Eskişehir Sanayi Odası tarafından düzenlenen ‘Eskişehir Sanayi Kongresi’ bugün başladı. Kongreye katılan TÜSİAD İdare Heyeti Lideri Orhan Turan açılış konuşmasında, “Ücretlerde ayarlama yapmanın çalışanların refah artışına kâfi katkıyı sağlamadığını da görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Henüz mayıs ayında kuzey yarıkürenin yüksek nüfus yoğunluğunu barındıran Hindistan ve Pakistan’ın rekor yükseklikteki sıcaklıklarla baş etmeye çalıştığını tabir eden Turan, “Gelişmekte olan ekonomiler hane halkı bütçelerinin yüzde 25’ini besine ayırıyor. Sahra altı Afrika’da ise bu oran yüzde 40’a yükseliyor. O denli görülüyor ki, eşitsizlikler ve temel gereksinimlere erişimi zorlaştıran krizler, dünyanın fakir kesitleri üzerinde ağır bir tesir yapacak” dedi.
“ATILACAK HAKİKAT ADIMLARLA RİSK ÖNLENEBİLİR”
İş dünyasının, profesyonelinden girişimcisine, yatırımcısından ekonomistine kadar tüm mensuplarıyla sürdürülebilir bir geleceğin önündeki tehditlere odaklanmasını gerektirdiğini vurgulayan Turan şunları söyledi:
“Atılacak yanlışsız adımlarla bu riskin hala önlenebilir ve yönetilebilir olduğunu unutmamamız gerekiyor. İktisada, endüstriye, ihracata, yeşil ve dijital dönüşümlere bakışımız da bu doğrultuda şekillenmeli.
Küresel iktisadın dalgalı görünümünde ülke ekonomimiz ne yazık ki önünde uzanan riskleri bertaraf edip, fırsatları değerlendirebilecek bir görünümden uzakta seyrediyor. Çalkantılı bir periyoda yüksek kur, yüksek enflasyon ve artan hayat pahalılığı sarmalında giriyoruz. Eylülden bu yana uygulamakta olduğumuz iktisadi siyasetler çerçevesinde, enflasyonun öngörülebilirliği son derece zorlaşmış durumda.
Şiddetli küresel enflasyon ortamında ülke ekonomimizde yalnızca arz taraflı değil talep taraflı da bir enflasyon mevcut. Enflasyon oranımız yıllık yüzde 70’i aşmış durumda ve bu süreci besleyen dinamikler hafiflemenin bilakis daha da enflasyonist olmaya devam ediyor.
Halihazırdaki kur ve para siyaseti iktisattaki pek çok parametreyi de olumsuz etkiliyor. Enflasyon baskısı, şirketlerin her kalemde maliyetlerini yükseltirken, fiyatlı kesim dahil olmak üzere toplumun tüm kesitlerinde ömür standartlarını olumsuz etkiliyor”
“ÜCRETLERDEKİ ARTIŞ, REFAH ARTIŞINA KATKI SAĞLAMADI”
Sene başında bilhassa minimum fiyata yapılan yüksek artırım oranına karşın alım gücünün süratle düştüğünü ve geçtiğimiz yıl özel dalda pek çok şirket çalışanının enflasyondan korumak için inisiyatif aldığını belirten Turan, “Bununla birlikte gerçek iktisadi siyaset adımları atılmadığında, maalesef yalnızca fiyatlarda ayarlama yapmanın çalışanların refah artışına kâfi katkıyı sağlamadığını da görüyoruz. İhracata dayalı büyümeyi temel alan iktisat siyasetlerimizin sonuçları ise bu görünümü tamir etmekten maalesef uzak görünüyor. Yılın birinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 7,3 oranında büyüyen ekonomimizde ana kaynağın yatırım değil şiddetli tüketim olduğunu da görmekteyiz. Enflasyondan korunma refleksi, yani tüketimin öne çekilmesi birinci çeyrekte büyümeye en yüksek katkının tüketim harcamalarından gelmesini sağladı” diye konuştu.
“DIŞ TİCARET AÇIĞI REKOR SEVİYELERE GELDİ”
Sürdürülebilir kalkınma açısından stratejik değere sahip tarımda sonlu bir büyüme gözlemlendiğini de vurgulayan Turan şöyle konuştu:
“İhracatta bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran yüzde 16,8’lik artış olmasına karşın, Ticaret Bakanlığı’nın öncü bilgilerine nazaran Mayıs ayında dış ticaret açığı bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 157 artışla 10,7 milyar oldu. Sayıların lisanından baktığımızda dış ticaret açığımızın rekor seviyelere geldiğini gördük. Keza bu kapsamda süreç cari açığımızın daha da artarak 30 milyar doların üzerine çıkması ile sonuçlanacak.
Tüm bu göstergeler, politikalarımızı gözden geçirmemizi, kapsamlı değişiklikleri gündemimize almamızı gerektiriyor. Siyaset adımları, endüstride, tarımda ve bir bütün olarak ekonomimizde sürdürülebilir kalkınmanın ve büyümenin temel taşlarını döşeyebilir. İş dünyasının temsilcileri olarak bizler de siyaset adımlarını cesaretlendirebilecek adımları atabilmeliyiz.”
“18 MİLYON TON GIDAYI İSRAF EDİYORUZ”
Küresel olarak yapılan besin israfının ziraî üretimin üçte biri olduğuna dikkat çeken Turan bu hususta da şunları söyledi:
“Tarım ve sanayi, ikiz dönüşümü temel alan bir sıçramanın kendilerini gösterdiği iki saha olarak öne çıkabilir. Ziraî üretimin sürdürülebilirliği ve besin arzının güvenliği yalnızca üretim planlamalarını değil iktisat siyasetlerini ve ilgili öbür dalların dinamiklerini de derinden etkiliyor. Dünyada olduğu üzere ülkemizde de besin fiyatlarının artışında tesirli birçok kıymetli faktör var.
Tarımsal girdi fiyatlarındaki artışın yanı sıra pandemi süreci ve son olarak Rusya-Ukrayna savaşının yaşattığı tedarik zinciri kesintileri bu faktörlerin başında geliyor. Her yıl dünyada 1,3 milyar ton, ülkemizde ise 18 milyon ton gıdayı israf ediyoruz. Besin fiyatlarının artışında üretim maliyetlerindeki artış kadar iklim değişikliği kaynaklı gelişmeler de tesirli.
Küresel olarak sonlu kaynaklarımızı tarım ve besin dalında israfı azaltacak ve verimliliği artıracak halde kullanmaya olan muhtaçlığımız bugün her zamankinden daha fazla. TÜSİAD olarak ziraî üretimde katma pahası artıracak ve kaynak verimliliğine hizmet edecek sürdürülebilir tarım uygulamalarının çoğalmasını kıymetli görüyoruz. Bunun için ziraî teknolojilerin geliştirilmesi, tarımda Ar-Ge ve inovasyonun üretici refahını gözeterek yaygınlaştırılması çok değerli.”