ANKARA – YÖK Kanunu’ndaki düzenlemeye dayanarak, fiyatların eşitlenmesi talebinde bulunan vakıf üniversitesi akademisyenleri, maaşlarının kanuna alışılmamış olarak iki buçuk yıldır eksik ödenmesinden şikâyetçi.
Bu süreçte üniversite idareleri ile birçok sefer karşı karşıya gelen akademisyenler, özlük hakkı ihlallerinin yanı sıra işten çıkarılma ve mobbing tehdidi ile de karşı karşıya kaldı.
YÖK’ÜN RAPORUNDA YER ALDI: MAAŞLAR DEVLETİN ALTINDA KALDI
Yükseköğretim Kanunu’nda 17 Nisan 2020 tarihinde yapılan 2547 sayılı değişiklikle, devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının fiyatları eşitlendi.
Düzenlemeye karşın ortadan geçen iki buçuk yılda çok sayıda vakıf üniversitesi, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) ‘akademisyenlere devlet üniversitelerinden az fiyat ödenemez’ kararına uymayarak ya fiyatları eşitlemedi ya da brüt fiyat üzerinden eşitleme yaparak öğretim elemanlarına ödediği net fiyatı düşük tutma yoluna gitti.
Öyle ki YÖK’ün 2021’de yayımladığı Vakıf Yükseköğretim Kurumları Raporu’na nazaran de bu kanun değişikliğinden sonra bile birçok vakıf üniversitesinde her unvan için ödenen maaş, tıpkı unvan için devlet üniversitelerinde verilenlerin altında kaldı.
“Eşit işe eşit ücret” isteyen vakıf üniversitelerindeki akademisyenler, yaşadıkları özlük hakkı ihlallerinin yanı sıra işten çıkarılma ve mobbing tehdidi ile de karşı karşıya.
‘KANUNDA ÖNGÖRÜLENDEN 7 BİN TL DAHA DÜŞÜK BİR MAAŞ ALDIM’
İstanbul’da faaliyet gösteren Doğuş Üniversitesi’nde çalışan öğretim vazifelisi, vakıf üniversitesinde vazife yapan akademisyenlere devlet üniversitelerinden az fiyat verilemeyeceğine ait düzenlemenin iki buçuk yıl evvel alınmasına karşın fiyatların hala eşitlenmediği söyledi.
Akademisyen fiyatlarını kanuna ters olarak eksik ödeyen vakıf üniversiteleri ortasında Doğuş Üniversitesi’nin de bulunduğunu söz eden akademisyen, “Ben Doğuş Üniversitesi’nde akademisyenim ve son iki buçuk yıldır kanuna karşın devlet üniversitesinde misyon yapan akademisyenlerin maaşlarıyla bizim maaşlarımız birebir düzeye çekilmedi. Mesela bu ay araştırma vazifelisi takımı için kanunda öngörülenden neredeyse 7 bin TL daha düşük bir maaş ödemesi yapıldı. Birçok arkadaşımız eksik ödeme yapan vakıf üniversiteleri hakkında dava açtı. Kazananlar da oldu fakat sorun hala devam ediyor. Bir bakıma kanunla belirlenen fiyatların eşitlenmesine yönelik yasal değişiklik kâğıt üzerinde kaldı. Yani vakıf üniversitelerinde işverenler kazandı” dedi.
‘KİMİ VAKIF ÜNİVERSİTESİ İDARELERİ AKADEMİSYENLERİN DİLEKÇELERİNİ BİLE KABUL ETMİYOR’
Vakıf üniversitelerindeki bu kanuna ters uygulamanın Yüksek Öğretim Konseyi (YÖK) tarafından denetlenmesi gerektiğine lakin YÖK’ün denetleme kurumunun vazifesini yerine getirmediğine dikkat çeken akademisyen şöyle konuştu:
“Türkiye’de vakıf üniversiteleri ortasında birkaç üniversite haricinde ortalarında Doğuş, Nişantaşı, Beykent Üniversitelerinin de bulunduğu çok sayıda üniversitede bu kanuna karşıtlık devam ediyor. Burada yapılması gereken YÖK’ün denetleme kurumunun misyonunu yerine getirmesidir. Kelam konusu argümanların olduğu üniversitelere giderek, akademisyenlerle konuşarak bir kontrol düzeneğinin çalıştırılması lazım. Başka türlü akademisyenler ile üniversite idareleri karşı karşıya geliyor. Bu da akademisyenlere uygulanan mobbinge kadar götürüyor süreci. Vakıf üniversitesinde çalışan öğretim elemanları, üniversite idaresine vermek için dilekçe hazırlıyor. Fakat kimi vakıf üniversitesi idareleri bu dilekçeleri kabul bile etmiyor. Bir vakıf üniversitende çalışan akademisyen arkadaşımız öbür üniversitesinin protestosunu katıldığı için işten çıkartıldı. Bu da bir nevi öteki arkadaşlara yönelik bir tehdit ögesi oluşturuyor.”
‘ÜCRETLERİN EŞİTLENMESİ İÇİN DİLEKÇE VERDİM, İŞTEN ÇIKARTILDIM’
Geçen mart ayında YÖK Kanunu’ndaki düzenlemeye dayanarak, fiyatların eşitlenmesi talebinde bulunan ve üniversite idaresine mevzuya dair dilekçe verdikten sonra işten çıkartılan Fırat Karçal, tek taraflı fesih sürecinin ‘görevini yapmamak’ gerekçesiyle alındığını söyledi.
İşten çıkartılmadan evvel 4 buçuk yıldır üniversitede vazife yaptığını belirten Karçal, “Ben telepazarlamada çalışma, okulun tişörtünü giyme, toplumsal medya hesaplarından okulun paylaşımlarını beğenme dayatmalarına karşı çıktığım için birinci olarak idarenin radarına girdim. Sonrasında da fiyatlarımızın devlet üniversiteleri ile eşitlenmesi talebinde bulunmam işten çıkarılmamı da beraberinde getirdi” dedi ve ekledi:
“Benim üzere dilekçe veren 40’a yakın arkadaşımız da işten çıkartıldı. Olağanda dilekçeye yanıt verme mühleti 30 gündür. Arkadaşlarımız da dilekçenin yanıtını beklerken 30’uncu gün işten çıkartılar. Onların dilekçelerine işten çıkartarak karşılık verdiler. 5 Eylül’de de ben işten çıkartıldım. Daha sonra sürecin iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle yargıya başvurdum ve süreç devam ediyor.”
‘ÜNİVERSİTE İDARESİ ‘BAK YÖK DE GELDİ, BİR ŞEY OLMADI’ BİÇİMİNDE BİR HAL SERGİLEDİ’
YÖK kontrolünün sahiden hedefine uygun yapılmadığını söz eden Karçal, “YÖK ben vazifedeyken Nişantaşı Üniversitesi’ne de geldi. 5 saat okulda kaldılar ve yalnızca 6 şahısla görüştü. Kapıda bekleyen arkadaşlarla görüşmediler. Kanunun uygulanması noktasında da hiçbir değişiklik olmadı. Bu durum üniversite idarenin baskısını da güçlendirdi. “Bak YÖK de geldi, bir şey olmadı” halinde bir hal sergilendi. Bu sorunun çözülmesi noktasında YÖK’ün kanuna uygun olarak denetleme yapması gerekiyor” halinde konuştu.
‘DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ 5 BİN TL, NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ İSE 6 BİN TL AZ FİYAT ÖDEDİ’
Başka bir vakıf üniversitesinde vazife yapan öğretim vazifelisi ise, Doğuş Üniversitesi’nin bu ay araştırma vazifelisi takımı için kanunda öngörülenden 5 bin TL, Nişantaşı Üniversitesi’nin ise 6 bin TL az fiyat ödediğini kaydetti. Vakıf üniversite idarelerinin kanuna uymak üzere bir mecburilik hissetmediklerine dikkat çeken öğretim vazifelisi, “Üniversite idareleri aslında YÖK tarafından korunuyorlar. Şu ekonomik şartlarda nasıl adalet? YÖK’ün bilgisi yok güya. Şu an hepimizin bilgisi var. YÖK’ün yok. Okulların ayda ne ödediğine dair bilgilere ulaşamıyorlar mı? Bu sürecin düğümü YÖK denetleme konseyi üyelerine açılacak. Akademisyenlerin açtığı misyonu berbata kullanma, vazifesi ihmal davalarında çözülecek üzere duruyor husus. Bu hususla ilgili emek ofisleri da uyuyor. Hiçbir takviye ve adım atılmıyor. Burada iş biraz da milletvekillerine düşüyor. Onların da bir baskı ögesi oluşturması gerekiyor” sözlerine yer verdi.