Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı Zelzele Dairesi Başkanlığı (AFAD) bilgilerine nazaran, Ege Denizi’nde evvelki gün saat 01.08’de 4,4 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi.
Merkez üssü İzmir’in Çeşme ilçesi olan zelzelenin 7,27 kilometre derinliğinde olduğu açıklandı.
30 Ekim 2020’de İzmir’in Bayraklı ilçesini vuran ve 117 kişinin ömrünü yitirdiği zelzele sonrası bölgede bir defa daha yürekler ağızlara geldi.
Sarsıntı uzmanı Prof. Şener Üşümezsoy, İkara fayı ile Çeşme ve Sakız yarımadalarının güneyinden geçen yarar oluşan sarsıntıyı Independent Türkçe’den Lale Elmacıoğlu’na kıymetlendirdi.
Sakız Adası’nın güneyindeki fay sisteminin geçen sene Sisam (Samos) ve İkara açılma faylarının oluşturduğu gerilimin tesiriyle gelişen bir sarsıntı olduğunu söz eden Üşümezsoy, bunun Kuşadası fay sisteminin Ege’ye hakikat genişleyen kesitindeki yapıyı gösterdiğini söyledi.
Prof. Üşümezsoy, Sisam-İkara ile kuzeyde Sığacık ve Sakız güneyindeki fayların oluşturduğu körfezin yaklaşık olarak kuzeydoğu-güneybatı gidişli transfer faylarıyla denetim edildiğini ve zelzelenin bu sistemde oluştuğunu aktardı.
“İMAR ERİLMESİN”
İzmirlilerin diken üstünde olduğunu düşünen Şener Üşümezsoy’a nazaran kimi jeologlar daima ‘Büyük zelzele olacak’ halinde savaş tatbikatı yapar üzere zelzele fayları üzerine haberler yapıp endişe salsalar da asıl büyük sarsıntı öbür yerde gerçekleşecek.
Lakin bu zelzelelerin de “uyarıcı” nitelikte olduğunu ve taban etüdü vazifesi gördüğünü belirten Üşümezsoy, imar verilmemesi gereken yerleri ise şöyle sıraladı:
“Tuzla fayı denilen, İzmir’e yanlışsız giden, kuzey-güney gidişli bir fay çizgisini daima gündeme getiriyorlar. Fakat bu fay Kuşadası Körfezi’ndeki fay sisteminin bir kesimi. Yani merkezinde Kuşadası alanından batıya, egeye gerçek açılan V biçiminde bir fay sistemi. Güneyinde İkara ve Samos vardı, o zelzelesi sizin yazınızla tanıttık. Kuzeyinde ise Seferihisar’dan Çeşme’nin güneyinden ve Sakıza gerçek gidip Ege’ye gerçek inen bir fay sistemi var. Onları kesen kuzeydoğu istikametinde ikinci bir fay sistemi var. Bu oluşan zelzele doğu, kuzeydoğu, güneybatı istikametli giden bir sistem fakat İzmir’deki faylarda oluşan bir zelzele değl lakin en büyük tesirini bilhassa daha evvel de belirttiğimiz üzere Çiğli ve Bayraklı bölgesinde hissedildi zira o bölgeler daima altını çizdiğimiz üzere, çamurdan katılaşmış bir tabana sahip yani Gediz Deltası denize hakikat ilerledikçe bir kara oluşturuyor lakin o kara, gerçek bir kara niteliğinde değil. Sertleşmemiş katmanlar oluştuğundan orda çok hissediliyor. Çiğli ve kısmındaki alanın riskli olduğunu daima söyledik, imar verilmesin dedik fakat bir kat daha yapmanın peşindeler. Aslında bu sarsıntılar test üzere uyarıyor! Tabana ait araştırma sonucu veriyor ve ‘Zemin makus, imar yapmayalım’ diyor. Öbür taraftan İzmir Körfezi’nin güneyinden Narlıdere kuzey bölümündeki fay çizgisi bölgesi de hissedilir durumda lakin tarihi zelzelelerin olduğu Narlıdere fayı değil, Sakız’ın güneyindeki fay. Lakin tekrar de İzmir’in yumuşak tabanlı kesitlerinde net formda hissediliyor.”
Görsel: Prof. Dr. Şener Üşümezsoy
Sarsıntıya ait bir harita da paylaşan Şener Üşümezsoy, çemberlerin içindeki mavi renkli yerlerin sarsıntısı hissedenlerin bulunduğu alan olduğunu lisana getirdi.
Üşümezsoy, yeşilleri ‘kuvvetli hissedenler’, sarıya hakikat olan yerleri ise ‘daha kuvvetli hissedenlerin bulunduğu alanlar’ olarak niteledi. Hissedilme alanına ayrıntılı formda bakıldığında ise Prof. Üşümezsoy, “Deprem yüklü olarak Bayraklı bölgesinde daha kuvvetli hissedildi. Çeşme’nin güneyinde ve Sakız’ın doğusunda da kuvvetli hissedildi” yorumunu yaptı.
Renkli bölgelerin zelzele yerlerinin kalitesini gösterdiğine değinen Üşümezsoy, “4,5’luk bir fay ve bu bölgelerden uzak olduğu halde kuvvetli hissedilen bölgeler, taban etüdü yapar üzere test ettiriyor bize. Yıldız zelzelenin olduğu nokta. Kırmızı çizgiler ise bölgedeki belirleyici ana faylar. Çeşme güneyi ve Sakız fayı, İkara fayı, Sisam fayı ve kuzeydoğu güneybatı girişli açılma transfer fayları” tabirlerini kullandı.
Görsel: Prof. Dr. Şener Üşümezsoy
Fay düzleminin tahliline bakıldığında, projeksiyonda kırmızı çizginin fayı gösterdiğini, okta ise fayın iki yanındaki blokların hareket istikametinin görüldüğünü belirten Prof. Üşümezsoy, “Bu manada haritaya bakıldığında doğu-kuzeydoğu, batı-güneydoğu gidişli bir fay çizgisinde olan bir kırılma, mavi taraflarda bloklar genişliyor, beyaz bölgede ise sıkıştırma kuvvetlerinin ana tarafı oluyor. Bu türlü olunca yaklaşık doğu-batı istikametli bir sıkıştırmayla, kuzeydoğu güneybatı gidişli bir fay, bu bir yırtılma fayını temsil ediyor. Zelzelenin olduğu bölge, güneyde İkara fayı, Sisam fayı, kuzeyde ise Çeşme ve Seferihisar fayını kuzeydoğu taraflı yırtan bir fayı gösteriyor” diye konuştu.