Prof. Dr. Demirtaş BDDK kararını yorumladı: Türksen de Kürtsen de 2 artı 2 eşittir 4

ŞİRKETLERİN YANISIRA ŞAHISLARI DE İLGİLENDİRİYOR BDDK nın aldığı kararlar şirketleri ilgilendiren kararlar olsa da şahısları de birebir ilgilendiriyor İnanılmaz bir periyoda girdik diye düşünüyorum BDDK son kararında Ey Türkiye deki şirketler hesabınızda şayet 900 bin dolardan fazla dolar tutuyorsanız o vakit ben size kredi verilmesini kredi almanızı yasaklıyorum dedi Bu ne demek 900 bin dolardan fazla döviz tutmayın bozacaksınız demektir bu Çok büyük bir artısı yok bildiğiniz baştan aşağı eksi Türkiye de şirketler günlük faaliyetlerini yürütmek için banka kredisine gereksinim duyarlar Hasebiyle birçok şirketi bağlıyor bu olay Ölçü da şirketler için epey düşük Orta ölçekli şirketler için çok düşük

O KADAR KOLAY OLSAYDI DÖVİZ PROBLEMİ YAŞAYAN HER DEVLET BUNUN ÜZERE KANUN GEÇİRİRDİ Peki diyeceksiniz ki Özgür Hocam bu düzgün bir şey değil mi şirketler dövizi bozsun döviz de düşsün Ah benim canım arkadaşım o kadar kolay oluyor olsaydı Yüzlerce devlet var döviz problemi yaşayan her devlet bunun üzere kanun geçirirdi ve bütün sorunları çözülürdü Ondan sonra da Mars a beşerli araç indirirdi Bu işler o denli olmuyor O denli kolay olsaydı binlerce sayfalık iktisat kitapları yazılmazdı arkadaşlar

ÜRETİCİ ŞİRKETLER ORTA MALI İTHALATI İÇİN DÖVİZ TUTMAK ZORUNDA Türkiye de diyelim ki bir şirket bir üretim yapıyor illa ithalat şirketi olmasına gerek yok üretim yaparken bile o şirketin ithalat yapması gerekiyor Diyelim ki bir şirket Türkiye de bir kalem üretiyor Dış tarafı alüminyum Alüminyumu ithal etmesi lazım plastiğini ithal etmesi lazım Diyelim limon kolonyası üretiyorsa etil alkolü dışardan ithal etmesi lazım Yani Türkiye deki üretici şirketler aslında bir şeyleri ithal eden şirketler Bunlar ithal edebilmek için de dolar ve euro tutmak zorunda Artık siz bu şirketlere diyorsunuz ki Kardeşim sen bu doları orda tutmayacaksın Bir de birebir vakitte direkt ithalat yapan şirketler var Onların zati döviz tutması gerekiyor Evvel şunu anlatayım Bunda amaçlanan şey ne ve bu nasıl sonuçlanacak Bir defa amaçlanan çok net Dövizin düşürülmesi için alınmış bir karar bu

HANE HALKI ENFLASYONDAN KORUNMAK İÇİN DOLAR ALIYOR Biliyorsunuz döviz Türkiye de çok önemli bir biçimde artıyor Beni yakinen izleyen arkadaşlarım bilecek 10 yıldır dilimde tüy bitti uyarıyorum Bugünlere gelineceğine ait herkese insanlara şirketlere hükümete muhalefete kanun yapıcılara ihtarlarda bulunuyorum Fakat şu kadar bile işe yaramadı Yalnızca Aaa Özgür Hoca söylemiş yanlışsız çıktı üzere tweet ler çıkıyor Ancak keşke bunlar gerçek çıkmasaydı Türkiye de çok uzun vakittir dolar artmakta Zira hane halkı dolar alıyor Neden alıyor zira kendini enflasyondan korumak için dolar alıyor Yoksa halkın doları yiyecek hali yok Tıpkı vakitte şirketler borçlarını ödemek için dolar alıyor

KUR MUHAFAZALI MEVDUATA YATIRILAN PARALAR BİZE İNANILMAZ ZİYAN OLARAK DÖNDÜ Ne oldu Aralık 2021 de Kur Muhafazalı Mevduat diye bir şey çıkarıldı Hükümet dedi ki Ya siz dolar almayın gelin siz TL nizi bize verin Biz size doların artışı kadar ekstra bir faiz vereceğiz Ben buna sonsuz faiz diyorum Ve kur müdafaa mevduatı ortaya çıktı Fakat kur müdafaa mevduatından sonra dolar TL düştü ancak tabi ki süreksiz oldu sonra artışa geçti Zira hane halkı ve şirketler hala dolar almaktaydı Ne oldu işte kur muhafazalı mevduata yatırılan paralar aslında bize inanılmaz bir ziyan olarak geri döndü Milyarlarca Türk Lirası faiz ödemesi yapılmak zorunda Düşünsenize dolar 12 13 14 ken o esere girenler dolar 17 ye çıktığı vakit ortadaki farkı TL olarak bizim Hazinemizden almaktalar Pekala kim ödüyor kardeşim bu ekstra parayı Hazine Bir saniye O para kimin parası Bu görüntüyü izleyenlerin parası Hepimiz bu eseri alanların ekstra faizini ödemek zorundayız Çıkış yolu bu değil Tahlil bu değil Bu işler bu kadar kolay olmaz Şapkadan tavşan çıkararak bu olaylar çözülmez Pekala ne oldu Kur Muhafazalı Mevduat doları biraz düşürdü bize iki üç ay müddet kazandırdı Kur birebir düzeye neredeyse yaklaştı

SATILAN DOLARLAR NEREDEN GELİYOR Bu ortada yalnızca bu tedbir alınmadı Tıpkı vakitte bildiğiniz üzere Merkez Bankası art kapı yollarını kullanarak dolar satmaktaydı piyasaya Pekala bu dolarlar nereden geliyor Hem Merkez Bankası nın kendi rezervlerini eritmesinden geliyor hem de ihracatçılara bir kural getirildi Denildi ki Siz ihraç ettiğiniz ölçünün yüzde 20 sini kadar bozacaksınız 100 bin liralık mal mı ihraç edeceksiniz 25 bin dolarını bozacaksınız kardeşim Sonra yüzde 40 a çıkarıldı Oradan gelen dolarlar öbür taraftan gelen dolarlar kur muhafazalı mevduata para yatıran şirketlerin oraya TL yatırmak için bozduğu dolarlarla piyasaya satış yapılarak dolar TL nin çıkması engellenmeye çalışıldı Fakat bu da pil yavaş yavaş bittiği için fazla işe yaramadı

DOLARDAKİ DÜŞÜŞ KISA MÜDDETLİ OLUR Zannediyorum BDDK nın bu son çıkardığı kural zannediyorum değil apaçık ortada ben kibarlık olsun diye zannediyorum diyorum Biliyoruz ki BDDK nın çıkardığı bu kural şirketlere diyor ki Kardeşim dolar TL yi tutmak için dolara muhtaçlığımız var Hasebiyle siz eyy şirketler 900 bin doların üzerinde döviziniz varsa ve kredi kullanmak istiyorsanız o fazladan doları satacaksınız Pekala şirketler ne yapacak kredi kullanmak zorunda O vakit bu satışı yapacaklar Pekala büyük ihtimalle pazartesiden itibaren ne olacak Şirketlerin bir kısmı dolarlarını ekstra kısımlarını bozup kur muhafazalı mevduata geçecek Yeterli de ben ne yaptım bir bardak suyu bir yerden aldım öbür bardağa koydum Maksadım o bardaktaki suyu öbür bir yere boşaltmaktı lakin diğer bir yere koydum Ne demek istiyorum Kur muhafazalı mevduat TL cinsinden olsa da aslında dövize endeksli Dövizin ta kendisi O da bir döviz hesabı Biz biliyoruz ki kur muhafazalı mevduata yatırım yapan şirketler aslında dolar yatırımcısı Aslında o denli bir eser olmasa anında gidip dolar alacaklar Münasebetiyle şirketlere siz 900 bin doların üstündeki dolarınızı bozacaksınız dediğiniz vakit ve zorladığınız vakit kredi vermem diyerek tabi elleri mahkum bunu yapacaklar Tahminen dolar TL de kısa bir düşüş olacak ancak kur muhafazalı mevduattaki ziyan git gide daha da artacak Arkadaşlar bu çıkar yol değil

DOLAR TALEBİ TEKRAR GELDİĞİNDE SORUNLA DE TEKRAR KARŞILAŞACAĞIZ İktisat külliyen inanç işidir Siyaset ideoloji lisan din ırk kuzey güney işi değildir İktisat bildiğiniz itimat işidir kardeşim Siz itimadı bozacak hareketler yaparsanız bu eksi olarak yansır Yani bunun tam aksini yapmak lazım aslında Pekala kimi şirketler kur muhafazalı mevduata geçecek sonra ne olacak sonra dolar talebi tekrar geldiği vakit dolar azaldığı vakit tekrar sorunla karşılaşacağız Bu sefer ne yapacağız Ya 900 bin doları da indiriyorum 1 TL bile dolar tutmayacaksın mı diyeceğiz Haydi onu da yaptık O dolarları da sattık bitirdikten sonra ne yapacağız Allah aşkına bana söyler misiniz sonu ne olacak Ha bu iş seçime kadar gidelim de sonrası ne olursa olsun ise ah ah ah biz yalnızca 6 aylık 1 yıllık değil Türkiye için 10 yıllık 50 yıllık 100 yıllık planlar yapmalıyız Bu planlarda din lisan ırk bayan erkek kuzey güney bunları husus etmemeliyiz Matematikle yapmalıyız bu kuralları

İTHALAT PATLAYACAK DIŞ TİCARET AÇIĞI ARTACAK Birtakım şirketler de ürktüğü için çok değişik hareketler de yapabilir O vakit regülatörler ne yapacak Örneğin kimi şirketler diyecek ki diyelim içende 3 milyon dolar para var Ben alimünyum alıyorum onunla kalem yapıyorum Öteki bir şirket diyecek ki ben onunla pamuk alıyorum onunla gömlek yapıyorum diyecek Benim o 3 milyon dolara gereksinimim var sen boz diyorsun diyecek Onu bozmak istemeyen şirketler gidip önden mallarını alacaklar Yani esasen ithal edecekleri alimünyumu demiri çeliği pamuğu önden sipariş verecek bu sefer de ithalat patlayacak dış ticaret açığı patlayacak E bu mu tahlil Allah aşkına bu mu tahlil

O DOLARLARLI YURTDIŞINA KAÇIRMIŞ OLACAĞIZ Dur daha bitmedi Yurtdışında tahminen kendileri öbür bir şirket kuracak Bizim Türkiye olarak en büyük kaygılarımızdan biri paranın yurtdışına kaçması Biz parayı Türkiye ye çekmek istiyoruz Lakin birtakım şirketler bakacaklar ki burada inanç yok O vakit yurtdışında bir şirket kuracaklar kendi şirketleri o şirketlerden mal alacaklar O dolarları yurtdışına kaçırmış olacağız

KİŞİSEL HESAPLARA ÇEKİLECEK Bazı şirketler ne yapacak 3 milyon dolar var 900 bin dolar kararı çıktı Diyecek ki bari ben bu parayı hissedarlarıma temettü kâr hissesi dağıtayım diyecek O vakit bu beşerler bu dolarları kendi ferdî hesaplarına çekecekler O vakit ne olacak Bu mu tahlil O vakit temettü çekmek yasaktır kararı mı çıkaracağız Yasaksa beşerler niçin şirket kursun ki Temettüyü durdurmayacaksak temettü çekenleri engellemeyeceksek 3 milyon doları olan şirket 2 milyon 100 bin dolarını temettü olarak dağıtır 900 bin dolarını şirket hesabında fiyat krediyi de çeker Pekala bunu nasıl engelleyeceğiz Diyeceksiniz ki hissedarlar şirketten kâr hissesi çekerken bir temettü vergisi ödüyorlar Doğrudur fakat önünde sonunda hissedarlar o vergiyi ödemek zorundalar

BU KARAR TÜRKİYE’NİN ÇIKARINA DEĞİL Ben regülatörlerden bir sefer daha rica ediyorum Bu kararı bir kere daha inceleyin Bu karar Türkiye nin çıkarına değil Bu karar kısa vadede dolar TL yi tutmak için çıkarılmış bir karar üzere gözüküyor Bu karar sağlıklı bir karar değil Matematiksel olarak hakikat bir karar değil Optimal değil

BEN SİZE SÖYLÜYORUM EKMEK 10 LİRA OLACAK Bakın 10 yıldır alınan kararlar Türkiye nin çıkarına kararlar olsaydı TL bu kadar kıymet kaybeder miydi Faiz bu kadar artar mıydı Enflasyon bu kadar artar mıydı Ekmek 5 lira olur muydu Ben size söylüyorum 10 lira olacak Demek ki o kararlar da yanlışmış bu karar da yanlış Bu karardan dönülmesi gerektiğini düşünüyorum Zira şirketler burada açıkları bulup kullanmaya çalışacaktır Elleri mahkum Bunu engelleyebilmek için bizim optimal hür piyasa kurallarına uygun Burada sermayenin özgür hareketi çok önemli Biliyorsunuz 1989 öncesinde Türkiye de sermaye hür hareket etmiyordu Sermayenin özgür hareket etmediği ülkelerin nasıl felaket nasıl rezil durumlarda olduğunu anlatmama gerek yok

UMUYORUM Kİ DAHA FAZLA İNAT EDİLMEZ 1989 dan sonra 32 numaralı kararla Türkiye de sermaye hareketleri hür hale getirildi Ne yani biz artık 1989 öncesine mi dönüyoruz Bu karar BDDK tarafından çıkmış üzere gözüküyor kredileri ilgilendirdiği için ama Direkt olarak döviz alımını ilgilendirdiği için Ben hukukçu değilim bilemem ancak güya bu kararın Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılması gerekiyor üzere düşünüyorum Umuyorum ki bu türlü yanlış kararlar alınmaz Umuyorum ki şapkadan daha fazla tavşan çıkarılmaz ve Merkez Bankası faizi düşürüldüğü vakit neler olduğunu canlı bir formda geçmiş 8 ayda çatır çatır yaşadık Umut ediyorum bu mevzuda daha fazla inat edilmez Türkiye nin geldiği nokta bir somun ekmeğin 5 lira olduğu nokta Bu nokta gerçek bir nokta değil Demek ki kararlar yanlış

TÜRKSEN DE KÜRTSEN DE 2 ARTI 2 EŞİTTİR 4 Yeniden de enseyi karartmıyorum Ben iflah olmaz bir optimistim Bu kadar eleştirmeme karşın Türkiye nin kapasitesine geleceğine güveniyorum Güvenmek zorundayım zorundayız Lakin içim içim acı çekiyorum Ben bir matematikçiyim Biri ordan diyor ki 2 artı 2 eşittir 5 Değil kardeşim 2 artı 2 eşittir 4 Sen sağcı solcu neci olursan ol 2 artı 2 eşittir 4 Türksen de Kürtsen de Sünniysen de aleviysen de Matematiğin hoş tarafı da bu Çatır çatın doğrusu neyse o Bireylere nazaran değişmez İktisadın doğrusu da şahıslara nazaran değişmez EKONOMİ SERVİSİ