Dünya nüfusunun 5 milyara ulaştığı 11 Temmuz 1987’den beri 11 Temmuz her yıl BM Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından “Dünya Nüfus Günü” olarak kutlanıyor.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye temsilcisi Hassan Mohtashami da güne özel Milliyet’e özel açıklamalarda bulundu. Mohtashami, dünya nüfusunun 4 ay sonra 8 milyara ulaşacağını bildirdi. Mohtashami, eşit kaide ve haklara sahip bir dünyada 8 milyar nüfusun 8 milyar fırsat manasına geldiğini vurgularken, “Ancak eşit kaidelere hâlâ çok uzağız. Toplumsal cinsiyet, etnik köken, sınıf, din, cinsel yönelim, engellilik ve öteki birçok sebeple beşerler hâlâ ayrımcılığa, tacize ve şiddete maruz kalıyor” dedi. BM’nin bugün Dünya Nüfus Günü’nde açıklayacağı “Dünya Nüfus Beklentileri 2022” raporu öncesi Milliyet’e konuşan Mohtashami, odak noktalarının az ya da çok insan değil, başta bayanlar, kız çocukları ve tüm kırılgan kümeler olmak üzere, her insanın fırsatlara daha fazla ve eşit erişimi olduğunu söyledi.
“İNSANA ODAKLANALIM”
Milliyet gazetesinden Meltem Günay’ın haberine nazaran, insanlığın son yıllarda elde ettiği muvaffakiyetleri kutlamak gerektiğini söyleyen Mohtashami, “Yoksulluğu kıymetli ölçüde azalttık ve sıhhat hizmetlerinde, hayat kalite ve müddetlerini uzatan, anne vefatlarını ve çocuk vefatlarını azaltan dikkate bedel ilerlemeler kaydettik. Her bireyin daha adil, müreffeh ve sürdürülebilir bir dünyadan yararlanmayı hak ettiği gerçeğine dikkat etmemiz gerekiyor. Yani, sayılara değil insanlara odaklanılmalı. UNFPA olarak tüm dünyada herkes için eşit hakları ve seçimleri sağlamak ve kimseyi geride bırakmamak için çalışıyoruz” dedi.
“ÜLKELERARASI DAYANIŞMA”
Dünyanın iklim değişikliği, şiddet, ayrımcılık üzere birtakım büyük global sıkıntılarla karşı olduğunu birtakım sıkıntıların daha da büyüdüğünü vurgulayan Mohtashami, şunları dedi:
“Dünya çapında 100 milyondan fazla insan zorla yerinden edilmiş durumda. Silahlı çatışmalar ve göç, şiddeti ve ayrımcılığı besliyor. Sıhhat alanında yaşanan gelişmelerden ne yazık ki tüm toplumlar eşit ölçüde yararlanamıyor; çok yakın bir tarihte Kovid-19 aşılarının eşit olmayan dağıtımına şahit olduğumuz üzere. Bayanlar hâlâ gebelik sürecinde yahut doğumlarda ölüyor ve toplumsal cinsiyet uçurumu yerleşik bir biçimde varlığını sürdürüyor. Bu noktada, giderek birbirine bağlanan bir dünyada demografik çeşitlilik gösteren ülkeler ortasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi kritik ehemmiyet taşıyor. Ortak zorlukların üstesinden gelmek için ortak tahlillere muhtaçlık var. Dünyada hiçbir ülke her bahiste kendi kendine kâfi değil. Tüm ülkeler daha fazla eşitlik ve dayanışma içinde birlikte çalışmalı. Tarihte birinci defa ülkelerin yaş ortalamalarında ve nüfusların doğurganlık oranlarında çok bir çeşitlilik kelam konusu. Dünya nüfusunun yüzde 60’ı 2.1 doğurganlık suratının altında kalan ülkelerde yaşarken, yüzde 40’ının çok büyük bir genç nüfus var.”
ŞİDDET GLOBAL SALGIN
Tüm dünyada bayan ve kız çocuklarının yarısının kendi vücutları üzerinde kendi kararlarını veremediğini söyleyen Hassan Mohtashami, “Toplumsal cinsiyet eşitliği gayreti devam ettiği sürece, bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet de global bir salgın olarak kalmaya devam edecek.Toplumsal cinsiyet eşitliği bir insan hakkıdır. Bayanlar onurlu bir formda, yoksulluktan ve endişeden özgürce yaşama hakkına sahiptir. Bu da lakin bayanlar ve erkekler hayatın her alanında birebir fırsatlara, haklara ve yükümlülüklere sahip olduklarında gerçekleşebilir” dedi.
“KOVİD KAZANIMLARI SEKTEYE UĞRATTI”
UNFPA Türkiye temsilcisi Hassan Mohtashami, 2030’a kadar 3 dönüştürücü sonucu gerçekleştirmeyi hedeflediklerini belirtirken “Önlenebilir anne vefatlarını sona erdirmek, karşılanmayan aile planlaması gereksinimini sona erdirmek ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti ve çocuk yaşta evlilik ve bayan sünneti de dahil olmak üzere bayanlara ve kız çocuklarına yönelik tüm ziyanlı uygulamaları sona erdirmek amaçlarımız. Türkiye’de bu alanlardaki çalışmalarımız devam ediyor” dedi. Kovid-19 pandemisiyle yaşanan sıkıntıların da altını çizen Mohtashami “Pandemi sırasında 115 ülkede yaklaşık 12 milyon bayan aile planlaması hizmetlerine erişimini kaybetti ve bu da 1.4 milyon istenmeyen gebeliğe yol açtı. Çocuk yaşta evlilikler de dahil olmak üzere toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin ve bayanlara ve kız çocuklarına yönelik ziyanlı uygulamaların her cinsinde bir artış yaşandı, en çok da aile içi şiddette” bilgisini paylaştı verdi.
DÜNYA NÜFUS BEKLENTİLERİ 2022 RAPORU
Dünya nüfusunun 15 Kasım 2022’de 8 milyar insan ulaşacağı hesaplanıyor. Dünyanın 2030’ta 8.5 milyar, 2050’de 9.7 milyar, 2080’lerde ise 10.4 milyar nüfusa ulaşacağı ve 2100’e kadar bu düzeyde kalacağı iddia ediliyor.
1950’de dünya nüfusu yaklaşık 2.6 milyar kişiydi. 2011 yılında 7 milyar şahsa ulaştı. 7 milyardan 8 milyara ulaşmak yaklaşık 12 yıl aldı. Bir sonraki milyara ulaşmanın yaklaşık 14.5 yıl (2037) sürmesi bekleniyor.
Dünya nüfusuna eklenen 1 milyarın yarısı, Asya’nın demografik büyümesinin bir sonucu. Afrika ise ikinci en büyük nüfus katkısını yapan kıta (yaklaşık 400 milyon).
Dünyadaki 10 ülke nüfus artışının yarısından fazlasına katkıda bulundu. Hindistan açık orta en büyük katkıyı yapan ülke olurken, onu Çin ve Nijerya izledi. Afrika ve Asya, 2037’ye kadar nüfus artışını yönlendirerek 9’uncu milyara da en çok katkıyı sunan 2 kıta olacak.
Bugün, dünya nüfusunun üçte ikisi, ömür uzunluğu doğurganlık suratının 2.1’in (mevcut nüfusun korunabilmesi için gerekli doğurganlık hızı) altında olduğu ülkelerde yaşıyor. Yani, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ı daha yaşlı bir nüfusa sahip ülkelerde yaşarken, yüzde 40’lık kısımda çok büyük bir genç nüfus var ve süratle büyümeye devam ediyor.
Ülkelerin yaş ortalaması 19’dan (Sahraaltı Afrika) 42’ye (Avrupa ve Kuzey Amerika) kadar çeşitlilik gösteriyor.
Küresel ömür müddeti beklentisi, 1990’dan bu yana neredeyse 9 yıllık bir güzelleşmeyle 2019’da 72,8 yıla ulaştı. Fakat 2021’de, en az gelişmiş ülkelerin ömür beklentisi global ortalamanın 7 yıl gerisinde kaldı.
Dünyada, 1.8 milyar kişi 10 ila 24 yaş ortasında. 2050’ye kadar dünyadaki her 3 gençten 1’ine Afrika konut sahipliği yapıyor olacak.
Gelişmekte olan ülkelerde çalışma çağında 25-64 yaş hissesi artıyor.