir Bir türel süreç yürürlüğe konulurken hangi adap kuralları izleniyorsa o süreç yürürlükten kaldırılırken yahut geri alınırken birebir yordam kuralları izlenir Biz buna hukukta yetkide ve tarzda paralellik prensibi diyoruz Danıştay ın verdiği karar anayasayı tam aksine çevirerek adeta tekrar anayasa yazan bir ifadeyi de beraberinde getiriyor diye konuştu
DANIŞTAY TÜRKİYE NİN MUTABAKATLARDAN CUMHURBAŞKANI KARARIYLA ÇEKİLMESİNE YER HAZIRLADI
Danıştay ın Türkiye nin milletlerarası mutabakatlardan Cumhurbaşkanı kararıyla çekilmesine taban hazırladığını tabir eden Yazıcı bu durumun münasebetlerini şu formda açıkladı
Fevkalade vahim bir karar Yargı kararları bağlayıcı bir niteliğe sahip lakin şunu da bilmek gerekiyor bir yargı kararı anayasanın üzerinde olamaz Bir hukuk devletinde yargı makamı dilediği üzere karar ihdas edemez Anayasanın 138 unsuru Mahkemeler ve yargıçlar misyonlarında bağımsızdırlar Anayasaya kanunlara hukuka nazaran karar verirler diyor Danıştay ın bu kararı açıkça 138 maddeyi de ihlal ediyor Zira anayasayı göz arkası ederek verilen bir karar Bu kararla şu anlaşılıyor Sıraya öteki memleketler arası mutabakatları koyarak anayasaya alışılmamış olarak kaldırmayı planlıyorlar Anayasayı bilakis çevirerek alınmış bir karar
HUKUKEN GEÇERLİ BİR AÇIKLAMAYA YER VERİLMİYOR
HDP Müşavere Heyeti üyesi anayasa hukukçusu Levent Köker e nazaran İstanbul Kontratı temel hak ve hürriyetleriyle ilgili memleketler arası bir mukavele olduğu için Cumhurbaşkanı’nın tasarruf yetkisi kapsamının büsbütün dışında kalıyor Cumhurbaşkanı kararı bir idari süreç olduğu için yetki mevzu bakımından hukuka uygun olmak zorunda olduğuna vurgu yapan Köker Amaç burada kesinlikle kamu faydası olması gerekiyor Cumhurbaşkanı’nın İstanbul Sözleşmesi nden çekilme kararının emelinin ne olduğuna ve nasıl bir kamu faydası gözetildiğine ait hukuken geçerli bir açıklamaya kararda yer verilmiyor Davalı yönetim pozisyonunda olan Cumhurbaşkanlığı’nın mahkemeye verdiği savunmada İstanbul Sözleşmesi nin öngördüğü bütün konuların gereği iç hukukta yapılıyor diyor Hasebiyle neden mukaveleden çekildiğini açıklayamıyor Hasebiyle bu kararın elle tutulur bir yanı yok dedi
KARAR CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ’NDE MECLİS İN FONKSİYONUNU KAYBETTİĞİNİN DE KANITIDIR
Levent Köker Danıştay ın bu kararının temel alınması durumunda Türkiye nin taraf olduğu memleketler arası kontratlardan bir gecede Cumhurbaşkanı kararıyla çıkılabileceğine de dikkat çekerek şunları söyledi
Danıştay Cumhurbaşkanı’nın bu türlü bir yetkisi olduğunu söz ediyor Bu türlü bir devlet olabilir mi Karar bu manada çok vahim bir sonuçlar yaratıyor Bu kararla Cumhurbaşkanı bir gece Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nden çıkıyorum diyebilir Meclis i büsbütün yok sayabilir Danıştay yordamda paralellik prensibini büsbütün görmemezlikten gelmiş Bu birebir vakitte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde Meclis in fonksiyonunu kaybettiğinin delili niteliğindedir Bu karar büsbütün siyasi ve hukuksuz bir karardır