Anayasa Mahkemesi İç Hastalıkları ve Kardiyoloji Uzmanı Prof Dr Canan Karatay’a televizyon programlarındaki şeker yükleme Erenköy travesti testine ait tıbbi içerikli açıklamaları nedeniyle 15 gün süreksiz olarak meslekten alıkoyma cezası verilmesini tabir özgürlüğünün ihlali saydı
Mahkemenin kararına nazaran Karatay 2014 ve 2015’te katıldığı 7 farklı televizyon programında Eryaman travesti gebelere şeker yükleme testi yapılmaması gerektiği istikametinde ve yapan tabipleri eleştiren açıklamalarda bulundu Bunun bilhassa anne karnındaki bebeklere ziyan verdiğini savunan Karatay anne ve bebeklerin sıhhatine ait bilgilerin kendisine ilişkin Esat travesti kitapta yer aldığını belirtti
Kelam konusu yayınlar üzerine İstanbul Tabip Odası Onur Konseyi Karatay hakkında disiplin soruşturması başlattı Soruşturma sonunda Karatay’a 15 gün mühletle süreksiz olarak meslekten men cezası verildi Fındıkzade travesti Türk Tabipler Birliği Yüksek Onur Konseyi da kararı onadı
Karatay ceza kararının iptali istemiyle açtığı davanın Ankara 12 Yönetim Mahkemesince yaptığı istinaf müracaatının da bölge yönetim mahkemesince reddedilmesi üzerine Anayasa Fulya travesti Mahkemesi’ne hak ihlali argümanıyla kişisel müracaat yaptı
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme Anayasa’nın 26’ncı unsurunda garanti altına alınan söz özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti Ayrıyeten mahkeme yine yargılama yapılmak üzere kararın Ankara 12 Yönetim Mahkemesine gönderilmesini kararlaştırdı
KARARIN MÜNASEBETİ
Anayasa Mahkemesi’nin kararında Anayasa’nın 26’ncı hususuna nazaran herkesin söz özgürlüğünün bulunduğu bunun lakin kanunda belirtilen kaidelerde sonlandırılabileceği Karatay’ın açıklamaları nedeniyle cezalandırılmasının da söz özgürlüğüne müdahale manası taşıdığı kaydedildi
Sıhhat alanında yanlış bilgilerin yayılmasını önlemek için aksiyon planları geliştirme ve uygulamanın devletin müspet yükümlülüklerinden olduğuna işaret edilen kararda Hiç elbet yanlış bilgilerin yönetilmesi de sıhhat siyasetlerinin asıllı bir modülünü oluşturmaktadır Ancak bunu yaparken devlet söz özgürlüğüne de hürmet göstermelidir denildi
Karatay’ın uzmanlık dışı bir mevzuda tıbbi kıymetlendirme yaptığı gerekçesiyle cezalandırıldığı açılan davanın ise reddedildiği anımsatılan kararda Başvurucu bir kardiyoloji ve iç hastalıkları uzmanı olduğu üzere genel olarak Türkiye’nin bilinen akademisyen ve bilim insanlarındandır Bu kapsamda tıp alanında yaşanan gelişmelerin müracaatçının ilgi alanında olduğunda kuşku yoktur sözleri yer aldı
Karatay’ın gebelikte 24 ila 28’inci haftalar ortası uygulanan şeker yükleme testinin anne ve çocuğa ziyan verdiği istikametindeki görüşünü herkesin anlayabileceği bir lisanda anlattığı belirtilen kararda Başvurucunun birtakım tabirlerinin meslektaşlarını eleştirdiği hatta abartıya kaçtığı kabul edilse bile bir bilim beşerinin yerine geçip belirli bir durumda kullanılacak söz halinin ne olacağını belirlemek yargı mercilerinin vazifesi olmamalıdır değerlendirmesi yapıldı
İfade özgürlüğü büyük ölçüde tenkit özgürlüğünün teminat altına alınmasını hedeflemektedir sözüne yer verilen kararda birey ve toplum hayatı için hayati problemlerin tartışılması bağlamında açıklanan tabirlerin sert olmasına ve polemik içermesine daha fazla tolerans gösterilmesi gerektiği ayrıyeten açıklamalara müdahalelerin münasebeti olarak kullanılmaması gerektiği bildirildi
Kararda Karatay’ın şeker yükleme testine ait daha ayrıntılı bilgilerin kitabında yer aldığını belirtmesinin reklam olarak kabul edilmesinin de hekimlere reklam yasağı ile ulaşılmak istenen gayenin ötesine geçtiği bunun ifade özgürlüğü alanının dolaylı olarak daraltılması manasını taşıdığı vurgulandı
Bilim insanlarının ve akademisyenlerin her söylediklerinin mutlak yanlışsız kabul edilemeyeceği fakat alternatif bakışların herkes için daha hakikat düşünme imkanı yarattığının bir gerçek olduğu belirtilen kararda Başvurucunun anne ve çocuk sıhhati üzere epey kritik ve hassas kabul edilen bir sorunda dahi en güçlü görüşlere bile karşı çıkabilmesi bireyler toplum ve ülke için hayati derecede değerlidir denildi
Anayasa Mahkemesi’nin kararında mahkemelerin ret kararlarında Karatay’ın açıklamalarının anne ve çocuk sıhhati için oluşturduğu tehdidin somut olarak ortaya konulmadığı müracaata mevzu tabirlerin detaylı halde incelenmesine de itina gösterilmediği belirtildi
Karatay’ın cezalandırılmasının demokratik toplum sisteminin gereklerine uygun olmadığı aktarılan kararda şunlar kaydedildi
Başvurunun bütün şartları göz önünde tutulduğunda müracaatçı hakkında 15 gün müddetle süreksiz olarak meslekten men üzere ağır bir disiplin cezası verilmesi ile Anayasa’nın 26 hususunda müdafaa altında olan söz özgürlüğüne yapılan müdahalenin daha ağır basan bir toplumsal gereksinime karşılık gelmediği üzere orantılı da olmadığı sonucuna varılmıştır Açıklanan münasebetlerle müracaata bahis demokratik toplum tertibinin gereklerine uygun olmayan müdahalenin Anayasa’nın 26 unsurunda garanti altına alınan söz özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verilmesi gerekir
HABER MERKEZİ