Cumhuriyet Gazetesi eski yazıişleri müdürü, ‘Olaylar ve Görüşler’ sayfası yöneticisi Sami Karaören hayatını yitirdi.
Atatürkçü kişiliği, Türkçe hassasiyeti ve dik duruşu ile bilinen Sami Karaören’in cenazesi bugün Cumhuriyet’in önündeki merasim ve Zincirlikuyu Mezarlığı’nda kılınacak öğlen namazından sonra Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek.
CUMHURİYET’TEN VEDA
Cumhuriyet gazetesinin Cumhuriyet Vakfı ismine imtiyaz sahibi ve köşe muharriri olan Alev Coşkun bugünkü köşesinde “Sami Karaören; edebiyatçı, Türkçenin gelişmesinde Türk Lisan Kurumu’nda değerli vazifeler üstlenmiş müellif, önemli bir gazeteci ve fikir insanıydı” sözlerini kullandı.
Alev Coşkun’un yazısı şöyle:
“Sami Karaören, eskilerin tabiriyle tam bir “İstanbul Beyefendisi”ydi. Cumhuriyet gazetesinin güçlenmesi, ideolojisinin yerleşmesi ve gazetenin gelişmesinde çok kıymetli misyonlar yüklenmiş olan Ender Nadi ve İlhan Selçuk’un yakın çalışma arkadaşıydı.
Çağdaş Yayınları (Cumhuriyet Kitapları’nın eski adı) yöneticiliği ve 32 yıl boyunca gazetemizin yazıişleri müdürlüğünü yapan Karaören, Cumhuriyet’in dışa açılan penceresi olan Olaylar ve Görüşler sayfasının yöneticiliğini de uzun yıllar muvaffakiyetle yapmıştır.
Sami Karaören, bütün Cumhuriyet çalışanlarının ağabeyi ve büyüğü olarak saygın bir pozisyona sahiptir.
Onun çalışmaları, Atatürkçü ve Aydınlanmacı dik duruşu önünde hürmetle eğiliyoruz.”
YALÇIN BAYER ANLATTI
Sami Karaören’in vefatı üzerine bir yazı kaleme alan Hürriyet Gazetesi muharriri Yalçın Bayer “Gazeteci büyüğümüz Sami Karaören’in vefat haberini arkadaşımız Fikret Dağlıoğlu’ndan aldık. Daha sonra Sami abinin mimar oğlu Mehmet Karaören’le konuştuk, uzun yıllar çektiği müzmin hastalığı üzerine dertlendik. Annesi Mehcure Hanım ve kız kardeşi Mine’nin vefatları bizleri eskilere götürdü” diye yazdı.
‘Güzel günlerimiz oldu’ başlıklı yazısında “Kendisine Sami abinin Cumhuriyet’e nasıl geldiğini anlattım” sözlerini kullanan Yalçın Bayer şunları kaleme aldı:
“O vakit Genel Yayın Müdürü Ecvet Güresin’di. Sonra periyot prestijiyle misyona gelen Oktay Kurtböke’yi, Bülent Dikmener’i, Çetin Özbayrak’i, Hasan Cemal’i, Okay Gönensin’i konuştuk. Karaören, Falih Rıfkı Atay ve Bedii Faik’in Dünya’sından gelmişti ve baş yazı işleri müdürüydü. Bedii Faik’in 27 Mayıs’ın aleyhine yazması üzerine istifa etmişti. Cumhuriyet’e 42 yılını vermiş; 32 yıl yazı işleri müdürlüğü yapmış, daha sonra gazetenin ünlü ikinci sayfası, makale sayfasının editörlüğünü yürütmüştü.
Cumhuriyet okurlarının çok yeterli bildiği bir isim Karaören. P. Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç ve Ömer Özgeç, üç yıl süren görüşmelerin sonucu Karaören’in ömürlük anılarını ‘Güzel Günlerimiz Oldu’ (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) isimli kitapta derlediler. Kitabın hem bir Sami Karaören biyografisi hem de yakın tarihe damgasını vurmuş isimler cihanında kültür ve sanatın, lisan ve yazının resmi geçidi niteliğinde olduğunu anımsatmak gerek. Anlatımına nazaran, Yaşar Kemal’in Ender Nadi’ye söylemesi üzerine Cumhuriyet’te evvel Yurt Haberleri’nin başına geçmişti.
Hayatını Cumhuriyet’e, aydınlanmaya adayan, yılmaz bir Atatürkçü olan Sami Karaören, Yemen’den Anadolu’ya hayatının yirmi yılını cephelerde geçirmiş bir Kuvayı Ulusala kahramanının oğludur. 1924 Fethiye Karaköy doğumlu Sami Beyefendi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi mezunu. Tam bir entelektüel, şiir âşığı olup tıpkı vakitte Türk Lisan Kurumu’nda 12 Eylül idaresi tarafından kapatılana dek 18 yıl emek vermiş bir lisan ve yazı üstadıdır. Kimler yok ki bu şahıslar ortasında: Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat, Cahit Külebi, Necati Cumalı, Mehmed Kemal, Behçet Necatigil, Özdemir Asaf, Mehmet Başaran, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Muhip Dıranas, Adnan Benk, İsmet İnönü, Erdal İnönü, Yunus Nadi, Ender Nadi, İlhan Selçuk, Çetin Altan, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Asım Bezirci, Tahsin Yücel, Muhsin Ertuğrul, Cahide Sonku, Attilâ İlhan, Falih Rıfkı Atay, Peyami Safa, Vâlâ Nureddin, Halim Şefik, Onat Kutlar, Vedat Günyol, Peride Celal, Nevzat Atlığ, Macide Tanır…
Onun (sırasıyla) Melih Cevdet Anday, İlhan Selçuk, Yılmaz Şipal, Az Nadi, Oktay Akbal, Ali Sirmen ve Mehmet Kemal’in resmi Cumhuriyet’in unutulmazları ortasındadır. Onlar bizlerin de çalıştığı ‘Cumhuriyet ailesi’nin en kıymetli isimleriydi.
SAMİ KARAÖREN KİMDİR?
Sami Karaören, 1924 yılında Fethiye Kaya köyünde dünyaya geldi. İlköğrenimini Fethiye’de, ortaöğrenimini Muğla ve Antalya’da tamamladı. Antalya Lisesi’nde şair Cahit Külebi’nin öğrencisi oldu ve ölünceye kadar onunla münasebetini kesmedi.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi. 1957’de Dünya gazetesinde gazeteciliğe başladı. Burada Falih Rıfkı Atay ile çalıştı. 1961’de Cumhuriyet gazetesine geçti. Burada uzun mühlet yazıişleri müdürü ve makaleler redaktörü olarak çalıştı.
Olaylar ve Görüşler sayfasının uzun mühlet sorumluluğunu üstlendi. Yeni ismi Cumhuriyet Kitapları olan Çağdaş Yayınları’nın yayın direktörlüğünü yaptı. Çeşitli mecmua ve gazetelerde seyahat notları, lisan ve edebiyat üzerine yazılar yazdı. 1962’de Türk Lisan Kurumu Gazetecilik ve Lisan Ödülü’nü aldı.