İngiltere’de hükümetin Covid-19 salgını periyodunda salgının yayılmasını önlemek emeliyle kendi koyduğu kuralları ihlal ettiği suçlamaları üzerine başlatılan soruşturmanın ayrıntılı raporu dün yayımlandı. Soruşturmayı yürüten üst seviye bürokrat Sue Gray, incelediği 10’u aşkın parti ve toplantıda, hükümetin kendi koymuş olduğu kuralları ve yasakları ihlal ettiği ve sorumluluğun özellikle en üst seviyede siyasetçi ve bürokratlara ilişkin olduğu sonucuna vardı.
Parlamentoya raporla ilgili bir açıklama yapan Başbakan Boris Johnson, “Bütün sorumluluğu üstleniyorum” dedi ancak daha evvel kuralların çiğnenmediğini söyleyerek parlamentoyu yanılttığı suçlamalarını reddetti. Johnson rapor sonrası, partilerin yaşandığı Başbakanlık’ta yaptığı basın toplantısında ise gazetecilerin sorularını yanıtladı.
JOHNSON, VEDA PARTİSİNE KATILMANIN ‘GÖREV’ OLDUĞUNU SÖYLEDİ
Sorumluluk aldığını ve üzgün olduğunu söyleyen Johnson, Başbakanlık çalışanlarının yanlış bir şey yaptıklarının farkında olmadıklarını savundu. Johnson, partilerden birine atıfla yaptığı açıklamada, işten ayrılan bir kişinin vedasına katılmanın kendisi için “görev” olduğunu da söyledi.
Guardian muhabiri, Başbakanlık basın ofisinin kendilerine hiçbir kuralın çiğnenmediğini söylediğini hatırlattığı açıklamaya atıfla, “Bize palavra söylemeleri mi söylendi?” diye sordu. Johnson bu soruya cevabı “Sizi kandırmak için çalıştıklarını düşünmüyorum” oldu.
Başbakan Johnson’a bir öbür muhabir de “Siz yalancı mısınız?” diye sordu, Johnson bu soruya “hayır” karşılığını verdi. Bir muhabirin, İngiliz toplumunda her 5 bireyden 3’ünün artık güvenilmez olduğunu düşündüğünü gösteren kamuoyu yoklamasını hatırlatmasına ait ise, “İşime devam etmeliyim” diye yanıtladı.
Johnson Başbakanlık’taki bu soru yanıt öncesi Parlamento’da da konuştu. Pandemi periyodunda 600 gün çok ağır kurallar altında çalışıldığını, yalnızca 8 gün kuralların ihlal edildiğini söyleyen Johnson, mazeret bulmaya ya da mazur göstermeye çalışmadığını lakin ayrılan kimi çalışanlara teşekkür için veda partisi verilmesinin yanlışsız olduğunu savundu.
‘SORUMLULUĞUMU İNKAR ETMEYE ÇALIŞMIYORUM’
Johnson, bu tıp tertiplere, çalışanlara şahsen teşekkür etmek için katıldığını ancak partilerin, kendisi ayrıldıktan sonra uzadığını ve kuralların ihlal edildiğini ancak kendisinin orada olmadığı için bunlardan haberdar olmadığını söyledi.
Bu nedenle daha evvelki açıklamalarında parlamentoyu yanılttığı suçlamalarını reddeden Johnson, “Sorumluluğumu inkar etmeye çalışmıyorum, yalnızca daha evvel niçin o denli konuştuğumu açıklıyorum” dedi. Johnson, Sue Gray’in ön raporundan bu yana, idare yapılanması ve işleyişine dair ilerlemeler kaydedildiği istikametindeki notunu hatırlattı.
“Başbakanlıkta üst seviye idare tümüyle değişti” dediğinde milletvekilleri ortasında gülüşmeler yaşandı. Johnson rapordan gereken dersleri aldıklarını söyledi ve bundan sonra bu mevzunun aşılarak halkın önceliklerine odaklanmayı umduğunu kaydetti.
Johnson’ın parlamentoya aldatıcı bilgi verdiği suçlaması hala Avam Kamarası’nın bir kurulu tarafından inceleniyor. Öteki yandan rapor ve Başbakan Johnson’un rapora karşılığı akabinde Muhafazakar Parti içinde liderliğe dayanağın devam edip etmeyeceği de dikkatle izleniyor.
MUHALEFET BAŞKANI: PARLAMENTO DEVREYE GİRMELİ
Avam Kamarası’ndaki oturumda ana muhalefet başkanı Keir Starmer “Liderlerimiz yetersiz kaldığında, Parlamento devreye girmeli” dedi. Starmer raporun hükümetin içindeki çürümeyi açıkça ortaya koyduğunu ve Başbakanlıktakilerin “Britanya halkının fedakarlıklarını nasıl hiçe saydıklarını” sergilediğini söyledi. Raporun, hükümetin kendisi için başka, başka herkes için farklı kurallar bulunduğu yolundaki “kibirli ve küstah tavrının bir abidesi” olduğunu kaydetti.
Johnson’ın daha evvelki açıklamalarını hatırlatan Starmer bunları artık savunmanın mümkün olmadığını, hükümetin, yasakları ihlal ettiği için para cezasına çarptırılmış olmasına karşın, Başbakan paka çıkmış üzere davranarak sorumluluğu oburlarının yüklenmesini beklediğini de ekledi. Başbakan’ı “valizlerini toplayıp istifa etmeye” çağırdı.
‘BU AKTİFLİKLERİN BİRÇOKLARINA MÜSAADE VERİLMEMELİYDİ’
Sue Gray, 16 farklı parti ve toplantıyı incelediği 60 sayfalık raporunda, yetkililer ve danışmanların incelenen periyotta fevkalâde baskılar altında çalıştığı göz önüne alınsa dahi, yeniden de birtakım davranışların kuralları ihlal ettiğinin kanıtlandığını söylüyor.
Birebir periyot için polis tarafından yürütülen soruşturmaya da atıfta bulunan Gray, Covid kuralları ve yasaklarını ihlal eden parti ve toplantılara 83 kişinin katıldığını da hatırlatıyor. “Bu aktifliklerin birçoklarına müsaade verilmemeliydi” diyen Gray, bu yanılgıların odağında en üst seviyede siyasi ve bürokratik yetkililerin bulunduğunu ve sorumluluğu da onların üstlenmesi gerektiğini bilhassa vurguluyor.
Buna karşılık Gray, yaptığı ön ikazlardan ve genel tespitlerini daha evvel açıklamasını takiben Başbakanlığın fazla “parçalı ve karmaşık” diye nitelediği yapılanma ve idaresinde kimi değişiklikler yapılmış olmasından memnuniyet duyduğunu da söyleyerek, rapordaki suçlamaların tonunu yumuşatıyor.
Gray, güvenlik ve temizlikten sorumlu çalışanlara yönelik saygısızlık ve makus muamele konusunda bir çok örnek dinlediğini bunun kabul edilemez olduğunu da ekliyor ve bu bahiste adım atılacağı konusunda kendisine teminat verildiğini kaydediyor.
Raporda, partilerden kimilerinde kusma ve tartışmalara varan olaylar yaşandığı, güvenlik ve paklık işçisi ile karşı karşıya gelindiği belirtiliyor. İkazda bulunduğu bir diğer hususun ise iş yerinde alkollü içki tüketimi konusunda açık kurallar konması olduğunu söyleyen Gray, bu mevzuda da bütün devlet dairelerine açık kurallar bildirildiğini söylüyor. (BBC Türkçe)