Türk Eğitim Derneği’nin fikir kuruluşu TEDMEM, seçim sürecinde eğitim taahhütlerinin ne kadar tesirli olacağını gözlemlemek emeliyle ‘Siyasi Partilerin Eğitim Vaatlerinin Seçmen Tercihlerindeki Rolü Araştırması’ yaptı. Araştırma kapsamında 1950’den itibaren 90’a yakın seçim bildirgesi incelendi.
Araştırmaya nazaran, Türkiye genelinin yüzde 45’inin, 18-24 yaş ortası gençlerin ise yüzde 57’sinin seçim vaatleriyle kullandıkları oy ortasında irtibat görüldü. Gençlerin yüzde 67’si eğitimi düzelteceğine inandığı siyasetçi için oyunu değiştirebileceğini söylüyor.
“Seçimin yazgısı eğitim vaatlerine mi bağlı?” ana sorusu üzerinden çeşitlendirilen araştırmayla Türkiye siyasetinin polimetresi ortaya konulurken, sürecin nasıl işlemesi gerektiğine dair tahlil teklifleri de sunuldu.
Türkiye’de eğitime yönelik seçim vaatlerine bakıldığında dünya örneklerine kıyasla ‘çok genel, popülist, yüzeysel ve belirsiz’ kaldığı görüldü. Siyasi partilerin yıllar içinde eğitim vaatlerinin değişmediği ve tekrar ettiği, Türkiye’de eğitim gereksiniminin karşılanamadığı belirlendi.
Saha çalışmaları KONDA Araştırma ve Danışmanlık tarafından yapılan araştırma, Türkiye’deki seçmen nüfusunu temsil edecek 3 bin bireyle gerçekleşti. 2023 seçimlerinde oy kullanacak 18-24 yaş aralığındaki gençlerin oy verme davranışları ve eğitim vaatleri ortasındaki etkileşime de değinildi.
HER İKİ GENÇTEN BİRİ EĞİTİM SİSTEMİNE ÖNCELİK İSTİYOR
Araştırma kapsamında ‘Siyasetçiler neye öncelik versin?’ sorusuna verilen yanıtlar içinde eğitim, iktisattan sonra birinci sırada geliyor. 18-24 yaş aralığındaki her iki gençten biri eğitim sistemine öncelik verilmesini istiyor. Seçmenin oy verirken tercihini nasıl yaptığına bakıldığında ise 18-24 yaş ortasındaki gençlerin yüzde 54’ü hiçbir siyasi partinin kendisini temsil etmediğini düşünen yahut seçim devrinde siyasi parti çalışmalarına bakarak oy verenlerden oluşuyor.
SEÇİM VAATLERİYLE OYU DEĞİŞEBİLENLERİN ORANI YÜZDE 45
Araştırma kapsamında seçmenin oyunun seçim vaatleriyle değişip değişmediği de soruldu. Türkiye genelinin yüzde 45’inin seçim vaatleriyle oyu değişebilirken, 18-24 yaş aralığında bu oran yüzde 57 olarak görülüyor. Her seçim birebir partiye/lidere oy verdiğini belirtenlerin ortasında bile seçim vaatlerine nazaran oy verdiği partiyi değiştirme potansiyeli olanlar bulunuyor. Oy değiştirme konusunda daha az esnek olan taraftar ve başkancı seçmen kümelerinde dahi her beş bireyden en az biri seçim vaatleriyle oyunun değişebileceğini tabir ediyor. Seçim vaatleriyle oy tercihini değiştirmeye en yakın küme ise öğrenciler. Her 10 öğrenciden yaklaşık 7’si oy tercihinin seçim vaatleriyle değişebileceğini söz ediyor. Meslek kümelerine nazaran incelendiğinde ise beyaz yaka çalışanların yüzde 48’inin; personel, esnaf ve çiftçinin yüzde 40’ının; işçilerin yüzde 35’inin; işsizlerin ise yüzde 50’sinin seçim vaatlerine nazaran oyunun değişebileceği görüldü. Çalışmayan bayanlarda ise bu oran yüzde 41 oldu.
TOPLUMUN YÜZDE 56’SI EĞİTİMİ DÜZELTECEK SİYASETÇİ İÇİN OYUNU DEĞİŞTİRİYOR
Araştırmada yanıt aranan bir öteki soru ise “Toplum eğitimi düzelteceğine inandığı siyasetçi için oyunu değiştirebilir mi?” oluyor. Toplumun yüzde 56’sı, gençlerin ise yüzde 67’si eğitimi düzelteceğine inandığı siyasetçi için oyunu değiştirebileceğini söylüyor. Araştırma datalarına nazaran, toplumun sadece yüzde 17’si eğitim sisteminin iyi/çok güzel olduğunu düşünürken, toplumun yarısından fazlası ise eğitim siteminin kötü/çok makus olduğunu, 18-24 yaş aralığındaki gençlerin sırf yüzde 7’si eğitim sisteminin iyi/çok âlâ olduğunu, her 10 gençten en az 7’si ise eğitim sisteminin kötü/çok makûs olduğunu düşünüyor. İştirakçilerin yüzde 34’ü aldığı eğitimin kendisine bir şey katmadığını belirtirken, eğitimin kendi çocuğuna bir şey katmayacağını düşünenlerin oranı ise yüzde 16.
Araştırma kapsamında her 10 bireyden 8’i lakin eğitim düzeyi yükselirse Türkiye’nin güçlü bir ülke olacağını düşünürken, her 3 şahıstan 2’si para ve statü sahibi olmak için düzgün bir eğitimin kaide olduğunu tabir ediyor.
Araştırma datalarına nazaran toplumun yüzde 93’ü, gençlerin ise yüzde 94’ü mesleksel eğitimin güçlendirilmesini çok değerli buluyor. Bu hususlarla ilgili verilen “mesleki eğitim güçlendirilecek”, “öğrenciler iş dünyasına hazırlanacak formda yetişecek”, “eleştirel düşünme, sorgulama ve sorun çözme marifetlerine sahip gençler yetiştirilecek”, “her öğrencinin teknoloji eğitimi alması sağlanacak” üzere vaatler toplumun ve gençlerin yüzde 90’ı tarafından çok kıymetli bulunuyor.
‘EĞİTİM SİYASETİN EZBERLENMİŞ DENKLEMLERİNİ BOZABİLİR’
Raporla ilgili konuşan Türk Eğitim Derneği Genel Lideri Selçuk Pehlivanoğlu, “Seçimler, ülkelerin yazgısını değiştirir. Seçimler, gelecek kuşakların dünyaya açılan kapısını tesirler. O nedenle siyasalların en büyük yükümlülüğü, genç jenerasyonlara sunacakları vaatlerde saklıdır. Tam bu noktada Türkiye yeni bir seçim sürecine süratle yaklaşırken, biz de ömrünü genç jenerasyona, çocuklarımızın nitelikli eğitimine adamış, 94 yıllık bir sivil toplum kuruluşu olarak sorumluluğumuzu yerine getirmek istedik. Üç kuşağı tıpkı sandıkta buluşturacak seçim sürecinde, eğitim taahhütlerinin ne kadar tesirli olacağını gözlemlemek gayesiyle bu araştırmayı yapmayı bir ülke misyonu bildik. Farklı seçmen profilleriyle gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerle seçmenlerin zihin haritalarını çıkardık. Ulaştığımız sonuç tartışma götürmez bir netlikteydi. Eğitim, siyasetin ezberlenmiş denklemlerini bozabilir” dedi.
TEDMEM Koordinatörü Dr. Sabiha Sunar, araştırmayı neden gerçekleştirdiklerini şu sözlerle tabir etti, “Ülkenin bütün çocuklarının daha keyifli bir geleceğe kavuşması için araştırmaya ve üretmeye devam ediyoruz. Eğitimin, ülkenin öncelikli gündemi ortasında yer bulabilmesi için bu kere tarafımızı siyasete çevirdik. Maksadımız, toplumun gözünde eğitimi pozisyonlandırmak, toplumun siyasetten eğitimle ilgili beklentilerini somutlaştırmak ve eğitimin toplum ile siyaset ortasındaki münasebette oynadığı rolü tanımlamak.”
Araştırmanın tamamına buradan ulaşılabilir.