Bizde daima alay konusu oldu. Meğer.
İngiliz gazetesi Guardian yazınca öğrendik:
Fransa Kültür Bakanlığı, oyun dalındaki İngilizce sözlerin anlaşılmadığını münasebet göstererek teknolojide İngilizce kullanımını yasakladı.
Fransızların ulusal lisanlarına değer verdikleri, bu bahiste çok hassas oldukları aşikâr. Lisanlarından taviz vermezler. Ki Avrupa Mahallî Lisanlar Mukavelesi’ni 1958 anayasasına karşı olduğu gerekçesiyle onaylamadılar!
Bu ülkeye gidenler bilir; İngilizce bilmelerine karşın sizinle Fransızca konuşmayı tercih ederler.
Ya bizim Batı hayranlığımız? “İngilizce bilmiyor” diye bugün kimi yöneticiler ile alay ediliyor! “İngilizce bilmeyen makama oturamaz” anlayışı hâkim! Bu nedenle kimi yönetici, lisan bildiğini göstermek için kırık aksanıyla komik duruma düşüyor…
Emekli Büyükelçi Çınar Aldemir anısını paylaştı:
-“Merhum Korutürk İngilizce bilmesine karşın ‘Bir Cumhurbaşkanı kendi lisanıyla konuşur’ düşüncesindeydi… Birinci sefer büyükelçi kabul edecekti, prova için (Çankaya) Köşk’e bir saat evvel gelmemi istediler. Beni makamına aldıklarında, ‘Siz art solumda oturacaksınız. Söylediklerimin motamot çevirisini isterim. İngilizce bildiğimden, Büyükelçinin söylediklerini anlarım. Lakin siz yeniden de anlamamışım üzere tümünü çeviri edeceksiniz’ dedi.”
Bir örnek daha vermeliyim
ATATÜRK İHTİLALİ
Emekli Büyükelçi Bozkurt Ortan yazdı:
-“(Klaus) Kinkel, 1992 ilâ 1998 yılları ortasında Alman Dışişleri Bakanı olarak vazife yapmış, Avrupa’da kendini kabul ettirmiş aktif bir siyaset adamı idi. Enteresan yanı, Almanya üzere bir ülkenin Dışişleri Bakanı olmasına karşın Almancadan öbür bir lisan kullanmaz, katıldığı toplantılara tercüman götürürdü.”
Hususumuz; yabancı lisan bilip -bilmemek değil, devleti temsil edenlerin ulusunun pahasına sahip çıkıp çıkmamasıdır!
Lisan, ulusları ulus yapan en kıymetli öğedir…
Bir toplumun yaşadığı tarih, lisanına yansır…
Atatürk lisan devrimini neden yaptı sanıyorsunuz? Türk lisanının öz hoşluğunu, zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü lisanları ortasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek için…
Keza, halkla devletin ortak bir lisanı olması için…
Atatürk, mal varlığının bir kısmını Türk Lisan Kurumu’na neden bağışladı sanıyorsunuz?
Pekala:
DP/ Menderes Hükümeti, 1951 bütçesinde bu kurumun ödeneğini neden kesti?
12 Eylül askeri darbesi/ Cihan, bu kurumu neden ortadan kaldırdı?
Ülke işgali, lisanla itibariyle kültürle de yapılır…
Türkçe, kısa bir orta hariç bugün günümüzde yıllardır olduğu üzere yeniden atak altında. Dünyada hiçbir toplumun kendi lisanıyla alakası Türkiye’deki üzere sorun haline gelmiş midir sanki? Türkçeyi savunmayı, faşistlikle özdeşleştirenleri gördü bu topraklar!
Bugün Türkçeden utanan bir jenerasyon ile karşı karşıyayız maalesef…
Maalesef Türkçeyi bozmak moda haline getirildi bugün …
Lisanın yabancılaşması, kültürün yabancılaşmasına neden olur.
Türkçe, binlerce yıldır dayanarak Türk kültürünü yaşatıyor…
Unutmayınız: Lisan, terim ve kelamlık çalışması yalnızca dilbilimciler tarafından yapılır üzere yanlış bir inanış var. Halbuki. Siz de sorumlusunuz.
Lisan, ulusun bayrağıdır. Bayrağı yere düşürmeyin
LİSAN İLE KUŞATMAK
Fransızlar yasaklıyor.
Ya biz?
Lisanımızın İngilizce tarafından fethedilmesinin önüne nasıl geçeceğiz?
Bilimsel- teknolojik gelişmeye karşı değiliz kuşkusuz. Her buluşun yeni kelime/sözcük doğumuna sebep olduğunun farkındayız. Uygarlık, hele bilim, “terimsiz” alınamaz. Buna zarurî olduğumuza nazaran bu nasıl yapılacaktır? Süratli teknoloji çağında yabancı lisan saldırısından Türkçeyi nasıl koruyacağız?
“Seçkin kültür zırvalığına” karşı farkındalık – hassaslık yaratabilecek miyiz? Tanzimat periyodunda, kelimenin-kavramın Türkçe karşılık aranacağı pek akla gelmedi. Osmanlı münevveri “yapay Osmanlıca” konuşup kelamda elitliğini yaşadı!
Bugün bu sürdürülemez. Teknolojinin, Türkçeyi yozlaştırmasını seyredemeyiz.
Türkçe yazım üzere şartları hayata geçirmek zorundayız. “Computer” yerine “bilgisayar” diyerek makûs mü yaptık?
Agah Sırrı Levent, “Uydurma Nedir? Uydurmacılık Neye Derler?” yazısında görüşlerini belirtti: “Yeni karşılıklar arar ve bulurken, Türkçenin yapısı ve kuralları göz önünde tutulmalıdır…”
Haklı. Özdeşleştirme çabaları, zorlama yapılmadan sadelikten yana olunmalı.
Toparlarsam:
Yönetici sınıfın yabancı lisan hayranlığı olursa, başta gençler olmak üzere halk da yabancı lisanla kuşatılır!
Haydi çok eskiye Çinceye girmeyeyim; Farsça-Arapçaya karşı dün mücadele veren Türkçe, bugün de İngilizceye karşı direniyor.
Hepimiz sorumluyuz kaç bin yaşındaki Türkçemizi korumaya…
Soner Yalçın