Öğrencilerin çalışma hayatı ile tanışması bakımından yaz stajı epeyce değerli. Yıllardır üniversite öğrencileri için badire olan staj, pandeminin patlak vermesiyle daha da zorlaştı. Bu süreçte birçok kurum stajyer alımlarını durdurdu ya da kontenjanlarını azalttı. Yasaklar kalktı fakat kimi işletmeler pandemiyi mazeret ederek stajyer almamayı sürdürüyor. Özelikle firmaların uzaktan çalışma modeline geçmesi ve ofislerini daraltması gençlerin staj zahmetini daha da büyüttü.
Türkiye Gazetesi’nden Mahmut Özay’ın haberine nazaran, stajı bulan öğrenciler ise türlü türlü zorluklarla tanışıyor. Maddedeki boşluklar yapılan düzenleme ile kapatıldı fakat özelikle büyükşehirlerde birtakım firmalar öğrencilere bir fiyat vermesi gerekirken para talep ediyor. Geçtiğimiz günlerde 6 bin üniversite öğrencisiyle yapılan bir araştırmada “Stajyer fiyatı aldınız mı?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 70’i ‘almadım’ dediği öğrenildi.
İşte staja başlayacak gençlere rehber olacak 4 soru:
1- FİYAT ALINIR MI?
Stajda firmaların muhakkak bir fiyat vermesi zarurî. Stajyerlikte ödenecek para hesaplanırken tek kriter aylık taban fiyatın net meblağı. Bunun üzerinden sayı çıkarılıyor. Lise ve üniversite öğrencileri için kendi içinde farklı ayırımları kelam konusu. Zarurî staj için lise öğrencilerine ödenecek fiyat şayet çalışılan iş yerinde işçi 20 ve üzeri ise 1.276 TL ödenir. 20 çalışanın altında olan yerlerde ise lise stajyerlerine ödenen fiyat 640 lira. Mecburî üniversite stajı için ise bu fiyat 1.490 TL… Minimum fiyatta yıl içinde değişiklik olması hâlinde, bu artışlar birebir oranda öğrencilerin fiyatlarına yansıtılır.
2- SİGORTA YATAR MI?
Yönetmelik gereği zarurî staj çoklukla 30 gün. Bu müddette sigortalar rektörlük tarafından ödenir. Sigortasız staj yapan öğrencilerin stajları geçersiz sayılır. Staj mühletleri emeklilikte hesaba katılmıyor. Zira çıraklık ya da stajyerlik periyodunda emeklilik primi ödenmiyor, yalnızca iş kazası, meslek hastalığı ve genel sıhhat sigortası primleri ödeniyor. Buna da staj sigortası deniyor. Burada hedef, işletmelerde staj gören öğrencilerin oluşabilecek kaza yahut hastalıklara karşı muhafaza sağlanması.
3- DEVAM ZARURÎ MU?
Stajlar, üniversite akademik takvimdeki ders ve imtihan devirleri dışında kalan günlerde yapılır. Staj yapılan iş yerinin hafta sonları da faaliyette olması durumunda belgelemek koşuluyla öğrenci hafta sonu da staj yapabilir. Devam zaruriliği var.
4- DEFTERDE NE OLMALI?
Öğrenci, staj müddeti boyunca, kendisine verilen programa nazaran yürüttüğü çalışmaları staj belgesine günü gününe not eder. Öğrenci, staj yaptığı iş yerinin yetkilisine defterin her sayfasına kaşe bastırarak ve imzalatarak onaylatır.
DENEYİM İSTİYORLAR
* Gökber Söğüt: İstanbul’da âlâ bir yerde staj buldum lakin maddi zorluklardan ötürü gitmem mümkün değil. Orada yaşayan bir akrabam olmadığı için maalesef ne yapacağımı bilmiyorum.
* Yiğit Uç: ‘Staj Fiyatı Talep Etmeme Formu’ diye bir şey imzalattılar. Üniversiteyi bitirip diplomayı almak için mecbur kabul ettim.
* Damla Sönmez: Staj fiyatlarımız diploma alınca ödenecek dediler fakat aylar geçti bir şey yatmadı. Daha tuhaf olanı birkaç yere müracaatta bulundum benden tecrübe istediler.