Alman iktisadı, doğal gaz krizinin yanı sıra enflasyon, faiz artışları, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının iktisat üzerindeki olumsuz tesiri, arz darboğazları ve Ukrayna savaşı üzere tıpkı anda birçok problemle karşı karşıya bulunuyor.
Rusya-Ukrayna savaşıyla global güç fiyatları yükselirken, bu durum ülkede enflasyonu giderek artırıyor.
Alman iktisadı Ukrayna’daki savaşın tesirlerinin fazla hissedilmemesiyle birinci çeyrekte resesyondan kıl hissesi kurtulurken, yüksek enflasyon, bozulan tedarik zincirleri ve Çin’deki Kovid-19 kısıtlamalarının ikinci çeyrekte iktisat üzerinde daha fazla baskı oluşturduğu kaydediliyor.
Almanya’da tüketici hassaslığı yüksek enflasyonla son vakitlerde büyük ölçüde kötüleşirken, üçüncü çeyrekte durumun düzelmemesi halinde Alman iktisadının iki çeyrek arka arda küçülerek teknik bir resesyona girebileceği belirtiliyor.
FAİZ ARTIŞI RESESYON RİSKİNİ ARTIRIYOR
Avrupa Merkez Bankası (ECB) uzun vakitten sonra birinci kere temmuz ayında ana faiz oranlarını artırmayı planlıyor.
Faiz oranlarının yıl sonuna kadar yüzde 1,75’e yükselmesi beklenirken, Avrupa’da faiz oranlarındaki geri dönüş resesyon riskini artırıyor.
Bu durum Avrupa’yı ekonomik bir uçurumdan geri çekmeye çalışan siyaset yapıcılar için daha büyük bir zahmet oluşturuyor.
KITADAKİ GAZ KRİZİ ALMANYA’YI ALARMA GEÇİRDİ
Kuzeyde Baltık Denizi’nden güneyde Adriyatik kıyılarına kadar olan Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sonra yaşanan gaz arz kriziyle başa çıkmak için tedbirler alıyor.
Avrupa’da 8 Haziran’da 79,40 avrodan süreç gören doğal gazın megavat saat fiyatının, 23 Haziran prestijiyle yüzde 60 artarak 127,17 avroya yükseldiği kayıtlarda yer alıyor. Bu sayı bu yılki 335 avroluk tepenin altında olmasına karşın bir yıl evvelki düzeyinin yüzde 300 üzerinde bulunuyor.
Almanya’ya hayati bir tedarik sağlayan Baltık Denizi’nin altındaki Kuzey Akım 1 boru sınırı ise tamirlerinin Moskova’ya karşı uygulanan Batı yaptırımları sonucu engellenmesiyle yalnızca yüzde 40 kapasiteyle hizmet verebiliyor.
Avrupa’nın en büyük iktisadına sahip olan ve Rusya’ya gazda en fazla bağımlı olan Almanya’da hükümet, kıtadaki “gaz krizinin” ortasında ülkenin 3 evreli Gaz Acil Durum Planı’nın 2’nci evresi olan “uyarı” düzeyini aktifleştirdi.
Alman Hükümetinin “uyarı” düzeyini etkinleştirmesinde, 14 Haziran’dan bu yana Rusya’dan gaz arzının kesilmesi ve gaz piyasasındaki yüksek fiyat düzeyinin devam etmesi tesirli oldu.
BİR SONRAKİ DÜZEY DOĞAL GAZ DAĞITIMINDA DEVLET KONTROLÜ
Almanya’nın Gaz Acil Durum Planı, erken ikaz, ikaz ve acil durum olmak üzere üç düzeyden oluşuyor ve kademelere nazaran piyasada alınacak önlemleri içeriyor.
Rusya’dan gelen doğal gazın kesintiye uğrama ihtimaline karşı Gaz Acil Durum Planı’nda erken ihtar düzeyi etkinleştirilirken, bir sonraki düzeyin aktifleştirilmesi halinde doğal gaz dağıtımında devlet denetimi öngörülüyor.
Rusya’dan Almanya’ya daha fazla gaz gelmemesi durumunda Alman hükümetinin Gaz Acil Durum Planı’nın da en yüksek seviyeyi aktifleştirmek zorunda kalacağı belirtiliyor.
Bunun olması halinde Almanya’nın Güç Piyasası Düzenleyici Kurumunun (Bundesnetzagentur-BNetzA) mevcut gaz hacimlerinin dağıtımını denetim edeceği, bunun birçok şirketin gaz ölçüsünde kahır yaşamasına neden olabileceği ve üretimi durdurabileceği kaydediliyor.
ALMANYA’YI KUVVETLİ GÜNLER BEKLİYOR
Alman hükümetinin 23 Haziran’da aldığı gazda “uyarı” kararının, Moskova ile Soğuk Savaş’a kadar uzanan güçlü enerji bağlarına sahip Almanya’nın iktisadı için güç günlerin işaretçisi olduğu belirtiliyor.
Gazprom, Kuzey Akım boru sınırına gaz tedarikinin 16 Haziran prestijiyle günlük 67 milyon metreküpe kadar sağlanabileceğini bildirmişti.
Söz konusu hatta gaz tedarikinin azalmasıyla Hollanda, Almanya ve Avusturya, gaz depolama tesislerini doldurma maksadıyla gaz tüketimini azaltmak için kömür santrallerinin tekrar devreye alınacağını açıklamıştı.
AB, Ukrayna’daki savaş öncesi gaz gereksiniminin yüzde 40’ını Rusya’dan karşılarken, Almanya, muhtaçlığı olan doğal gazın yüzde 55’ini Rus şirketlerinden karşılıyordu. Savaş sonrası Almanya bu oranı yüzde 35’e kadar düşürmüştü.
ALMAN ENDÜSTRİCİLER BÜYÜME BEKLENTİLERİNİ DÜŞÜRDÜ
Alman Sanayi Federasyonu (BDI), 21 Haziranda gerçekleştirilen Alman Sanayi Günü’nde, Almanya iktisadına yönelik 2022 yılı büyüme varsayımını Rusya-Ukrayna savaşı başlamadan evvel duyurulan yüzde 3,5’ten yüzde 1,5’e düşürdü.
BDI’nin raporunda, BDI Lideri Siegfried Russwurm, bahse ait değerlendirmesinde, “Çifte kriz, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Kovid-19 salgınının tesirleri sanayi için problemlere neden oluyor.” sözünü kullandı. Russwurm, gaz kesintisinin imalat sanayi üzerinde büyük olumsuz tesirleri olacağını ve ekonomiyi kaçınılmaz olarak resesyona sokacağını kaydetti.
ARTAN GÜÇ FİYATLARI VE TEDARİK EZALARI ALMAN İŞ DÜNYASININ ENDİŞELENDİRİYOR
Merkezi Münih’te bulunan İktisat Araştırma Enstitüsü’nden (Ifo) yapılan açıklamada da “Artan güç fiyatları ve gaz kıtlığı tehdidi Alman iş dünyası için büyük telaş kaynağı oluyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Almanya İktisat ve İklimi Muhafaza Bakanı Robert Habeck, teknik problemler nedeniyle Kuzey Akım boru çizgisi üzerinden Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatında kesintiyi “siyasi güdümlü” olarak nitelendirdi.
Avrupa, halihazırda yaklaşık yüzde 55’i dolu olan gaz depolama tesislerini tekrar doldurmak için yarışıyor. AB genelinde gaz depolama tesislerinin ekim ayına kadar yüzde 80’inin ve kasım ayına kadar yüzde 90’nın doldurulması hedefleniyor.
Kuzey Akım 1 boru çizgisi gaz akışlarının azalması ve Avrupa’ya sevkiyat sağlayan ABD’li büyük bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üreticisinin kesintiye uğraması, bu maksatlara ulaşılmasını zorlaştırıyor.
Ayrıca, Avrupa ülkelerinin tüm gereksinimlerini LNG’den karşılayacak altyapısının bulunmaması ve global LNG pazarının yüksek talep görmesi de dikkati çekiyor.
Rusya-Ukrayna savaşı başta gaz ve petrol olmak üzere ham unsur fiyatlarının yükselmesine, teslimat darboğazlarının yaygınlaşmasına, bunlarla gelen yüksek enflasyon ise şirketler ve tüketiciler için belirsizliğin artmasına neden oluyor.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) 4 Nisan’da, Rus gücüne ambargo uygulanması durumunda dış talebin zayıflaması ve daha fazla belirsizliğe yol açmasıyla Alman iktisadının bu yıl yaklaşık yüzde 2 küçülebileceği ihtarında bulunmuştu.
Bu ortada, Almanya’da nisan ayında yüzde 7,4 olan yıllık enflasyon, artan yakıt ve besin fiyatlarıyla mayısta 7,9’a çıkarak, birinci petrol krizinin yaşandığı 1973-1974 kışından bu yana en yüksek orana ulaşmıştı.