”Elvis 20.yy’ın en değerli kültürel gücüdür. O lisanı, müziği, kültürü, her şeyi değiştirdi. Bu kültürel bir ihtilaldi…” diyen Leonard Bernstein tam da Elvis’in özetini yapmıştı. İhtilal yalnızca siyaset teorilerinde ve devrilen rejimlerle değil; bir müziğin titreşimini dalgalara dönüştüren bir sanatkardan da yayılır kitlelere… Elvis Presley tam olarak bunu tabir eder; yani bir değişim ve dönüşümü…
Bir hükümdarın müzik söyleme tutkusunu ve efsaneye dönüşmesini sözlerle anlatmak kadar kadraja da sığdırmak sıkıntı iş. Sinemanın afişi ” gel izle de gör” diyordu; gittim, gördüm ve bayıldım…
Baz Lhurrman’ ın çıkardığı iş övgüyü hak ediyor… Sinemada en sevdiğim sinemalardan ikisini- Moulin Rouge ve Romeo-juliet’i yönetmiş ve artık rüştünü ispat etmiş bir direktör olarak yeniden de Elvis Presley’ i anlatmaya soyunmak cüret işi.. 2014′ den bu yana çekeceğini söylediği sinemanın görücüye çıktığı ve her zamanki üzere bahtını belirleyeceği alan Cannes Sinema Şenliği idi. O denli de oldu…
Filmde Elvis’i canlandıran Austin Butler’ ın , seçmelere katılabilmek için piyano çalarak Presley’nin 1977’de coverladığı “Unchained Melody”yi söylediği görüntüyü Baz Luhrmann’a ulaştırma gayreti ve rol için çırpınışı, hakikat bir castın bir ortaya getirilmesini sağlamış güya..
Filmi bana nazaran en çarpıcı yapan; bir starı menajerinin ve de onu hem doruğa çıkarıp hem de batıran bir adamın gözünden tahlil yaparak anlatmak… O adam Albay Tom PARKER. Bilinmeyen ve art plandaki adam üzere görünse de bu öyküde o da efsanenin ayrılmaz bir parçası!
KİLİSE KOROLARINDA VE SİYAHLARIN ORTASINDA BAŞLAYAN MÜZİK TUTKUSU
Vemon ve Gladys çiftinin ikiz çocuklarından biri olarak dünyaya gelen Elvis, ikizinin doğumda ölmesi sonucu annesi tarafından çok korumacılık içeren bir anlayışla büyümüş; sakin, içe kapalı, Marvel Comics öyküleriyle hayaller kuran bir çocuktur. Kamyon sürücüsü olan babasının 8 dolarlık bir borç yüzünden mahpusa girmesi sonucu daha da zorlanan aile sık sık taşınmak zorunda kalır. Elvis 13 yaşına geldiğinde taşındıkları Memphis’deki bir siyah mahallesindeki kilisede blues ve cazı keşfedip efsunlanırken, zenci toplumla olan edebi dostluğu da filizlenir.
Liseden mezun olduktan sonra Crown elektrik firmasında kamyon sürücülüğü yapmaya başlar. Kamyonculara ayak uydurmak için uzattığı favorilerinin onu ileride saçı ve biçimi ile bir idol yapacağından habersizdir. Birinci gitarını aldıktan sonra da amatör müzik yaparken, Sun Records tarafından sesi keşfedilir. Bu ortada ondaki star ışığını ve geleceğini birinci gören, Albay lakaplı Tom Parker isminde gizemli bir adamdır. Yaptığı müziğin üslubu, siyahların blues ve cazı ile beyazların geleneği olan country’nin bir karışımı olarak; siyah ve beyazı bir ortaya getiren ve ABD’nin ayrımcılık maddesine aykırı düşen bir anlayışa sahiptir. Yaşadığı yer, zenci aykırılığının en yaygın olduğu güney eyaletlerinden biri olan Tennessee/ Memphis’ tir ve Elvis neye çomak soktuğunun farkında olmayan müzik tutkusuyla dolu bir gençtir…
SAHNEDE TİTREYEN GENCİN ABD’ DE YARATTIĞI KARŞI KONULMAZ COŞKU
İkinci Dünya Savaşından çıkmış ve resesyon yaşayan ABD toplumunun erkekleri tekrar meskenin reisi ve toplumun öznesi olarak görme; bayanı da tekrar konuta ve mesken işlerine gömmeye çalıştığı periyodun karşıtı olarak karşımıza çıkan Elvis, sahnedeki usulüyle hem şöhret hem de gayedir artık!
Siyahların, ahlaksız ve cinsel haz uyandırdığı fikri ile beyazların nefret ettiği müziğini kullanması, uzun saçları, parlak kostümleri, boyalı gözleri; bedeninin da tüm kıvrımlarını kullanarak ve titreyerek dans etmesiyle sakin bir topluma ve gençliğe ivme kazandıran Elvis Presley, tutucu bir toplum için tehdittir…
“That’s All Right” ve “Blue Moon of Kentucky” country, blues biçiminde hareketli rock’n roll modülleridir ve kızlar o dans edip müzik söylemeye başladığında iç çamaşırlarını sahneye fırlatmaya başlamışlardır. Albayla birlikte güney eyaletlerini kapsayan bir turneye çıkarlar. Bu ortada RCA Müzik Şirketine transferi gerçekleşmiştir. Her gittiği yerde olay olmaya başlayınca müzik söylemesine pürüz olmak için Vali tarafından buyruk gelir. Maksat Elvis’ cilt ABD menşeili Good Uzunluk yaratmak ve onu susturmaktır; fakat Elvis susmaya hiç niyetli değildir. Artık Amerikan gençlerinin idolü olmaya başladığı bir anda tutuklanan yıldız için iki yol vardır; ya asiliği törpülenecek ya da mahpus yatacaktır.
Albay, üzerinden para kazandığı bu genci kaybetmek istemediği için onun askere gitmesini teklif eder. Döndüğü vakit kendisini hollywood starı yapacağını garantiler. Böylelikle kayıp günleri başlayan genç elvis’ in almanya seyahati başlar. Bad Neuheim’ daki Grunewald Otelinde kalan presley’in 14 numaralı odası, gece gündüz hayranlarının takibindedir. Sonradan eşi olacak Priscilla ile tanışıp aşık olur.
2 Mart 1960′ da askerliği biten müzikçinin albay üzerinden imzaladığı sinemalar gişe rekoru kırarken; bir mühlet sonra alakasız reklam sinemalarının yüzü olmasıyla mesleği düşüşe geçer. Herkes sahnede mecnun üzere titreyen asi çocuğu özlemiştir.
SUİKASTLERLE SARSILAN ABD’ DE TEKRAR BAŞLANGIÇ
Kızı Lisa Marie’ nin doğumunun verdiği memnunluk, sonrasında ABD’ de siyah aykırılığının ve suikastların hortlaması ile hayatını kabusa çevirir. Üzerine para kaybetmekte, noel kartları ve dikiş makinelerinin reklamlarına çıkmak üzere kendi kimliği ile alakalı olmayan işlerden buhrana girmiştir. Kennedy’ nin vurulması, Malcolm X, Luther King ve Sharon Tate ‘ in öldürülmesi onda travmalar yaratır. Albayla olan ikircikli ilgisi de gayretidir. Onun yaptığı kontratlar ve mukaveleler bitmek bilmez. Vakit zaman arbede etseler de orta yolu bulurlar. Tekrar blues ve caz; tekrar parlak kostümler ve kaldığı yerden devam kıssa. Efsane artık dünya çapındadır; lakin hem albayın gizemi hem de öldürülme ve suikasta kurban gitme korkusu onda bir paranoya yaratarak sonunu hazırlamaktadır. 1968- 1973 yılları ortasında dünyanın en fazla tanınan, en fazla dinlenen ve ABD Liderinden bile fazla müdafaası olan bir adamdır.
Bir yandan obezite ile başı sıkıntıdadır; öte yandan da aldığı uyuşturucu ilaçlardan muzdariptir. Albayın kumar borçları yüzünden iflas etmesi de sonun başlangıcıdır.
Elvis Presley’nin son konseri, 26 Haziran 1977’de Indianapolis, IN’deki Market Square Arena’da 18.000 kişilik bir kalabalık için düzenlenir Dünyadan canlı olarak milyonların da izlediği kilolu ve mutsuz elvis, bu tarihten yaklaşık 2 ay sonra 16 Ağustos’ ta hayata gözlerini yumar..
Albayın EP’ yi istismar ve üzerinden haksız çıkar elde etmekten yargılandığını sinemanın finalinde öğreniyoruz. Bu tahminen de birçok kişinin bilmediği bir ayrıntıydı. Bu ortada Albay olmadığı ve düzmece bir kimlikle yıllardır arandığı da ortaya çıkıyor. Sinemada de bu durum ilginin kopuşunu hazırlıyor. Tahminen de müzikçiyi sona yaklaştıran ve buhrana sokan kıymetli nedenlerden biri de buydu; zira albay, ailesinden fazla onu tanıyan kişi olarak onun hayatında yer alan biri.
Elvis’ i Austin Butler, konuşurken, müzik söylerken ve trouble yaparken inanılmaz. Gençliğine ilişkin tüm müzikleri onun sesinden dinlediğimizi öğrenince şok geçirdim. Yalnızca olgunluk periyodunda geçen sahnelerde orjinal EP sesi varmış. Gerçeğinden ayırt etmek imkansız. Albayı canlandıran Tom Hanks ise rol için birinci defa bu kadar berbat ve haris bir karaktere bürünürken neredeyse tanınmaz halde ve dev bir aktör olduğu da saklamıyor
Helen Thompson (Elvis’în annesi Gladys), Richard Roxburg (Elvis’in babası Vernon), Olivia DeJonge (Priscilla Presley) ile Kelvin Harrison Jr. (B.B. King) da unutmak olmaz.
Elvis’ in dans ettiği ve müzik söylediği sahnelerin suratını yakın plandan vererek siyah beyaz kareye hapseden ödüllü manzara direktörü Mandy Walker da en kıymetli işi yapmış. Bir starın katmanlı hayatından bu kadar kıymetli bir sineması izlemeden geçmeyin diyor ve Elvis’ le bitiriyorum…
”Çocukken gerçek manada hayaller kuruyordum. Çizgi roman okur, kendimi çizgi kahraman hayal ederdim. Sinema seyreder, sinemadaki kahramanla kendimi özdeşleştirdim. Aslında tüm kurduğum hayaller bir gün gerçek oldu. Hatta tekraren. Çocukluğumda öğrendiğim bir cümle var: Müziksiz bir gün yaşanmış değildir. Ömrünüzde müzik yoksa arkadaşınız da yoktur. Müziksiz seyahat bitmez. Ben de daima müzik söylüyorum. Kendim için, sizler için.”
Özlem Kalkan