İki akademisyenin ve bir müzik müellifinin hazırladığı rapora nazaran, müzik işçilerinin yüzde 63’ü hiçbir toplumsal güvenlik kaydı olmadan çalışıyor. Türkiye’deki müzik işçilerinin çalışma şartları ve gelir durumlarıyla ilgili bir araştırma sonucu hazırlanan rapor, “21 Haziran Dünya Müzik Günü”nde yaşanan sıkıntıları gözler önüne serdi.
İki akademisyenin ve bir müzik müellifinin hazırladığı rapora nazaran, müzik işçilerinin yüzde 63’ü hiçbir toplumsal güvenlik kaydı olmadan çalışıyor.
Sevilla Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Doktora Öğrencisi Selda Dudu, Mimar Sinan Üniversitesi Müzikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evrim Hikmet Öğüt ve müzik müellifi Özge Ç. Denizci’nin hazırladığı “Türkiye’deki Müzik İşçilerinin Çalışma Şartları ve Gelir Durumları Üzerine Araştırma Raporu” yayınlandı.
“Dünya Müzik Günü”nde yayınlanan raporda, müzik işçilerinin çalışma şartları ve Koronavirüs pandemi sürecinde yaşadıkları ekonomik hak kayıpları ele alındı.
400’ÜN ÜZERİNDE MÜZİK İŞÇİSİYLE ANKET ÇALIŞMASI YAPILDI
Türkiye genelinde 400’den fazla müzik işçisiyle yapılan anket ve görüşmelerden çıkan sonuçların yer aldığı raporda, sadece icra alanında faaliyet gösteren müzisyenlere değil, sahne çalışanlarından stüdyo çalışanlarına, tertipten eğitime bu alanda emek veren herkese ulaşılması hedeflendi.
Koronavirüs sürecinde garantisiz kalan kesimlerden biri de müzik dalı oldu.
Araştırma, Türkiye’de müzik işçilerinin pandemi öncesinde de karşı karşıya oldukları genel çalışma şartları ve gelir durumları hakkında somut data sağlayan birinci çalışmalardan biri olarak bölümün resmedilmesi açısından değerli bir kaynak durumunda. Araştırma ayrıyeten, pandemi sürecinin istihdam ve fiyat üzerindeki tesirlerine de ışık tutuyor. 8 Kasım-10 Aralık 2020 tarihleri ortasında 400’den fazla müzik işçisinin katıldığı online anket çalışmasına ve birebir görüşmelere dayanan araştırmanın sonucuna dayanan raporda şu değerlendirmeler yapıldı:
“MÜZİK İŞÇİLERİ GARANTİSİZ ÇALIŞIYOR: müzik işçilerinin iş hayatına ve çalışma şartlarına yönelik birçok sorunun tespit edildiği ankette katılanlardan yüzde 63’ü hiçbir toplumsal güvenlik kaydı olmadan çalışmak zorunda. SGK bilgilerine nazaran, 2020 yılında Türkiye genelinde çalışanların yüzde 30’u kayıt dışı istihdam edildiği belirtilirken anket sonuçları, müzik kesiminde kayıt dışı çalışma oranının Türkiye genelinin iki katından fazla olduğunu gösteriyor. Müzik kesiminde yarı vakitli çalışma oranı neredeyse yüzde 70. Yarı vakitli çalışmada SGK kaydının yapılma oranı yalnızca yüzde 29. Bu iki bilgi birlikte değerlendirildiğinde, toplumsal güvenliğin istisnai bir hale geldiği söylenebilir. SGK’sız çalışma ve bunun yarattığı gelecek telaşı görüşmelerde de en fazla öne çıkan temalardan biri oldu.
MÜZİK İŞÇİLERİ GEÇİNEMİYOR, YÜZDE 71’İ EK İŞ ARIYOR: Anket çalışmasına katılan müzik işçilerinden yüzde 71’i müzik alanındaki işine ek olarak gelir elde etmek gayesiyle ikinci bir iş aradığını belirtti. İkinci bir iş aramaya duyulan gereksinimin yüzde 71’e varan bir seviyede olması, müzik işçilerinin gelirlerini yetersiz bulduklarına ait en bariz delillerden birini oluşturuyor. Ankette iştirakçilere 2019 ve 2020 yılı ortalama aylık gelirleri soruldu ve pandeminin gelir üzerindeki tesiri somutlaştırıldı. İştirakçilerin 2019 yılında ortalama aylık geliri 5 bin 685 TL olarak tespit edildi ve müzik alanındaki işlerinden elde ettikleri ortalama aylık net nakdi gelirlerine ait karşılıkları Türk-İş tarafından hazırlanan 2019 yılı aralık ayı açlık ve yoksulluk hudutları baz alınarak sınıflandı. Buna nazaran; 2019 yılında iştirakçilerden yüzde 31’i taban fiyat altında, yüzde 6’sı dört kişilik bir ailenin açlık hududu ile bir kişinin hayat maliyeti ortasında, yüzde 45’i bir kişinin ömür maliyeti ile dört kişilik bir ailenin yoksulluk hududu ortasında ve yüzde 18’i dört kişilik ailenin yoksulluk sonu üstünde kazandı.
KATILIMCILARDAN YÜZDE 86’SININ GELİRLERİNDEN ŞAD DEĞİL: 2020 yılında ise ortalama aylık gelir 3 bin 129 TL olarak tespit edildi. Ortalama aylık gelirdeki akut düşüşün yanı sıra, taban fiyat altında gelir elde eden müzik işçilerinin oranının yüzde 31’den, tam iki katına yükselmesi ve en yüksek gelir kümesinin yüzde 18’lik bir orandan yüzde 6’lık bir orana gerilemesi, müzik kesimi çalışanlarının pandemi sürecinde uğradığı gelir kaybını sayısal olarak somutlaştırdı. İştirakçilerden yalnızca yüzde 14’ü gelirlerinden mutluyken, yüzde 86’sının gelirlerinden mutlu olmadığı tespit edildi.”