İZMİR– Akbelen Ormanı’nın kömür madeni nedeniyle Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ’ye tahsisinin iptali için İkizköylülerin açtıkları dava sürüyor. Davada son olarak Muğla 1’inci Yönetim Mahkemesi, yeni bir eksper heyeti oluşturulması ve üçüncü defa yerinde keşif yapılmasına karar verdi.
‘HEYETİN KARARA VARABİLMESİ İÇİN KÂFİ BİLİMSEL KIYMETLENDİRME MEVCUT’
Davanın avukatlarından Arif Ali Cangı, keşfin tekrarlanması kararından dönülmesini ve davaya duruşma ile devam edilmesini talep ederek müracaatta bulundu. Üçüncü keşif kararını pahalandıran Avukat Cangı, “Bu karar, yasa, Anayasa ve Türkiye’nin taraf olduğu memleketler arası mukavelelerle garanti altına alınan yaşama hakkı, sağlıklı ve istikrarlı etrafta yasama hakkı, adil yargılanma hakkını, hukuk devleti unsurunu yok sayan, yargıya davaları en az masrafla ve mümkün olan hızla sonuçlandırılması misyonu yükleyen Anayasanın 141/4 hususuna açıkça alışılmamıştır. Uzman raporunda mahkeme heyetinin karara varabilmesi için gerekli ve kâfi bilimsel değerlendirmeler mevcut. Esasen biz de rapora itiraz etmedik; yalnızca güç şirketinin çıkarlarına yoğunlaşmış olan jeoloji ve maden mühendisliği uzmanlıklarının ters görüşlerinin etraf hukuku açısından dikkate alınmasının mümkün olmadığını belirttik” dedi.
Mahkemenin tekrar keşif ve uzman incelemesi yapılmasının münasebeti olarak son rapora taraflarca karşılıklı itiraz edildiğini gösterdiğini lakin davacı İkizköylüler ismine bu türlü bir itiraz yapılmadığını belirten Cangı, uzman raporunda Akbelen Ormanı’nın madene tahsisinin geri dönüşü olmayacak ekolojik yıkıma yol açacağının bilimsel olarak kanıtlandığının altını çizdi.
BİR YILDIR NÖBET SÜRÜYOR: AKBELEN HALA İNANÇTA DEĞİL
Karara ait İkizköy Etraf Komitesi ismine yapılan açıklamada ise davada bir türlü sonuncu karar verilemezken, ormanı korumak için başlatılan nöbet aksiyonunun bir yılı doldurduğuna dikkat çekildi. Koskoca bir yıla karşın hâlâ bilim insanlarının “korunması zorunlu” dediği Akbelen Ormanı’nın inançta olmadığı vurgulanan açıklamada, “Artık yargıdan Akbelen Ormanı’nın olduğu üzere korunmasına yönelik kalıcı bir karar bekliyoruz. Anımsatmak zorunda hissediyoruz: Anayasa, ormanlarımızın korunması vazifesini biz İkizköylüler üzere ormanın yakınında, içinde yaşayan yurttaşlar kadar, tahminen de daha öncelikli olarak devlete vermiştir. İklim krizinden kurtuluşumuzun anahtarı, pak hava, su ve toprağın, çocuklarımızın geleceğinin garantisi ormanlarımızı, Akbelen Ormanı’nı korumak üzere yargıyı misyonunu süratle yerine getirmeye davet ediyoruz” denildi.
Öte yandan, eksper keşfi için 19 bin TL’lik bir mahkeme masrafı ödemesi de talep edildiğine dikkat çeken İkizköy Etraf Komitesi, “Biz küçük bir köy derneğiyiz. İkizköy’ü madene teslim etmemek için açtığımız diğer davalarımız da var ve tıpkı davada üçüncü defa keşif masrafı ödemek durumunda kaldığımız için büyük bir yükün altına girmiş hissediyoruz. Ekolojik haklar için yürütülen tüzel çabalarda eksper keşif masrafları, adalete erişimin önünde kıymetli bir mani oluşturuyor” diye belirtti.
BİLİRKİŞİLER NE DEMİŞTİ?
1 Mart 2022 tarihinde yapılan ikinci keşif sonucunda eksper heyetince mayıs ayında mahkemeye sunulan raporda, Akbelen Ormanı’nın madene tahsisi ile ortaya çıkacak ekolojik yıkım farklı boyutları ile somut biçimde ortaya konuldu. Lakin, raporun sonuç kısmında maden ve jeoloji mühendisi uzmanların görüşleri doğrultusunda “Türkiye’nin elektrik ihtiyacı” münasebet gösterilerek, ekolojik yıkım belgelenmesine karşın, madene tahsisin gerekliliği tespiti yapıldı.
Bilirkişi raporunda madenin Akbelen Ormanı’na vereceği kalıcı ziyana ait kıymetli noktalara dikkat çeken dört uzmanın görüşleri ise kısaca şöyle:
– Orman mühendisi eksper; Açık ocak kömür madencilik faaliyeti sırasında ocak alanının genişleyeceği alanın kesilecek ağaçlar, toprak kaybı ile birlikte ormansızlaşacağını, rehabilitasyon çalışmaları ile mevcut orman yapısının tekrar geri getirilmesinin mümkün olmadığı, halbuki bilhassa bir yıl evvel bölgede yaşanan yangın felaketinden sonra Akbelen Ormanı’nın yaban hayatı için korunması gereken doğal bir ekolojik koridor olduğunu ve korunması gerektiğini belirtti.
– Etraf mühendisi uzman; ocak alanı ile müsaadeye husus orman alanı ortasındaki tarım alanlarının ziyan göreceğini, madencilik faaliyetleri nedeniyle kıymetli seviyede toz emisyonunun oluşacağını lisana getirdi.
– Hidrojeolog uzman; mevsimsel yağışlarla yüzeye düşecek su ölçüsü yeraltına sızmaksızın yüzeysel akışa geçeceğini; bölgeye düşen mevsimsel yağışın yüzeysel akışa geçmesi su baskınlarının oluşmasına, bölgede bulunan yerleşik alanların ve ziraî alanların olumsuz istikamette etkilenmesine neden olacağına dikkat çekti.
– Biyolog eksper; alanda yürütülecek maden faaliyeti sonucunda kelam konusu orman ve içerisinde var olan ekosistemin geri dönüşü olmayacak formda ortadan kalkacağını tespit ve rapor etti.