Döviz kurlarını denetim altına alamayan Merkez Bankası, faturayı öteki kesitlerin yanısıra ihracatçılara da kesti. Banka, İhracat Ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama Talimatı’nı güncelledi. Yeni uygulamayla reeskont kredisi kullanmak için daha evvel döviz gelirinin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na satma mecburiliği olan ihracatçılar, buna ek olarak döviz gelirinin yüzde 30’unu da bankalara satacak. Birebir vakitte satışı izleyen bir aylık periyotta de döviz almamayı taahhüt edecek. TL reeskont kredilerinde azami vade 360 gün, savunma endüstrisi için azami vade ise 720 gün olacak.
Kararı, Dünya gazetesinden Merve Yiğitcan’a pahalandıran ihracatçılar, döviz girdisi yüksek olan bölümlerin reeskont kredisi kullanımının güçleşeceğine işaret ettiler. Uygulamanın ihracatı yavaşlatma riski taşıdığını belirten kesim temsilcileri, uzun vadede ise pazar kaybına kadar çok sayıda sorunun ortaya çıkabileceğini söz ediyor.
İKMİB LİDERİ PELİSTER: EKSTRA SARFİYAT OLUŞTURUYOR
İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Şurası Lideri Adil Pelister, kimya dalının ithalata bağımlılık oranın yüksek olduğuna işaret ederek, kesim olarak döviz kullanmak zorunda olduklarını vurguladı. Merkez Bankası’na yüzde 40 döviz bozdurma mecburiliği hasebiyle zati şirketlerin bir kambiyo sarfiyatı oluştuğuna dikkat çeken Pelister “Ayrıca dövizin yüzde 40’ını bozdurulup sonrasında gereksinim olduğunda döviz satın alındığında ortada bir fark oluşuyor. Bu şirketin ekstra bir masrafı oluyor. İkincisi de alım satım ortasındaki fark. Bu durum da başka bir sarfiyat oluşturuyor. TL reeskont kredisi için de yüzde 30 bankaya döviz bozdurma zaruriliği ihracatçılarımızı finansman idaresi açısından düşünceli bir duruma getirecektir. Türkiye ihracatı, hammadde ve yarı mamul bakımından ithalata dayalı olduğu için bu durum çok kahır yaratabilir. Hammadde ödemeleri için tekrar döviz alındığında oran yüzde 70 olur ise yüzde 3’e varan kaybımız olabilecektir. Aksi takdirde kâr marjı kurtarmadığı durumlarda bunu da fiyata yansıtmak, tahminen pazar kaybetmek durumunda kalacağız” değerlendirmesinde bulundu.
EROĞLU: HAMMADDE YÜKÜ İTHAL OLAN DALLARA KREDİ ZORLAŞTI
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Lideri Yavuz Eroğlu ise “Hammadde yükü ithal olan kesimlerin bu ihracat dayanaklı krediden faydalanması şu anki şartlarda güçleşiyor. Merkez Bankası’nın bu enstrümanın alanını daralttığını görüyoruz. Bizler ihracatçı olarak ihracata verilen dayanağın daraltılmasından mutlu olmadık. Daha da genişletilmesinin ülke ihracatı açısından daha yararlı olacağı kanaatindeyiz” dedi.
TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Lideri Veysel Yayan kararı, “Türkiye’nin içinde bulunduğu koşullarda birtakım istikrarları oluşturmak için atılması gereken adımlar kapsamında” değerlendirirken, kalıcı olmaması gerektiğinin altını çizdi. İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, reeskont kredisinde vadenin uzamasını olumlu bir gelişme olarak değerlendirirken öteki kısımlar ile ilgili tenkitte bulundu.
FAYAT: DÖVİZİN FİTİLİNİ ATEŞLEYEBİLİR
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Erdem Fayat, ihracatçılar için en uygun ve en çok talep edilen kredinin reeskont kredisi olduğunu, bu kredinin de yaklaşık 2 haftadır kullandırılmadığına dikkat çekerek, “Nedenini bilmiyorduk. Tahminen de bunun hazırlığı yapıldığı için verilmiyordu. Bu büyük meşakkat. (30 gün döviz satın almama taahhüdü) Muhtaçlığı olan ihracatçı dövizi kesinlikle bulacak. Bankadan bulamazsa hür piyasadan bulacak. Tahminen de bu dövizi karaborsadan alması gerekecek. İşte bu durum da dövizin fitilini ateşleyebilir” ihtarında bulundu.
Reeskont kredisi nedir?
Reeskont kredisi, ihracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kaynağından kullandırılan uygun maliyetli, ihracat taahhütlü kredi süreçleridir. Kredilerin vadesinde geri ödemesi döviz üzerinden gerçekleştiği için Merkez Bankası’nın döviz rezervlerine katkı sağlanmaktadır.