Rusya basınında geçen hafta: ‘Ya küreselleşmeye dönüş ya da bağımsız bir strateji’

Svobodnaya Pressa ya konuşan Avrupa Araştırmaları Merkezi araştırmacısı V Olençenko AB nin kıymetli organlarının başındaki von der Leyen Borrell üzere isimleri Amerikan lobisi olarak pahalandırıyor Olelçenko Ukrayna ya aday üyelik Escort Cevizli statüsü tanınmasının Türkiye ye hakaret olacağını da söylüyor

Sol Yurtsever Güçler e yakın Zavtra Rusya da kapitalizmin yolu sorununa dönüyor ve devlet kapitalizmi mi yoksa liberal kapitalizm mi tartışmasının bugün çok daha değerli olduğunu vurguluyor

Rusya nın en önde gelen türkologlarından V Avatkov ise Türkiye nin Rusya aykırısı yaptırımlara katılmama kararından öbür Güney Kafkasya daki durumu da pahalandırıyor

‘YA GLOBALLEŞMEYE DÖNÜŞ YA DA TAM BAĞIMSIZ BİR STRATEJİ’

Rusya nın Ukrayna da özel askeri operasyonu başladığından beri hem dünyada hem de Rusya siyasetinde askeri siyasi durumda esaslı hatta radikal değişiklikler meydana geldi Bunlardan biri dünyada askeri siyasi durumun geleceği ve bu askeri siyasi durumda Rusya nın globalleşmeye ve Batı ya veda etmesi bağlamında gelecekteki sureti ikincisi de artan siyasi ve iktisadi otarşi eğilimi St Petersburg İktisat Forumu nda da yaklaşımlardaki bu farklılık özellikle güçlendi bunun nedenleri ortasında Almanya Fransa İtalya ve Romanya önderlerinin Kiev ziyareti de vardı Bu ülkeler Nazi rejimini resmi olarak destekliyor lakin Almanya da bazılarının ve nedense Rusya da çoklarının fikrine göre Kiev i gayri resmi olarak uzlaşmaya itmeye çalışıyorlar

Lavrov birinci yaklaşımı ABD ye yalnızca Avrupa da değil Asya Pasifik bölgesinde de AUKUS QUAD oluşturuluyor ebediyen liderlik temin etmek Çin i denetim altında tutmak ve Rusya yı tecrit etmek isteyen Batı yönelimi olarak nitelemişti

Belli ki Rusya nın Batı yla vedalaşması tıpkı vakitte Şanghay İşbirliği Örgütü temelinde yeni güç merkezlerinin oluşması eğiliminin güçlenmesi manasına gelir Bu örgütün üyeleri Çin Rusya Hindistan Brezilya Batı dan uzaklaşarak daha bağımsız bir dış siyaset yürütmeye başladılar

Diğer bir tabirle Batı ve onun askeri siyasi koalisyonu 2022 de dünyadaki en kuvvetli güç merkezi oldu lakin biricik de değil finans ve iktisattaki hâkimiyeti ise doğal kaynaklara bağımlılığı hasebiyle o kadar da büyük değil

Rusya da seçkinin gelecek tahayyülü küreselleşmeye dönüş olabilir yahut Rusya nın Batı ya bütün pencerelerini kapatmadan bağımsız bir stratejisi gütmesinin zaruretini ve yeni askeri siyasi durumun ortaya çıktığını kabul etmek olabilir

Eğer küreselleşmeye dönülecekse Rusya nın 2022 başına kadar yürüdüğü yol kaçınılmazdır hammadde iktisadı yurtdışına döviz akışı Batı pahalar öncelikle de emtia sistemine entegrasyon ulusal menfaat ve kurumların göz arkası edilmesi Benim görüşüme nazaran özel operasyonun başlamasından sonra bu türlü bir geri dönüş mümkün olmaktan çıkmıştır Üstelik öncelikle iç siyasi nedenlerle

İkinci strateji seçeneği yönetici elitteki liberallerin ve kompradorların atalet kuvvetini ve direnişini aşmaktaki zahmetlere karşın gerçek olan yoldur Bu yol ulusal beşeri sermayenin ve ulusal kurumların gelişmesini temel alır Bu yoldaki en kıymetli rolü devlet ve toplumdaki siloviki organları bu bağlamda askeri ve kolluk entelektüel özellikle da silahlı kuvvetler ve askeri sınai kompleks oynar

Dolayısıyla silahlı kuvvetler ve askeri sınai kompleksin geleceği bunların planlamasının ve bütün bu alanın geleceği seçilen stratejiye bağlıdır

Putin in askeri operasyon kararı benim görüşüme nazaran biraz da geç kalınmış bir karardı çünkü büyük olasılıkla Rusya askeri teknolojik olarak da siyasi olarak da hazır değildi A Podberezkin Rusya Devlet Memleketler arası Alakalar Enstitüsü Askeri Siyasi Araştırmalar Merkezi 17 Haziran

‘UKRAYNA’YA ADAY ÜYELİK TÜRKİYE’YE HAKARET OLUR’

Politico nun 13 Haziran da yapılan Avrupa komiserleri ortasındaki görüşmeleri bilen kaynaklarına dayanarak yazdığına nazaran Avrupa Komitesi Ukrayna ya AB aday üyeliği vermeyi önerecek Gazetenin yazdığına nazaran en azından üç ülke şimdilik buna karşı

Bu Tiflis te hoşnutsuzluk doğurdu Gürcistan Başbakanı İ Garibaşvili ülkesinin otuz yıllık demokrasi mücadelesiyle ve hükümetin son dokuz yıldır yürüttüğü ıslahatlarla üyeliği hak ettiğini düşünüyor Başbakana nazaran Gürcistan Ukrayna ve Moldova nın on kat ilerisinde ve hak ettiği statüyü istiyor

Tiflis in reaksiyonu Kiev in güzeline gitmedi Zelenskiy in başkanlık ofisi danışmanı M Podolyak Tiflis in Rusya aksisi yaptırımlara katılmayı reddetmesini kınadı

Rusya Bilimler Akademisi ne bağlı Dünya İktisadı ve Memleketler arası Bağlantılar Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Merkezi kıdemli üyelerinden V Olençenko Ukrayna nın üyeliği sorununun AB üyelerini böldüğünü düşünüyor Almanya Fransa İtalya üzere önde gelen ülkeler AB nin iktisadi temelini meydana getiriyorlar Avrupa Komisyonu nun bugünkü idaresi altında AB saldırgan ve tek taraflı bir siyasetin borazanı haline gelmiş durumda

Olelçenko şöyle diyor

Avrupa da U von der Leyen in de J Borrell in de Amerikan yanlısı bir tavır takındıkları görüşü çok yaygın hatta bazıları bunları AB deki Amerikan yanlısı lobi olarak isimlendiriyor Ukrayna nın adaylığa kabulünün ne iktisadi ne siyasi bir temeli var fakat bu mevcut Amerikan idaresini çok heyecanlandırıyor Aslında AB deki Amerikan siyasetinin sürdürücüleri haline gelen ve onu bölen Baltık ülkelerine ve Polonya ya da bu halde üyelik vermişlerdi

Hatırlayacak olursak Zelenskiy e üyelik müracaatında bulunmasını von der Leyen kendisi önermişti Lakin bunu Gürcistan ve Moldova ya önermedi Lakin Avrupa Komisyonu nun Ukrayna ya aday üyelik statüsü verilmesini önermesi AB nin karşılaştığı en büyük sorun olmayacak En büyük sorun 10 yıldan fazladır aday üyelik statüsünün verilmesini bekleyen Türkiye olacak Bu elbette Türkiye ye bir hakaret olacak çünkü iktisadi gelişmişliğiyle dünyadaki siyasi statüsüyle ve AB için kıymetiyle Türkiye bugünkü Ukrayna idaresinden çok daha yüksekte akıllı ve güçlü Türkiye bunu uysalca kabullenmeyecektir Finlandiya ve İsveç in NATO ya girme niyetine batı ülkeleri nezdinde nasıl sert ve beklenmedik bir reaksiyon gösterdiğine bakmak kâfi İ Guseva Svobodnaya Pressa 17 Haziran

‘DEVLET KAPİTALİZMİ Mİ LİBERAL KAPİTALİZM Mİ ‘

Kolektif Batı Rusya ve Belarus a karşı iktisadi savaşı açıktan yürütmeye başladığından beri üç aydan çok vakit geçti Bu müddette Rusya da GKO 1941 de Alman akınıyla birlikte örgütlenen en yüksek devlet organı olan Devlet Savunma Komitesi H Y gibisi bir şey çıkmadı

Bu düzeyde bir kararı alabilecek herkesi hükümeti suçlayabiliriz Lakin bana o denli geliyor ki biz toplum olarak kendimiz de hükümetten karşı taarruza hazırlanmaya başlamasını talep etmiyoruz

1991 felaketinden sonra Rusya kendisini geçiş iktisadı ülkesi olarak tanımladı yani gelişmekte olan ülkeler kategorisine düştü 1991 den sonra devlet bütçesinin esas kalemini güç kaynaklarının ihracı teşkil etmeye başladı tıpkı OPEC ülkelerinde olduğu üzere Lakin o ülkelerin istisnasız hepsinde de fosil yakıt bölümleriyle alakalı her şey devlet tarafından en amansız formda denetim edilir Saudi Aramco devlet şirketidir Cezayir de Sonatrach devlet şirketidir İran Ulusal Petrol Şirketi isminden muhakkak Dünyada hiç kimse de liberalizmin yahut öbür saçmalıkların yokluğundan dolayı kızmaz

Rusya ise bir kadavra olmaya karar verdi Rosneft kâh devlet denetiminde kâh değil Gazprom Neft farklı faaliyet sürdürüyor ayrıyeten Lukoil Surgutneftegaz Tatneft İrkutsk Petrol Şirketi Nezavisimaya Neftegazovaya Kompaniya ve daha elli tane benzerleri var 2004 te YUKOS davasından sonra petrol kesiminin devletleştirilmesi sonuna kadar götürülebilirdi ancak ne olduğuna bakın

Bununla birlikte Rusya da büsbütün zıt örnekler de var Rosatom un ve askeri sınai kompleksimizin yeni füze tank nükleer santral projeleri için kendi dışına başvuracak olmalarını aklımız almıyor

1991 den beri Rusya da ne cins bir kapitalizm olacağı tartışmaları devam ediyor Devlet kapitalizmi mi liberal kapitalizm mi Hükümetin mali iktisadi bloku denilen şirin beşerler liberal kapitalizmin ideologlarıyla et ve tırnak gibiler B Martsinkeviç Zavtra 14 Haziran

‘SENİ BESLEYEN ELİ ISIRMAYACAKSIN’

Rusya nın en önde gelen türkologlarından Vladimir Avatkov yerli uzmanlarla ve Rusyalı diplomatlarla görüşmeler yaptığı Ermenistan ziyareti sırasında şöyle yazdı

Türkler şayet kaynağınız yoksa kaynağı olan kimseleri bulmanız ve onların bu kaynakları sizinle kibarca paylaşmalarını sağlamanız gerektiğini biliyorlar Burada temkinlilik göstermek ve Batı nın kusurlarından da kaçınmak gerek seni besleyen eli ısırmayacaksın Ankara nın Rusya zıddı yaptırımları neden desteklemediği sorusunun yanıtı bu O denli yapsa S 400 lere inşaatı devam eden Akkuyu Nükleer Santrali ne ne olacak Turizm ne hale gelecek kaynaklar nereden bulunacak

Avatkov Erivan daki bir dizi görüşmesinden sonra gazetecilerle yaptığı mülakatta Güney Kafkasya da hiçbir yabancı aktörün Rusya kadar barış istemediğini de söyledi

Bu açıdan bütün tarafların çatışma ortamından yorgun düştükleri gözleniyor Bunun üstesinden bir yolunu bulup gelme isteği var Rusya buna her vakit katkıda bulundu ve bundan sonra da barış ve güvenliğe katkıda bulunacak Buna altyapı projeleriyle görüşmelerle hudut tespitiyle erişilebilir Bu sonuncu süreç hâlihazırda başlamış bulunuyor ve dağıtmak isteyen çok kimse olmasına karşın durdurmak oldukça güç EDaily 16 Haziran